Ganzen slapen het liefst gezamenlijk op rustig en open water. Als je als gans in een grote groep zit, ben je veiliger. De kans dat een roofvijand tijdig wordt opgemerkt is namelijk veel groter. Een andere reden is dat er op slaapplaatsen informatie kan worden uitgewisseld over goede foerageergebieden.
Want ook al liggen ze dan niet op één oor maar steken ze de snavel tussen de veren, ganzen zijn net als mensen: ze hebben behoefte aan een flinke nachtrust. En dan natuurlijk op een rustige en vooral veilige plek. Dus op het water of op ondiepere plekken omringd door water.
De ganzen in de formatie schreeuwen om de ganzen die vooraan vliegen aan te sporen en hen aan te moedigen de vaart erin te houden. Daarbij hebben ze 10 soorten geluiden om te communiceren, afhankelijk van de situatie waarmee ze worden geconfronteerd.
Deze ganzen zijn dus niet op trek tussen winter- en zomerverblijfplaats, maar zijn aan het forenzen tussen dagbesteding en nachtverblijf. Slaaptrek heet dat. Vogels kunnen zich oriënteren op hemellichamen. Als het bewolkt is zijn maan, planeten en sterren niet te zien, en toch vinden vogels hun weg in de nacht.
Ganzen zijn zeer waaks en kunnen lelijk met hun vleugels slaan. Bij naderend gevaar zullen ganzen luid gakken. Om deze reden werden ganzen vroeger als waakvogels gehouden.
Ze leven bijvoorbeeld aan de kust op de kwelders langs de zee, op gras en op akkerland. Ganzen grazen in de gebieden waar ze leven, eigenlijk zoals koeien in de wei. Ze vinden gras dan ook lekker om te eten. Omdat ganzen grazen zo lekker vinden, hebben ze stevige poten die midden onder hun lichaam zitten.
Communiceren in het donker
'Het is niet dat ze nu meer lawaai maken, maar het is vooral de massa', zegt Dijksterhuis. 'Ze vliegen in het donker en kunnen elkaar niet goed zien. Al kunnen vogels veel beter zien dan mensen. Ze houden contact door te gakken.
Huisvesting. Ganzen zijn groepsdieren en mogen daarom nooit alleen worden gehouden. Als u niet meer dan twee dieren wilt houden kunt u kiezen uit een koppel (gans en gent) of twee ganzen (vrouwtjes). Wilt u meer dieren dan is een trio (gent met twee ganzen) een mogelijkheid.
De brandgans bijvoorbeeld broedt in arctisch Rusland, Spitsbergen en Groenland. Na hun lange reis komen ze begin oktober aan in ons land. Het overig deel van de populatie overwintert in Duitsland, Schotland of Ierland. Nederland is bij uitstek een land om ganzen te kijken.
Een mannelijke gans noemt men een ganzerik, gent of gander, een jong is een gansje of een ganzenkuiken en een vrouwelijke gans wordt met de term gans aangeduid.
In het klassieke patroon van de vogeltrek vliegen grote zwermen ganzen in de lente vanuit het zuiden van de VS naar het noorden, waar ze op vaste plekken in het hoge noorden van het continent neerstrijken om er te paren en hun jongen uit te broeden.
Ganzen verjagen kan gebeuren met behulp van een vogel afweerpistool(VAP), laser of het plaatsen van linten. Vaak hebben deze ganzen verjaagmethoden een kortstondig resultaat. Maar zo kan men soms net een schadegevoelige periode van gewassen overbruggen met deze werende middelen.
Denk maar aan ganzen die een alarmhouding aannemen (kop omhoog, hals smal en lang). Of een fuut die zich groot maakt, door de veren op te zetten, wanneer een belager te dicht bij het nest komt. Verschillende vogels communiceren ook met hun mooie, opvallende kleuren, om vrouwtjes te imponeren.
Als een gans op het punt staat om aan te vallen zal hij zijn kop op en neer bewegen. Wanneer ganzen agressief worden kunnen ze ook gaan blazen of gakken.
Waar ze op land acht uur per dag slapen, hebben ze tijdens de trek genoeg aan veertig minuten per etmaal.”
Veel ganzenkeutels
"Als het om wilde ganzen gaat, zullen die per uur ongeveer twintig keer poepen. Maar natuurlijk slaapt hij ook af en toe. Hij is niet de hele dag aan het eten. Gemiddeld kom je op 100 tot 150 poepjes per dag."
De natuurlijke vijand van de gans, de vos, wordt in Nederland intensief bejaagd. Vossen zijn geduchte predatoren van ganzenlegsels, kuikens en (soms) volwassen grauwe ganzen.
Ganzen vliegen tijdens de vogeltrek in V-formatie omdat het energie bespaart ten opzichte van het achter elkaar vliegen.
Ganzen zijn grote, zwaagebouwde watervogels. Ze leven overigens het meest op het land om daar gras te grazen maar op tijd even een lekker bad nemen vinden ze heerlijk. Ze kunnen vliegen maar blijven vrijwel altijd op de plek waar ze geboren zijn.
Ganzen eten behalve gras, gemengd graan, andijvie, wortel en eventueel een kleine hoeveelheid brood. Ganzen hebben dagelijks vers water nodig. Maar brood heeft niet de juiste voedingswaarde. De vertering van dit soort voedsel kost ganzen meer moeite 'want ze zijn er niet op gebouwd'.
Dat betekent dat de ganzen de hele dag door dienen te kunnen eten. Tamme ganzen eten vaak een klein beetje. Twee keer per dag dient gecontroleerd te worden of de watervogels nog voldoende voedsel hebben. Tamme ganzen kunnen een paar uur zonder voedsel.
Ganzen zijn grondbroeders die hun nest liefst maken in een omgeving met dichte vegetatie en lang gras en waarbij ze langs één kant een vrij uitzicht hebben. Zet echter geen struiken met bessen en giftige planten zoals taxus, buxus, vingerhoedskruid en gouden regen om vergiftiging te voorkomen.
Vogels vliegen vaak in een V-vorm. Dat doen ze niet alleen omdat het zo leuk allitereert, maar om energie te sparen. Bij een vliegende vogel is de druk onder de vleugel hoger dan de druk erboven. Die lucht wil dus opstijgen en die stuwt de vogel omhoog.
Zo komen vogels uit de tropen bij ons terecht om hun nageslacht de allerbeste eerste zorgen te kunnen bieden. De ganzen die bij ons overwinteren vliegen 's zomers dan weer richting Arctische gebieden om er te profiteren van de explosie aan insecten en de hoge kwaliteit aan kruiden en grassen.