Steriliseren van voedsel gebeurt door sterke verhitting, of met een hoge dosis straling (röntgen- of gamma-stralen). Steriliseren van lucht gebeurt met UV-licht of door het aanbrengen van een hoge elektrische spanning. Steriliseren van water gebeurt met UV-licht, chemische middelen, sterke verhitting of door filtratie.
Steriliseren. Hierbij worden producten (kort) verhit tot boven de 100°C. Dit doodt alle micro-organismen. Daarom zijn gesteriliseerde producten lang houdbaar en kan je het buiten de koelkast in gesloten verpakking bewaren.
De meest gebruikelijke instelling is: 3 minuten op 134°C of 15 minuten op 121°C. Check, indien nodig de temperatuur- en drukmeter op de stoomsterilisator. Maak het sterilisatieproces helemaal af en onderbreek nooit tussendoor het sterilisatieprogramma.
[87, Ullmann, 2001]. Bij pasteurisatie wordt meestal een temperatuur van beneden 100°C toegepast. Steriliseren is het verwijderen van levende micro-organismen en kan worden bereikt door stoom, droge warmte, filtratie, bestraling, of door chemische methoden.
Verschil tussen sterilisatie en desinfectie
Door te desinfecteren worden bijna 100% van de virussen en bacteriën op oppervlakken verwijderd, terwijl sterilisatie alle virussen, bacteriën, schimmels en bacteriële sporen op een voorwerp doodt.
Om deze redenen werkt alcohol goed als ontsmettingsmiddel tegen bacteriën, schimmels en sommige virussen. De alcohol dringt de bacteriën binnen en denatureert de proteïnen van de ziekteverwekkers.
Gesteriliseerd instrumentarium dat verpakt in laminaatzakjes wordt bewaard, is in onbeschadigde en droge verpakking één maand houdbaar.
Tot voor kort was de algemene regel dat ja flessen, speentjes en toebehoren na elk gebruik steriliseert tot je baby 6 maanden is. Inmiddels heeft men deze richtlijnen versoepeld. Steriliseren doe je nog steeds voor het eerste gebruik. Bij een gezonde baby volstaat het daarna om grondig af te wassen.
Kook de potten en de flessen in een grote pan. Gebruik eventueel een glastang om ze te draaien en ze ook uit het hete water te halen. Kook ze ongeveer 15 minuten en zet ze dan omgekeerd op een schone theedoek om af te laten koelen.
Wanneer je een fles gaat uitkoken in een pan, breng je een grote pan water aan de kook. Zorg ervoor dat de flessen en spenen ondergedompeld in het water liggen. Laat ze minimaal 3 minuten koken en haal ze er dan uit met een schone tang. Giet het water eruit en leg ze op een schone theedoek om te drogen.
glaswerk en metalen instrumenten) kunnen ook droog worden gesteriliseerd (heteluchtsterilisator). Omdat de hitte-overdracht bij droge verhitting minder effectief is dan bij vochtige verhitting, dient hierbij na opwarmen een inwerkingstijd van 1 uur bij 170°C of 2 uur bij 160°C te worden aangehouden.
Alcohol doodt bacteriën door middel van een proces dat bekend staat als denaturatie. Omdat bacteriële celmembranen zowel een op vet gebaseerde kant als een op water gebaseerde kant hebben, kunnen alcoholmoleculen zich binden met het beschermende membraan en dit afbreken.
Desinfectie is het onschadelijk maken van micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en virussen op (levenloze) oppervlakken, of intacte huid. Dit kan met bijvoorbeeld alcohol. Schoonmaken met water en zeep of allesreiniger zorgt er ook voor dat het aantal micro-organismen kleiner wordt.
Kan je azijn als desinfectiemiddel gebruiken? Omdat azijn een zuur is, creëert het een omgeving die onherbergzaam is voor vele soorten (maar niet alle) ongewenste pathogenen. Er is aangetoond tijdens laboratorium studies dat het gebruik van pure-azijn circa 90% van de pathogenen dood.
Azijn en schoonmaakazijn hebben geen desinfecterende werking.
Geen schoonmaakmiddel
Het wordt vaak als schoonmaakmiddel beschouwd, maar chloor is niet echt een schoonmaakmiddel. Het is eerder een ontsmettingsmiddel. Chloor doodt bacteriën, virussen en is goed voor het bestrijden van schimmels.
Wil men grondig ontsmetten dan kan men het beste uitkoken in een 2 procent soda-oplossing gedurende 15 minuten.
Eerst reinigen, dan desinfecteren
Door deze vuil- en vetlaag te verwijderen, kun je hardnekkige bacteriën, schimmels en ziektekiemen die zich hieronder bevinden, goed bereiken met een desinfectiemiddel.
Kritisch instrumentarium bestaat uit materialen en instrumenten die in contact komen met een steriele lichaamsholte of steriel weefsel. Voorbeelden zijn: instrumenten voor kleine chirurgische ingrepen, een naaldvoerder, een scherpe lepel, oogboortjes en een uterussonde.
Pasteuriseren is een proces waarbij water en voedsel een korte tijd verhit worden om schadelijke microben te doden. Pasteurisatie is vernoemd naar de uitvinder van het proces, Louis Pasteur (1822 - 1895). Pasteuriseren is een proces waarbij water en voedsel een korte tijd verhit worden om schadelijke microben te doden.
Over het algemeen wordt het zuivel na het melken gepasteuriseerd. Dit betekent dat de melk verhit wordt tot zo'n 72 °C. Dit wordt gedaan om eventueel aanwezige, schadelijke bacteriën te doden. Met het pasteuriseren dood je echter niet alleen de ziekmakende, schadelijke bacteriën, maar ook de waardevolle bacteriën.
UHT (ultra hoge temperatuur)
Bij het UHT-procédé wordt de melk gedurende 2-5 s behandeld bij 135-150 °C. Door de korte tijd van de hittebehandeling blijft de oorspronkelijke melksmaak vrijwel onaangetast. Deze melk is ook maandenlang houdbaar bij kamertemperatuur.