Als twee continentale platen naar elkaar toe drijven, dan ontstaat er een plooiingsgebergte. Als twee oceanische platen naar elkaar toe drijven, dan schuift de zwaarste en oudste plaat onder de lichte en jongere plaat. Dit proces noemen we subductie, in deze gebieden zien we veel aardbevingen en vulkanisme.
Langs 'subductiezones' schuift de ene aardplaat onder de andere.De bovenste plaat wordt daardoor langzaam samengedrukt en de korst van de onderste plaat wordt afgeschraapt. Hierdoor ontstaan bergketens, zoals de Alpen en de Himalaya. Het is een proces zonder einde.
Waar twee continentale platen bij elkaar komen, worden de twee ongeveer even dichte platen tegen elkaar opgeduwd, waarbij een gebergte wordt gevormd. Een voorbeeld hiervan is de Himalaya. Waar twee oceanische platen bij elkaar komen, zal er één onder de ander subduceren.
Subductie is het proces waarbij een aardplaat met oceanische korst onder een andere aardplaat schuift. Oceanische korst is zwaarder dan continentale korst. Daarom duikt oceanische korst onder de continentale korst, of onder lichtere oceanische korst.
Als twee oceanische aardplaten op elkaar botsen vind hetzelfde proces plaats. Dit komt doordat de oudste oceanische lithosfeer onder de jongste oceanische lithosfeer duikt. Dit kan gebeuren doordat de oudste lithosfeer namelijk zwaarder is en door de zwaartekracht sneller naar beneden wordt getrokken.
De twee tektonische platen die naar elkaar toe bewegen hebben een andere dichtheid, dit zorgt ervoor dat de ene plaat onder de andere glijdt. Dit proces wordt subductie genoemd. De plaat die naar beneden wordt geduwd smelt en daardoor ontstaat er magma.
Er zijn drie typen grenzen: convergente (waar platen naar elkaar toe bewegen), divergente (waar platen van elkaar af bewegen) en transforme (waar platen langs elkaar bewegen).
Een subductiezone, waar de ene aardplaat onder de andere schuift. De buitenste laag van de aarde, de lithosfeer, is opgedeeld in 60-200 kilometer dikke tektonische platen die langs grote breukzones langs elkaar heen bewegen. Deze beweging is de grootste oorzaak van aardbevingen.
De oorzaak van het ontstaan van deze hotspots is dat er in de aardmantel bellen magma ontstaan en opstijgen naar de aardkorst. Op plekken waar de aardkorst dun of zwak is lukt het dat deze bellen doorbreken naar het aardoppervlak, waardoor een vulkaan ontstaat. Deze noemen we een hotspot.
Het schuiven van de ene plaat onder de andere wordt subductie genoemd. Subductie is een proces met een geheel eigen dynamiek. De subducerende plaat verdwijnt onder de continentplaat en zakt daar langzaam naar beneden de aarde in.
's Werelds grootste bergketens ontstaan als delen van de aardkorst, platen genoemd, op elkaar botsen in een proces dat plaattektoniek wordt genoemd.
Wanneer er oceanische en continentale platen tegen elkaar aan botsen, worden er bergen gemaakt. Dit komt doordat de platen allebei zwaar zijn en botsen tegen elkaar op. Uiteindelijk zal de zwaarste plaat onder de andere plaat schuiven, maar dit geeft wel een 'deuk' in het landschap. Er ontstaat een gebergte.
De zwaardere plaat duikt onder de lichtere plaat, waardoor de zwaardere plaat de lichtere omhoog duwt. Als een soort kreukelzone gaat de lichtere plaat plooien en als dit lang genoeg doorgaat ontstaan er heuse bergen langs de hele breuklijn. Het ontstaan van bergen duurt wel miljoenen jaren!
Wat gebeurt er bij subductie? Dit proces vindt plaats bij grenzen tussen aardplaten, die convergente grenzen worden genoemd. Bij zo'n grens bewegen twee aardplaten naar elkaar toe.
Ter hoogte van subductiezones zinkt koude, zware oceanische lithosfeer weg in de asthenosfeer en trekt deze met zijn volle gewicht de volledige plaat met zich mee. Dit is subductietrekkracht.
Waar er nu zeven continenten zijn, is er ooit één groot continent: Pangea . Zo'n 200 miljoen jaar geleden komt dat continent in beweging. Er ontstaan breuklijnen en scheuren, waardoor de verschillende landmassa's langzaam uit elkaar drijven.
Schildvulkaan. Sommige vulkanen ontstaan niet aan de randen van aardplaten, maar midden op een aardplaat. Dit zijn zogenaamde hotspot vulkanen.
Gevolgen van hotspots
Doordat de plaat (die zich boven de warmere plek bevindt) beweegt, verplaatst het aardoppervlak zich ten opzichte van de hotspot. Hierdoor kan er zich in de loop der tijd een rij vulkanen ontwikkelen aan het aardoppervlak.
U kunt de mobiele data van uw telefoon gebruiken om een andere telefoon, tablet of computer te verbinden met internet. Het delen van een verbinding op deze manier wordt 'tethering' genoemd. Ook wordt soms gesproken over het gebruik van een 'hotspot'. Sommige telefoons kunnen de wifi-verbinding delen via tethering.
De Peelrandbreuk is een geologische breuklijn in Limburg en Noord-Brabant die zijn naam dankt aan het gebied de Groote Peel. De breuk loopt in Nederland grofweg van Roermond tot Oss en scheidt de hoger gelegen Peelhorst van de langzaam naar beneden zakkende Roerdalslenk.
De aardkorst is de bovenste laag van de aardmantel en varieert wereldwijd in dikte. Het dikste deel ligt in China, bij het Himalayagebergte. De korst is daar maar liefst 75 kilometer dik. Het dunste deel bevindt zich in de Stille Oceaan en is slechts zes kilometer dik.
Aardbevingen komen vooral voor in de buurt van een grote breuklijn. Dat is de lijn waar twee tektonische platen bij elkaar komen. Er zijn een paar grote in de Stille Oceaan, in Zuid-Amerika, bij Japan, en bij de Himalaya. Europa is redelijk gevrijwaard van grote breuklijnen.
Er zijn nu zeven grote aardplaten: de Noord-Amerikaanse, de Zuid-Amerikaanse, de Pacifische (grootste), de Afrikaanse, de Eurazische, de Australische en de Antarctische aardplaat. Daarnaast zijn er diverse kleinere platen. Deze platen hebben allemaal een verschillende dikte.
Tektonische platen
De Pacifische Plaat is de grootste met een oppervlakte van ongeveer 108 miljoen vierkante kilometer. Tektonische platen zijn niet gelijk aan land- of continentale grenzen. Landen die boven de randen van verschillende tektonische platen liggen, hebben de grootste kans op (zware) aardbevingen.
Bij een subductiezone schuift die oceanische plaat langzaam weg onder de continentale plaat. Als eerste krijg je dan een trog. Dat komt omdat de oceanische plaat al heel erg diep ligt, en die moet ook nog eens onder de continentale plaat gaan liggen.