Het aantal keer dat in in Nederland gratie wordt verleend, is sterk gedaald. De afgelopen vijf jaar werd 784 keer gratie verleend aan veroordeelden.
Je kunt namelijk al voor geldboetes vanaf 340 euro gratie aanvragen. De koning zet dus jaarlijks onder enkele tientallen gratieverzoeken zijn handtekening. Alleen gratie bij levenslang gestraften komt slechts eens in de 10 of 20 jaar voor.
De minister voor Rechtsbescherming kan straffen en maatregelen die de strafrechter heeft opgelegd kwijtschelden. Ook kan de minister een straf of maatregel veranderen of verminderen. Dit heet gratie verlenen.
Slechts twee van de in Nederland tot levenslang veroordeelden met een veroordeling na 1970 hebben gratie gekregen. Een groter aantal heeft reeds om gratie gevraagd, maar dit is in alle andere gevallen afgewezen.
Het aantal levenslanggestraften neemt snel toe. In Nederland hebben op dit moment 57 mensen levenslang, van wie er 41 onherroepelijk zijn veroordeeld.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Een gevangenisstraf kan tijdelijk (maximaal 30 jaar), of levenslang zijn. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf. Het gaat dan bijvoorbeeld om moord of terrorisme.
De levenslang gestrafte die momenteel het langst vastzit is Edwin Senff, hij zit sinds 1994 vast voor doodslag en tweemaal poging doodslag in Badhoevedorp.
De zwaarste straf die in Nederland opgelegd kan worden is levenslange gevangenisstraf. Levenslang betekent voor het leven. Aan een levenslang gestrafte kan door de Koning gratie worden verleend. Dit kan tot gevolg hebben dat een veroordeling tot levenslange gevangenisstraf op jaren worden gesteld.
Levenslang is in Nederland levenslang. Levenslanggestraften hebben sinds 2016 een kans om zich te herstellen en mogelijk ooit weer vrij te komen. Na 25 jaar wordt beoordeeld of iemand met levenslang mag gaan werken aan een mogelijke terugkeer in de maatschappij.
Wie verleent gratie? Zijne Majesteit de Koning verleent gratie bij Koninklijk Besluit. Hij doet dit na advies van in voorkomend geval het Openbaar Ministerie en in ieder geval de rechter en de minister voor Rechtsbescherming. Alle voorstellen tot gratieverlening worden persoonlijk voorgelegd aan de koning.
In totaal zaten nog nooit zaten zoveel personen een levenslange straf uit als nu. In 2000 waren er slechts tien levenslang gestraften, nu zijn het er 55. Voor 41 van die veroordeelden is die straf al onherroepelijk.
Gratie wordt volgens Knoops slechts verleend in "uitzonderlijke gevallen". "Dan moet u denken aan buitengewone humanitaire omstandigheden die niet eerder bekend waren bij de rechtbank of het hof, of omstandigheden die hebben gemaakt dat iemand een totaal ander leven is gaan leiden of gaat leiden."
Vanochtend werd bekend dat Masmeijer gratie is verleend door koning Willem-Alexander. Daarbij speelde zijn vriendin Anita een belangrijke rol. Masmeijer was in 2017 veroordeeld tot acht jaar cel voor zijn rol in de smokkel van honderden kilo's cocaïne via de haven van Antwerpen.
De Koning kan straffen en maatregelen die door de strafrechter zijn opgelegd kwijtschelden. Of hij kan ze verminderen of veranderen. Dit heet gratie verlenen. Gratie is mogelijk als het bijdraagt aan een rechtvaardige, menselijke en doelmatige uitvoering van de straf.
Het volledig ingevulde formulier en de bijlagen (bewijsstukken) moeten dan binnen 6 weken worden teruggestuurd. Wanneer het formulier volledig en correct is ingevuld, wordt het gratieverzoek in behandeling genomen.
Processen die tot de doodstraf leiden, kosten er gemiddeld 1,1 miljoen dollar meer dan andere zaken. Ook in andere staten is het verschil enorm. In Washington kostte een proces dat uitmondt in de doodstraf in 2007 gemiddeld 467.000 dollar meer dan andere zaken. In Texas bedraagt de meerprijs zelfs 2,3 miljoen dollar.
Kun je je straf afkopen? In bepaalde gevallen kunnen de politie en de officier van justitie de zaak zelf afhandelen. De officier van justitie kan bijvoorbeeld iemand een transactie aanbieden. Gaat de verdachte hierop in, dan betaalt hij een bepaald geldbedrag en is hij van de zaak af.
32 en p. 39). Na langdurige (verplichte) detentie is (voorwaardelijke) invrijheidstelling (VI) mogelijk in Estland (na 30 jaar), Litouwen en Italië (26 jaar), Polen, Slowakije en Moldavië (25 jaar), Tsjechië, Roemenië en Turkije (20 jaar).
In de Verenigde Staten verschilt de opvatting van levenslang sterk per staat. Meestal wordt er geen 'levenslang' gegeven, maar een straf die veel langer is dan een normaal mensenleven (bijvoorbeeld 200 jaar voor meerdere moorden).
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)
Langste gevangenisstraf
De langste gevangenisstraffen die voor zover tot op heden zijn opgelegd zijn die aan de Amerikanen Darron Bennalford Anderson (10.750 jaar in 1997) en Dudley Wayne Kyzer (10.000 jaar + 2 maal levenslang in 1981).
In Marokko betekent levenslang minimaal 30 jaar gevangenisstraf. Pas na 30 jaar is gratie van de koning mogelijk.
Nederland is het enige land in Europa waar levenslang ook echt levenslang betekent. De levenslange gevangenisstraf werd in 1878 ingevoerd nadat in 1870 de doodstraf werd afgeschaft.
De straffen die in de VS uitgedeeld worden zijn een stuk hoger dan wij in Nederland gewend zijn. 49.000 mensen zitten er levenslang in de gevangenis, terwijl dit er in Nederland 40 zijn. Dit hoge aantal is deels te verklaren door de 'Three Strikes Law'.