Er is geen vast moment of leeftijd waarop je het beste kunt beginnen met het potje. Vaak zie je dat peuters van 2 tot 3 jaar wel signalen afgeven, waaraan je kunt merken dat ze er klaar voor zijn om met zindelijkheidstraining te starten en op het potje te gaan.
Dit zijn signalen om de ondersteuning van zindelijkheid te starten. Voor de meeste kinderen is dit rond de leeftijd van 18 maanden. In een volgende fase, die meestal start vanaf 2 jaar, krijgen kinderen stilaan 'controle'.
Je kind is klaar voor het potje als hij:
kan benoemen wanneer hij aan het poepen of plassen is. een paar uur achter elkaar droog kan blijven. het leuk vindt om zijn ouders na te doen. zichzelf een beetje kan aan- en uitkleden.
Gemiddelde leeftijd
In 1953 was het nog normaal dat kinderen met 1,5 jaar zindelijk waren. Tegenwoordig ligt de gemiddelde leeftijd waarop kinderen in Nederland overdag zindelijk zijn tussen de 2,5 en 3 jaar. En gemiddeld tussen de 3 en 4 jaar blijven kinderen 's nachts ook droog (lees hier meer over bedplassen).
Signalen versus leeftijd
Tussen de 18 en 24 maanden zijn de meeste peuters er fysiek aan toe om zindelijk te leren worden. Belangrijker is te letten op de signalen, daaruit lees je als ouder af of het zinvol is te starten.
Eens je kind het potje gewoon is, kan je starten met je kindje regelmatig op het potje te zetten. Gebruik hier vaste tijdstippen zoals bij het opstaan, na de boterham, voor de patatjes, na het slapen,… Zo kan je al vroeg regelmaat aanbrengen. Laat je kindje niet te lang op het potje zitten.
Laat je kindje zonder luier op het potje zitten gedurende een paar minuten, met tussenpozen van twee uur, maar ook 's morgens en direct na het dutten. Voor jongens is het best om ze zittend te leren plassen. Blijf bij je kleintje en lees samen een boekje of speel wat terwijl hij of zij zit.
Introduceer het potje
Zet het potje bijvoorbeeld bij zijn speelgoed of op een andere vertrouwde plek, zodat hij eraan kan wennen. Laat je kind ook af en toe op het potje zitten, in eerste instantie kan dit met kleren aan. Probeer dit zo ongedwongen mogelijk te laten verlopen, dwing hem in ieder geval niet.
Het voordeel van zo'n wc-brilverkleiner is dat de grote of kleine boodschap van je kind direct in het toilet terecht komt. Een potje daarentegen moet je na elk gebruik leeggooien in de wc en vervolgens schoonmaken. Is je kind er klaar voor? Deze spullen heb je nog meer nodig voor zindelijk worden.
Hoelang zindelijkheidstraining duurt, verschilt per kind, maar je bent er al snel drie maanden mee bezig voordat je kind écht aanvoelt en communiceert wanneer hij naar de wc moet. Het belangrijkste is dat je de training consequent volhoudt. Beginnen met zindelijkheidstraining?
Te vroeg beginnen met zindelijkheidstraining zorgt ervoor dat het langer duurt voor het kind zindelijk is, maar ook bij te laat beginnen kan dit problemen geven. Het kind zit dan in een andere ontwikkelingsfase en zal meer geïnteresseerd zijn in andere zaken.
Zorg ervoor dat uw kind ontspannen op het potje kan zitten (denk hierbij bijvoorbeeld aan een brede rand zodat het plassen of poepen geen pijn doet). Zet uw kind (uiteindelijk) op vaste momenten (6 tot 7 keer per dag) op het potje.
Wat als je kind niet op het potje wil of niet op de wc wil zitten? Heeft je kind moeite om op het potje of op de wc te gaan zitten, ga dan vooral niet pushen. Hou het leuk en begeleid hem op een respectvolle en liefdevolle manier naar de wc of het potje. Blijf erbij als hij zijn behoefte doet.
Ongelukjes op het potje
Op de eerste dag zonder luiers heeft een derde van de kinderen ongeveer drie of vier ongelukjes, terwijl 12% tot zeven jaar ongelukjes kan hebben. Je moet gewoon volhouden, want uiteindelijk leren ze het wel.
Bij een normaal plaspatroon gaat een kind overdag 5-7 keer per dag plassen. Als er sprake is van een overactieve blaas geeft de blaas te vaak signaal af dat hij vol is; bij sommigen kinderen kan dat wel 15-20 keer per dag zijn.
Rond 4 jaar zijn de meeste kinderen ook 's nachts zindelijk, maar er zijn verschillen. Een kind dat bijvoorbeeld erg diep slaapt, heeft mogelijk meer moeite om op tijd wakker te worden.
Zet een potje neer
Zet het potje ergens in de kamer en laat je kind ermee spelen. Vertel af en toe waar het potje voor is. Zo raakt je peuter rustig gewend aan het idee. Misschien wil hij uit zichzelf wel proberen hoe hij op het potje moet zitten.
Je kind is zindelijk als het zelf kan aangeven wanneer het moet plassen of poepen en het even kan ophouden. Van de 4- tot 7-jarigen kan 6,6 procent de plas 's nachts niet ophouden, blijkt uit cijfers van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. 4,4 procent van de 4- tot 7-jarigen heeft hier ook overdag last van.
De oefenbroekjes hebben een absorberende vulling die plas kan opvangen en zijn daardoor erg praktisch als er kleine ongelukjes voorkomen. Zodra je kind in het oefenbroekje plast, voelt hij wel de ongemakkelijke nattigheid, wat het bewustzijn zal vergroten.
Het kind krijgt geen tijd om naar het toilet te gaan door te korte pauzes op school of het niet mogen plassen tijdens de lessen. Als je je kind leert om snel te plassen, leer je het ook persen bij het plassen. Als je merkt dat dit een probleem vormt voor je kind, probeer dit dan op school bespreekbaar te maken.
Terugval in zindelijkheid kan optreden als gevolg van veranderingen in het leven van het kind, zoals de komst van een nieuwe baby, verhuizing, het starten met school, stress of emotionele spanning. Deze veranderingen kunnen het kind uit balans brengen en een invloed hebben op het zindelijkheidsproces.
Voor kinderen is het gezond om zo'n zes tot zeven keer op een dag te plassen. Het is niet erg als dit iets minder of iets meer is. Is het structureel minder, dan kan het zijn dat je kindje te weinig drinkt.