Door opgravingen op middeleeuwse begraafplaatsen en botanalyses is vastgesteld dat de gemiddelde levensduur in grote delen van Europa 30 tot 35 jaar was. Nu is dat in West-Europa 79 jaar voor mannen en 84 voor vrouwen. De kortere gemiddelde levensduur hield echter niet in dat middeleeuwers eerder oud werden.
“Over de gemiddelde leeftijd van de Romeinen heerst bijvoorbeeld veel discussie”, zegt demograaf Patrick De Boosere (VUB). “We moeten ons daarvoor behelpen met aantekeningen op grafstenen. Toch kunnen we ervan uitgaan dat men toen tussen de 26 en 30 jaar oud werd.
Er wordt aangenomen dat de gemiddelde leeftijd van de middeleeuwse mens rond de 35 jaar lag.
Het is ook een groot verschil met de levensverwachting in het verleden. Rond 1900 ligt de gemiddelde levensverwachting rond de 44 jaar, in de Middeleeuwen rond de 30 jaar. Dat laatste getal betekent trouwens allerminst dat de meeste mensen duizend jaar geleden rond hun dertigste sterven.
levensverwachting in observatiejaren
Mannen werden in de jaren 1827–1828 gemiddeld 36,6 jaar, vrouwen 39,5 jaar; in 1840–1851 respectievelijk 36,1 en 38,5 jaar.
Elders in Nederland lag de gemiddelde sterfteleeftijd namelijk vier tot acht jaar hoger. De onderzochte mannen uit de zeventiende en achttiende eeuw werden gemiddeld iets ouder, namelijk 43 jaar, al stierf het merendeel van deze mannen ook in deze periode vóór het 29ste levensjaar.
En wat bleek? Vrouwen uit Zwitserland leven het langst met gemiddeld 79,03 jaar.Voor de mannen geldt dat de Australische mannen het langst leven met 74,1 jaar.
Nu blijkt dus echter dat de gemiddelde lengte van mannen in ieder geval in Noordwest-Europa in de eerste helft van de Middeleeuwen maar liefst 173,4 centimeter was - met een record van 176 centimeter in Zweden. Daarna trad krimp op.
Sommige historici hanteren het moment waarop mensen gereedschap begonnen te gebruiken als beginpunt. Volgens die definitie zou de prehistorie duren van 2,5 miljoen jaar geleden tot 100 voor Christus. Oude Steentijd (Paleolithicum - 2,5 mln tot 10.500 v.C.) Middensteentijd (Mesolithicum - 10.500 tot 5.300 v.C.)
De kans om de 100 te halen wordt ook steeds groter, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal mensen dat zijn of haar honderdste verjaardag viert is flink gestegen. In 1956 werden gemiddeld 4 van elke 1000 mannen honderd jaar oud. 12 vrouwen wisten toen die leeftijd al te halen.
Rond het midden van de 17de eeuw was dit slechts 25 jaar. Met 45 jaar was je toen oud! Dit had te maken met de hoge kindersterfte, ondervoeding, gebrekkige geneeskunst, epidemieën enz. Tegen het einde van de 18de eeuw bedroeg het gemiddelde 30 jaar en rond 1850 zo'n 35 jaar.
Door opgravingen op middeleeuwse begraafplaatsen en botanalyses is vastgesteld dat de gemiddelde levensduur in grote delen van Europa 30 tot 35 jaar was. Nu is dat in West-Europa 79 jaar voor mannen en 84 voor vrouwen. De kortere gemiddelde levensduur hield echter niet in dat middeleeuwers eerder oud werden.
Eén van de misverstanden die er over de oudheid bestaan, is dat mensen in de Griekse en de Romeinse wereld niet ouder konden worden dan pakweg 30 à 40 jaar, wat volgens veel geschiedenisboekjes de gemiddelde levensverwachting was.
Grotere kans om 80 te worden
Dankzij de lagere sterfterisico's in 2010 bedroeg deze kans voor mannen dat jaar 63 procent. Tien jaar eerder was dat maar 52 procent. Bij vrouwen was de toename minder sterk, maar hun kans om 80 te worden is nog beduidend groter dan die van mannen.
In de afgelopen decennia is er veel belangstelling ontstaan voor de zogenaamde “blauwe zones”: regio's in de wereld waar mensen een uitzonderlijk hoge levensverwachting hebben. Deze zones bevinden zich in Sardinië (Italië), Okinawa (Japan), Nicoya (Costa Rica), Ikaria (Griekenland) en Loma Linda (Californië).
Levensverwachting voor mannen 80,1 en voor vrouwen 83,1
bij geboorte 80,1 jaar voor mannen en 83,1 jaar voor vrouwen. De resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd was 19,0 jaar voor mannen en 21,2 voor vrouwen. Een 65-jarige man wordt naar verwachting dus 84,0 jaar en een 65-jarige vrouw 86,2 jaar.
De oudste nu levende mens was begin 2022 de Japanse Kane Tanaka. Zij werd op 2 januari 1903 geboren en is in 2022 119 jaar geworden.
De gemiddelde Nederlander wordt 82 jaar oud. Neanderthalers waren al blij als ze de dertig haalden. Een enkeling haalde de veertig, maar dat waren uitzonderingen.
Wereldwijd is de gemiddelde levensverwachting in dit Europese ministaatje het hoogst: 90 jaar. Het kortste leven staat mensen in Tsjaad te wachten (49). Nederland staat met een gemiddelde levensverwachting van 81 jaar in de kopgroep.
In 2050 is Nederland een land waarin het gezond, veilig en fijn wonen en leven is. Waar de inwoners de hoge leefomgevingskwaliteit voelen en waarderen. Waar iedereen de ruimte heeft zich te ontplooien. Een land met een gezonde, toekomstbestendige economie.
De levensverwachting bij geboorte bedraagt op dit moment 80 jaar voor mannen en 83 jaar voor vrouwen. Het bereiken van een leeftijd van rond de tachtig is tegenwoordig dus heel normaal. En een op de vier mensen wordt ouder dan 90.