Het geluid legt in drie seconden een afstand van ongeveer één kilometer af, dat is dus 333,3 meter per seconde Omdat geluid zo relatief langzaam is en de bliksem soms kilometers lang, is niet één klap te horen, maar achter elkaar het geluid van steeds verder weg gelegen punten van de bliksem.
Maar op welke afstand is de donder te horen? Geluidsgolven worden voor een deel door de atmosfeer geabsorbeerd. De bovengrens ligt hierdoor op ca. 18 km.
Rommelend of explosief geluid bij onweer dat ontstaat door de zeer hoge temperatuur die in minder dan een duizendste van een seconde ontstaat in een bliksemschicht. De lucht zet daar zeer sterk uit en door die uitzetting ontstaat een drukgolf die te horen is als donder.
Bliksem en donder
Een ontlading ontstaat bij een groot ladingsverschil dat wordt veroorzaakt door stijgende en dalende bewegingen in de wolk. Donder wordt veroorzaakt doordat de lucht die direct grenst aan de bliksemschicht plotseling zeer sterk wordt verwarmd en daardoor zeer snel uitzet.
Omgekeerd wordt soms enkel de bliksem gezien. Een bliksemschicht heeft gemiddeld een hoogte van 15km, zodat deze, afhankelijk van de bewolking, van op grote afstand zichtbaar kan zijn. Wanneer het geluid dan niet zo ver draagt, door bijvoorbeeld tegenwind, zal men geen donder horen.
Licht gaat sneller dan geluid
De lichtsnelheid is ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Het licht, de bliksemflits, is dus heel snel bij je. Veel sneller dan het geluid (de donder). Want de snelheid van geluid is ongeveer 330 meter per seconde.
Blijven hangen
Terwijl de ene onweersbui steeds minder goed te zien is, komt de volgende onweersbui weer aan. Deze wolk heeft dezelfde indeling als de vorige. Daarom lijkt het alsof een onweersbui blijft hangen. Omdat een rivier vaak heel groot is en erg opvalt, geven mensen de rivier de 'schuld'.
Tel het aantal seconden tussen bliksemflits en donder. Zo weet je hoe ver het onweer bij je vandaan is: 1 seconde komt overeen met een afstand van ongeveer 300 meter. Tel je minder dan 10 seconden, dan is het onweer gevaarlijk dichtbij.
Douchen en afwassen
Doordat stroom bij blikseminslag ook via leidingen binnen kan komen én water stroom kan geleiden, is het beter om ook alles waar water uit komt, te mijden. Een douche nemen, je handen wassen of de afwas doen, kun je dus beter uitstellen tot de bui over is.
Centraal Afrika en Florida tellen de meeste bliksems. Dat blijkt uit satellietmetingen van de NASA, die wereldwijd in kaart zijn gebracht. Door de warmte stijgt de lucht daar sterk waardoor gemakkelijk buien ontstaan.
Een donderslag komt steeds na de bliksem. Dat komt enerzijds omdat de donder pas ontstaat na de bliksem en anderzijds omdat de bliksem zich ook veel sneller voortbeweegt dan de donder. Een bliksemflits plant zich zeer snel voort met de snelheid van het licht. Deze bedraagt zo'n 300 000 kilometer per seconde.
De stroomsterkte en spanning van de bliksem bedraagt 100 tot 60.000 ampère bij een duur, die varieert van één seconde tot één tienduizendste seconde. Stroomsterktes van 200.000 ampère zijn ook gemeten, maar zijn van uiterst korte duur. In een bliksemflits kan de spanning oplopen tot 100 miljoen Volt. per jaar.
De negatieve, zware hagelkorrels verzamelen zich onderaan de onweerswolk. De positieve, lichtere ijsdeeltjes zitten bovenaan in de wolk. Dit zorgt voor een spanningsverschil in de wolk. Wanneer dit spanningsverschil groot genoeg is, ontstaat er bliksem.
Ga naar binnen als het onweert
Binnenshuis is de veiligste plek. Maar als je geen stevig gebouw in de buurt hebt, kun je je toevlucht ook zoeken in een afgesloten auto. De kooivormige autoconstructie van geleidend materiaal werkt als een zogeheten 'Kooi van Faraday'.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels.
Het geluid legt in drie seconden een afstand van ongeveer één kilometer af, dat is dus 333,3 meter per seconde Omdat geluid zo relatief langzaam is en de bliksem soms kilometers lang, is niet één klap te horen, maar achter elkaar het geluid van steeds verder weg gelegen punten van de bliksem.
Trek de stekkers uit de stopcontacten en ontkoppel de kabel van radio en televisie. Sta niet te dicht bij de schouw. Beter ook geen bad of douche nemen en kranen, en radiatoren en wasmachines niet aanraken. En zorg vooral voor een backup van al je computergegevens!
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
'Tijdens een onweersbui kun je apparaten in huis, zoals je wasmachine of televisie, gewoon gebruiken', zegt Rutjes. 'Elektrische apparaten gebruiken zorgt er niet voor dat je de kans vergroot dat de bliksem inslaat jouw huis.
Kampeer je in een vouwwagen of een tent? Dan ben je niet veilig meer als het onweer dichtbij is. We raden aan om dan zo snel mogelijk naar strong>een stenen gebouw (toiletgebouw, receptie, winkel of restaurant van de camping) of auto te gaan.
Het voltage van een bliksemontlading kan 20 tot 100 miljoen volt bedragen; de stroomsterkte kan tot 20.000 ampère oplopen, waarbij een kerntemperatuur wordt bereikt van circa 30.000 K, een temperatuur die circa 6 maal hoger is dan die van het oppervlak van de zon. De duur van de ontlading is kort, ongeveer 11000 s.
Brontofobie, brontefobie of tonitrofobie is een abnormale angst voor onweer, in het bijzonder voor donder/donderslagen. Brontofobie is een behandelbare fobie, die zich zowel bij mens als dier kan ontwikkelen.
Heb je brontofobie dan jagen niet alleen bliksemflitsen je angst aan, maar ook het rollende geluid van de donder kan je behoorlijk bang maken. Ervaar je veel angst? Een noice cancelling koptelefoon kan je helpen om het geluid te dempen of helemaal weg te nemen.
Reacties. Geluid kan ver komen of niet ver komen. In theorie gaat alle geluid tot het oneindige door.