Een dode of uitgedoofde vulkaan is een vulkaan waarvan wetenschappers hebben vastgesteld dat de kans op nieuwe erupties (vrijwel) afwezig is. Het zijn vulkanen waarbij de aardkorst in de loop der tijd dusdanig is dichtgegroeid dat er geen magma meer doorheen kan komen.
Slaapkop. Een vulkaan heeft eigenlijk drie 'standen': dood, slapend en actief. Een dode vulkaan zal niet meer uitbarsten. Een slapende vulkaan is soms duizenden jaren niet meer uitgebarsten, maar kan altijd weer 'wakker worden'.
Een slapende vulkaan is een vulkaan die op dit moment niet actief is maar dat in de toekomst weer kan worden. Mount Baker in Washington (Verenigde Staten) is een voorbeeld van een slapende vulkaan.
Al deze vulkanen, zowel op aarde als op andere planeten, worden ingedeeld in dode, slapende of actieve vulkanen. Een dode vulkaan is al lange tijd inactief en wordt ook niet meer actief, terwijl een slapende vulkaan wel weer actief wordt en een actieve vulkaan op dit moment actief is.
De Vesuvius is sinds 1944 in diepe slaap, maar blijft ontzagwekkend. De vulkaan Campi Flegrei ('Brandende Velden') is geen berg, al vijfhonderd jaar niet uitgebarsten en dus onopvallender en onbekender.
Vulkanen kunnen tussen de uitbarstingen jarenlang en zelfs eeuwenlang slapen. In zo'n rustperiode borrelen soms vulkanische gassen op uit het afkoelende magma onder de vulkaan.
Zo'n kegelvulkaan produceert dikke stroperige magma die niet ver stroomt. Eenmaal buiten de vulkaan is het lava. En als die stolt, dan ontstaat die kegelvorm. In het gebied waar de Etna ligt, zijn nog meer vulkanen zoals de Stromboli en de Vesuvius.
Na duizenden kleine aardschokken in de afgelopen dagen en een paar aardbevingen tot 5.2 op de schaal van Richter is op 10 juli 2023 om 18u40 ( 16u40 lokale tijd) de breuk open gegaan in Litli Hrutur op Reykjanes.
Tambora. De uitbarsting van de vulkaan Tambora op het Indonesische eiland Soembawa op 10 april 1815 wordt gezien als de grootste vulkaanuitbarsting sinds mensenheugenis. Bij deze uitbarsting vielen 10.000 slachtoffers.
In Nederland liggen geen actieve vulkanen. Wél is er een dode vulkaan genaamd de ''zuidwalvulkaan''. Deze dode vulkaan bevindt zich in de Waddenzee ruim 2 km onder het aardoppverlak. Deze vulkaan is inmiddels al 160 miljoen jaar niet actie.
Tot het jaar 1400 waren er wereldwijd slechts zestig vulkanen bekend. De meeste hiervan lagen in Japan (18) en IJsland (7).
Magma is het vloeibare gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevindt. Magma in de Aarde heeft meestal een temperatuur tussen de 650 °C en 1200 °C.
De fijne uitgespuwde as kan een hoogte van 65 kilometer bereiken en derhalve nog veel grotere afstanden afleggen door de atmosfeer, tot wel 2000 kilometer ver of zelfs de hele aardbol omvatten. Als een grote hete aswolk in de buurt van een vulkaan naar beneden komt kan het bewoonde gebieden verwoesten.
Helaas kunnen we vulkaanuitbarstingen niet voorspellen. We een heleboel meten aan vulkanen en signalen opvangen die ons iets zeggen over de activiteit van een vulkaan. Maar we kunnen niet een dag in onze agenda prikken wanneer een bepaalde vulkaan zal gaan uitbarsten.
De meeste actieve vulkanen komen voor in de zogenaamde Ring van Vuur. Dat is een gebied rond de Grote Oceaan, tussen Noord- en Zuid-Amerika en Nieuw-Zeeland, Indonesië enzovoort. In de Ring van Vuur liggen wel 452 vulkanen. Daarvan zijn er zo'n 128 actief en 65 zelfs gevaarlijk.
Het is de gevaarlijkste vulkaan van Europa. En als hij uitbarst, kan dat het hele continent ontwrichten: de Campi Flegrei, bij Napels in Zuid-Italië.
Wil je echt lava van heel dichtbij bekijken? Dat kan in IJsland!De Icelandic Lava Show in Vik is de enige plek ter wereld waar je veilig gloeiend hete gesmolten lava van dichtbij kunt ervaren.
Hoewel deze toenemende activiteit onrust baart, zeggen experts er ook bij dat een mogelijke eruptie mogelijks nog 1000 jaar op zich laat wachten. Vorige studies hebben aangetoond dat de vulkaan ongeveer om de 40.000 jaar uitbarst.
Sinds 2010 maken de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) deel uit van Nederland. De twee vulkanen daar, de Quill op Sint Eustatius en de Mount Scenery op Saba, waren de reden dat het KNMI De Zeeuw heeft aangesteld als vulkanoloog.
Sinds kort bevinden zich in het Koninkrijk der Nederlanden twee actieve vulkanen: Mt.Scenery op het eiland Saba en de Quill op het eiland St.Eustatius. Deze noordelijke eilanden van de Nederlandse Antillen worden samen met Sint Maarten ook wel de “Bovenwindse Eilanden” genoemd (Afb.
De meeste vulkanen ontstaan aan de grenzen van de aardplaten. Waar die platen tegen elkaar botsen, of juist uit elkaar bewegen, kan gesmolten gesteente (magma) naar het aardoppervlak stromen. Diep in de aarde zijn de temperaturen extreem hoog, waardoor er magma en gassen naar boven worden gedrukt.
Het is voor zover bekend de vierde vulkaan op grondgebied van het Koninkrijk der Nederlanden. De andere drie zijn de eveneens dode Zuidwalvulkaan in de Waddenzee, die 50 jaar geleden werd aangeboord, en de actieve vulkanen Mount Scenery op het Caribische eiland Saba en Quill, op het nabijgelegen Sint Eustatius.