Het beste is een kaartje terugsturen en dan niet met een hele tekst vol platitudes, maar gewoon een paar regels. Iets in de trant van: 'Gecondoleerd met het verlies van je moeder.We wensen jullie sterkte in de komende periode'. Het hoeft echt maar heel kort.
Heeft u een rouwkaart ontvangen, reageer dan met een handgeschreven kaart of een briefje. Dit hoeft echt geen lang verhaal te worden, enkele woorden van medeleven zijn voldoende. Er wordt steeds vaker gekozen voor kaarten via social media of e-mail.
De regel hierbij is: schriftelijk condoleren doe je met een handgeschreven boodschap. Veel kaarten zijn voorbedrukt. Dat is prima, maar schrijf er zelf iets persoonlijks bij. Dat kan een herinnering zijn aan de overledene, een woord van medeleven aan de nabestaanden of simpelweg “Gecondoleerd met het verlies van…”
Tegenwoordig is het ook steeds gebruikelijker om iemand te condoleren via whatsapp. Het is wel belangrijk dat u goed nadenkt hoe u uw woorden formuleert. Een kort berichtje kan al voldoende zijn. Bijvoorbeeld: gecondoleerd met je verlies, veel sterkte.
Gecondoleerd. Veel sterkte in deze moeilijke periode. Mijn oprechte deelneming. Op de meeste condoleance kaarten zullen deze woorden worden geschreven.
Wanneer u niet goed weet wat u moet zeggen dan kunt u zich altijd redden met de woorden: “Gecondoleerd”, “Veel sterkte” of “Mijn oprechte deelneming”. “Heel veel sterkte, ik zou wel meer willen zeggen, maar ik weet niet zo goed hoe”. “Woorden schieten te tekort, gecondoleerd”. “Ik denk aan je en leef met je mee”.
Anno 2020 is het heel normaal om je steun ook online te betuigen. Op rouwplatformen zoals www.ingedachten.be kan je families laten weten dat je met hen meeleeft. Je kan er een persoonlijke digitale rouwkaart versturen, het publieke rouwregister tekenen, een virtueel kaarsje branden en zelfs afscheidsbloemen bestellen.
Vermelding van het hele adres met daarboven het woord 'correspondentieadres' is voldoende. De naam van de bewoners van het adres kunt u achterwege laten, het adres geldt immers voor alle nabestaanden. Het lijkt heel vriendelijk van de uitvaartondernemer.
Een condoleancebrief of -kaart schrijven
Om aan de nabestaanden je medeleven te betuigen met de dood van een geliefde, kun je ook een condoleancebrief of –kaart sturen. Een condoleance via e-mail of sms kan echt niet. Dat is niet persoonlijk.
Met vriendelijke groeten en Met vriendelijke groet zijn de gebruikelijkste formuleringen.
Nadat de dierbare overledene is opgebaard, kan men met familie, vrienden en dichtste kennissen de laatste groet brengen. Vooral voor het rouwproces is dergelijke groet en afscheid nemen onderdeel van het rouwproces.
Wanneer het een crematie betreft wordt er nooit gekozen voor “Rust zacht” omdat dit verkeerd kan overkomen bij de nabestaanden. Er passen 50 tekens (inclusief spaties) op een rouwlint.
Zo kunt u kiezen om een nette rok, jurk of pantalon te dragen. Ook een blouse is zeer gepast tijdens een uitvaart. Welke keuze u ook maakt, het is vooral belangrijk dat u dichte kleding draagt. Daarnaast is het, net zoals bij kleding voor mannen, gebruikelijk dat u donkere kleding draagt.
Indien de uitvaart niet zo formeel is kunt u er ook voor kiezen om een nette trui in een donkere kleur te dragen met daaronder een donkere broek. Het dragen van een spijkerbroek is niet gebruikelijk. Voor de schoenen is het gepast als u kiest voor nette donkere (leren) schoenen en geen sneakers.
De meeste gebruikte manieren om te condoleren zijn:
Gecondoleerd met dit grote verlies en heel veel sterkte gewenst. Gecondoleerd met het verlies van (naam) Gecondoleerd met het verlies van vader/moeder/broer/zus.
Bij de traditionele condoleance staan de familieleden op een rij en worden zij door iedereen gecondoleerd. Iedereen die naar de condoleance komt, staat achter elkaar in een rij. Totdat zij aan de beurt zijn. De familie kan er ook voor gekozen hebben om de condoleance minder formeel te houden.
Absoluut verboden: niets zeggen
Hoe ongemakkelijk je je ook voelt, vermijd de ander en het onderwerp niet. Hoe lastig jij het ook mag vinden om erover te beginnen, jouw ongemak is niets in verhouding met hoe ellendig de ander zich voelt. Get over it, en doe iets.
Zeg gewoon dat je woordenloos bent, maar wel meeleeft en aan degene denkt. Laat degene maar zeggen waar behoefte aan is: praten of juist niet, rust of samen stil zijn, helpen met praktische zaken of iets anders. Breng gewoon eens een bloemetje of iets lekkers of een maaltijd of stuur af en toe een kaartje.
Maar er zijn geen vaste regels voor (vroeger waarschijnlijk wel volgens de officiële etiquette. In de eerste twee weken na het overlijden wordt de familie overspoeld met kaarten en berichten. Het is daarom helemaal niet erg als er een poosje later nog wat post komt.