De oorzaak van een borderline persoonlijkheidsstoornis is waarschijnlijk een combinatie van erfelijke aanleg en gebeurtenissen in de jeugd. Uit onderzoek blijkt dat veel borderline patiënten traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt in hun kindertijd, zoals misbruik, mishandeling of (emotionele) verwaarlozing.
Met borderline word je geboren. Het openbaart zich vaak tijdens de pubertijd. Ook een nare ervaring kan zorgen dat een borderline stoornis problemen geeft. Er zijn in Nederland ongeveer 150.000 mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Als je borderline hebt, verandert je humeur om de haverklap. Net als je gedachten en je gedrag. Je bent enorm impulsief, denkt zwart-wit en je reageert vaak extreem. Je relaties zijn intens en je wisselt snel van partner.
Daarbij ontstaat borderline vaak in de leeftijd van 17 tot 25 jaar. Heftige emoties en snelle veranderingen passen bij die levensfase. De link met borderline wordt dan niet meteen gelegd.
Patiënten met een Borderline Personality disorder (BPD) hebben vaak moeite met het uitvoeren van dagelijkse taken in stressvolle situaties, bijvoorbeeld nieuwe informatie te onthouden of oude informatie te herinneren, in het bijzonder als zij dissociatie ervaren.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
Mensen met borderline zijn vaak vrolijk en spontaan en kunnen ook nog eens heel charmant zijn. Meestal zijn mensen met deze stoornis intelligenter dan je denkt. Heb je een relatie met iemand met borderline of ben je zelf een borderliner met een relatie, dan vliegen de vonken ervan af.
Borderline cliënten of mensen met borderline trekken gedragen zich erg impulsief en kunnen de gevolgen van deze impulsieve daden niet overzien. Ze zijn gevoelig voor verslaving aan alcohol, drugs of medicijnen, kunnen impulsief zijn met geld of wisselende seksuele contacten.
Zeker wanneer ze boos zijn kunnen ze impulsief dingen zeggen en doen waar ze korte tijd later al weer spijt van hebben en waarvoor ze zichzelf vreselijk op de kop kunnen geven. Ook daarin zijn ze vaak grenzeloos. De borderliner heeft een neiging tot zelfbeschadiging en dreigt vaak met zelfmoord.
Gevoel van leegte
Mensen met borderline kunnen het gevoel hebben dat ze helemaal alleen in de wereld staan. De omgeving reageert anders, waardoor iemand met borderline zich onbegrepen, eenzaam en leeg kan voelen.
Toon waardering voor de dingen die goed gaan. Dit valt niet mee, maar probeer negatief gedrag los te zien van de persoon. Stel niet te hoge eisen. Leg niet te veel druk op de schouders van iemand met borderline.
Hoe sterk en hoe vaak dat wisselt, hangt af van hoe erg u er last van heeft. Net als bij andere stoornissen zijn er mensen met een milde of met een ernstige vorm. Gelukkig gaat het met de meeste patiënten na een tijd veel beter. Mensen leren beter met hun beperkingen om te gaan.
hebben een grote angst voor afwijzing, zijn explosief, hebben een slecht zelfbeeld, bedenken verhalen en scenario's in hun hoofd die niet overeenkomen met de werkelijkheid, kunnen liegen en manipuleren, kunnen anderen adoreren (en daarna weer intens haten), kunnen iemand claimen en veel druk op een relatie zetten.
“Borderline gaat voor de meeste mensen weer over. Na 2 jaar voldoet 35% van de klinische populatie niet meer aan de diagnostische criteria voor een borderline persoonlijkheidsstoornis. Na 6 jaar is dat 69% en na 10 jaar is 90% van de lijders 'beter'”.
Er is geen speciaal geneesmiddel tegen borderline. Vaak krijg je medicijnen voor andere stoornissen. Die werken tegen sommige symptomen van borderline. Denk aan antipsychotica en antidepressiva.
Ongeveer 1% van de mensen uit de algemene bevolking heeft een borderline-persoonlijkheidsstoornis. Borderline komt bij evenveel mannen als vrouwen voor. Omdat er verschillende symptomen en gedragingen zijn die bij borderline passen, kan de stoornis zich op verschillende manieren uit. 'De borderliner' bestaat dus niet.
“Mensen met borderline hebben geen vertrouwen in anderen, en evenmin in henzelf. Ze zijn heel slecht in 'mentaliseren': nadenken over gevoelens, overtuigingen en gedachten. Overtuigingen zijn bij hen daardoor heel rigide.
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) zijn vaker werkloos en verzuimen vaker op het werk. Werknemers met symptomen van BPS ervaren minder vaak beslissingsbevoegdheid, minder baanzekerheid en minder steun van collega's.
In relaties verbreken ze vaak de relatie met een partner die redelijk stabiel en betrouwbaar is, omdat deze als 'te saai' ervaren wordt. Zo blijft het patroon van instabiliteit in stand.
De behandeling van borderline bestaat uit het leren omgaan met emoties en het terugdringen van impulsief gedrag. Je leert jezelf (en anderen) te begrijpen en ervaart wat het effect van je handelen op je directe omgeving is. Om dit te bereiken, is meer nodig dan alleen gesprekken met hulpverleners.
Wanneer iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis op enig moment zelf vader of moeder wordt , komt daar zelfs nog een risicofactor bij. Jong ouderschap is tenslotte een stressvolle periode die het mentaliserend vermogen van mensen onder druk zet: ze krijgen een nieuwe rol.
Mensen met een persoonlijkheidsstoornis uit het cluster B zijn vaak impulsief en vinden het moeilijk om met hun emoties om te gaan. Tot dit cluster horen 4 typen: de borderline, theatrale, antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Als je met iemand met borderline probeert te praten; vertel dan je verhaal in ik-vorm en betrek het verhaal op jezelf om te voorkomen dat je in een verwijtende sfeer komt. Probeer discussie te voorkomen. Als dat niet lukt, stap er dan zelf uit en benoem dit ook. Laat iemand zelf fouten maken en de verantwoording nemen.
Adolescenten met BPS hebben last van sterk wisselende en heftige emoties, soms afgewisseld met periodes van leegte of depersonalisatie. Ook kunnen ze intense verlatingsangst hebben en op grond hiervan zich vastklampen aan anderen, intense relaties aangaan, maar die dan ook weer plotseling verbreken.