Vroeger gebruikten mensen hun lichaam om iets te meten. Een duim, een voet, of een stap. Nu koop je een pak meel in een supermarkt, vroeger kocht je meel bij een bakker.
Vroegst bekende meetsystemen
Uit oude Babylonische en Egyptische verslagen en uit de Hebreeuwse Bijbel blijkt dat lengte voor het eerst werd gemeten met de onderarm, hand of vinger en dat tijd werd gemeten aan de hand van de perioden van de zon, de maan en andere hemellichamen.
Vaak werd voor de el een algemeen gemiddelde genomen van 68 cm. In verband met de heffing van accijns werd de Haagse el (69,4 cm) in 1725 de nationale standaard. Bij de invoering van het Nederlandse metrieke stelsel in 1820 werd de el gelijkgesteld aan een meter.
El: de afstand van de elleboog tot het topje van de middelvinger. Span: de afstand van de top van de pink tot de top van de duim bij gestrekte hand. Palm: de afstand, gemeten over de vier knokkels van je vingers.
Nederland. In Nederland werd bij de invoering van het metriek stelsel in 1816 de bunder gelijkgesteld aan 1 hectare of 10.000 m² ( 100m × 100m = 10.000 vierkante meter = 1 hectare = 1 bunder ).
De standaard lineaire maat in het Imperiale systeem was de mijl, die werd verdeeld in furlongs, chains, yards, feet en inches . De mijl was gebaseerd op een Romeinse meting van 1.000 passen. Het woord 'furlong' komt van 'a furrow long', of de afstand die door een os kon worden geploegd zonder rust.
Nederlanders staan bekend als lange mensen, maar vroeger waren we gemiddeld kleiner dan onze Amerikaanse evenknieën. Wat veroorzaakte die groeispurt? De gemiddelde Nederlandse man is 184 centimeter, de gemiddelde vrouw 170 centimeter.
Nederland heeft de langste bevolking ter wereld. Gemiddeld 184 cm (man) en 170,6 cm (vrouw). De langste 2,5 procent van de bevolking is langer dan 198 cm (man) of 184 cm (vrouw).
Veel gebruikers gaven aan dat de gemiddelde lengte voor mannen in Nederland rond de 180-185 cm ligt, dus 176/177 cm is iets onder het gemiddelde maar niet extreem kort. Sommigen deelden hun eigen lengte, vaak rond dezelfde range of korter, en zeiden dat ze zich niet bijzonder kort voelen.
De ideale lengte voor een man ligt tussen de 1,75 en 1,83 meter , maar individuele voorkeuren kunnen behoorlijk verschillen.
Wetenschappers gingen er tot nu toe van uit dat Nederlanders zo lang zijn geworden door welvaart, voedzaam eten en een goede gezondheidszorg. Volgens een nieuw wetenschappelijk onderzoek speelt ook natuurlijke selectie een belangrijke rol.
Over het algemeen zijn moderne mensen die in ontwikkelde landen leven, langer dan mensen uit de oudheid. Dit is echter niet altijd het geval geweest.
Krimping van lichaamslengte van onze voorouders
Omdat in de vroege middeleeuwen de bevolking voor werk naar de steden trok, kwam daar een overbevolking. Dit heeft gezorgd voor slechtere leefomstandigheden, dus ook krimp in lichaamslengte.
Zo lang als Sultan Kösen (2 meter 51) zijn we niet, maar Nederlanders zijn wel het langste volk ter wereld. Gemiddeld wordt een Nederlandse man 1 meter 84. En dat is veel langer dan in andere landen.
De oude lengtemeting was gebaseerd op het menselijk lichaam , bijvoorbeeld de lengte van een voet, de lengte van een pas, de spanwijdte van een hand en de breedte van een duim. Er werden in de vroege tijden ongelooflijk veel verschillende meetsystemen ontwikkeld, waarvan de meeste alleen in een kleine plaats werden gebruikt.
Rond 1900 ligt de gemiddelde levensverwachting rond de 44 jaar, in de Middeleeuwen rond de 30 jaar. Dat laatste getal betekent trouwens allerminst dat de meeste mensen duizend jaar geleden rond hun dertigste sterven.
Oorspronkelijk was het de lengte van de voor in een acre van een geploegd veld. Een acre is een gebied dat één furlong lang en één ketting breed is. Om deze reden werd de furlong ooit ook wel een acre's length genoemd. Rond het jaar 1300 standaardiseerde Engeland de furlong als 40 rods of 660 feet .
Het gebruik van rechtop slapen kwam voort uit bijgeloof: als je liggend zou slapen dan geloofden de mensen dat het bloed naar je hoofd liep. En dat zou er wel eens voor kunnen zorgen dat je nooit meer wakker werd! Daarom namen ze het zekere voor het onzekere en kozen ze ervoor zittend te slapen.
In deze tijd vond er een dramatische afname van de omvang van mensen plaats. Veel wetenschappers denken dat deze afname werd beïnvloed door wereldwijde klimaatverandering en de invoering van landbouw . Landbouwgemeenschappen leden aan ondervoeding als gevolg van mislukte oogsten en een beperkter dieet.
De Nederlandse man was begin 19de eeuw gemiddeld 1,67 meter lang. Halverwege die eeuw trad er ten gevolge van hongersnoden, epidemieën en armoede een dip in. De gemiddelde lichaamslengte daalde naar 1,64, alleen de Fransen waren kleiner, maar daarna zetten de mannen een ongelooflijke groeispurt in.
In de Middeleeuwen was zwaarlijvigheid een teken van succes. Lange tijd werd obesitas geassocieerd met een hoge status en een goed leven. Toch waarschuwden artsen ook eeuwen geleden al voor de risico's van overgewicht. Het is inmiddels geen geheim meer dat overgewicht gezondheidsrisico's met zich meebrengt.
Interessant is volgens De Kam dat mensen in de vroege Middeleeuwen best gezond waren. 'De gemiddelde lengte van mannen was 1.74 meter. Terwijl in de 19e eeuw, toen ze de term de 'donkere middeleeuwen' bedachten, de gezondheid duidelijk minder was. Zo was rond 1800 de gemiddelde lengte gezakt naar 1.66 meter.
De lichamen van vroege mensen waren aangepast aan zeer actieve levensstijlen. Hun botten waren dikker en sterker dan de onze . Vanaf ongeveer 50.000 jaar geleden, als gevolg van minder fysiek veeleisende levensstijlen, ontwikkelden mensen botten die slanker en zwakker waren.
165 tot 172cm: Normale maten (N) 157 tot 164cm: Korte maten (K) tot 156 cm: Extra korte maten (EK) vanaf 172cm: Lange maten (L)
Rond 1950 was een vrouw van 180 cm lang nog zeldzaam. Nog geen 2 procent van de vrouwelijke generatie uit de jaren 30 bereikte deze lengte. Tegenwoordig lopen er meer lange vrouwen rond. Bijna 1 op de 10 meisjes die rond 1980 zijn geboren werd minstens 180 cm lang.