Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Afhandelen van erfenis door notaris
De notaris die het testament heeft gemaakt neemt geen contact op met de erfgenamen na het overlijden van de erflater. Dat doet de notaris alleen als hij of zij is aangewezen als executeur. Anders gaat de notaris niets doen en moeten de erfgenamen het zelf onderling regelen.
Waar kan ik opvragen of een overleden familielid een testament had? Het Centraal Testamentenregister (CTR) kunt u raadplegen als er iemand in uw familie is overleden. Het CTR bekijkt op uw verzoek of er een testament aanwezig is van de overledene. En welke notaris dit dan onder zijn beheer heeft.
Dit duurt in veel gevallen gemakkelijk een jaar. In ingewikkeldere situaties kan dat oplopen tot een meerdere jaren. Een legaat wordt meestal eerder uitgekeerd of uitbetaald. Als het gaat om een legaat van een specifiek goed, dan kan dat in de eerste maanden na het overlijden al het geval zijn.
Met een 'verklaring van erfrecht' bewijst u wie de erfgenamen zijn. De notaris maakt dit officiële document. Hierin staat of de overleden persoon een testament had en of de erfgenamen de erfenis hebben geaccepteerd.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
Als u wilt weten of een overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is, kunt u of kan uw notaris contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR). In het CTR wordt geregistreerd wie een testament heeft opgemaakt, op welke datum en bij welke notaris.
Wat zijn de kosten voor het opvragen testament? Het opvragen van een testament bij het Centraal Testamentenregister kunt u schriftelijk indienen en is kosteloos.
Executeur regelt zaken rondom erfenis
De begrafenis of de crematie. Maar ook betaling van schulden en verdeling van goederen. U kunt in uw testament iemand aanwijzen die de erfenis regelt: een executeur.
Een testament is pas geldig als het door jou en door de notaris is ondertekend. Je kunt het testament altijd herroepen als je dat wilt. Je kunt tijd en geld besparen door een testament online aan te maken.
Alleen de notaris die het testament gemaakt heeft (of onder zijn beheer heeft van een voorganger), heeft inzage in de inhoud. Deze notaris zal een kopie afgeven als een andere notaris de aanvraag doet. Dan volgt het moment dat de notaris de erfgenamen informeert over wat er in het testament staat.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Als je bent onterfd, heb je alleen recht op inzage van het onderdeel van het testament waarbij je een belang hebt. Dat is dus meestal alleen het onderdeel waaruit blijkt dat je bent onterfd.
De burgerlijke stand
Een overlijden moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden. Je kan dit zelf doen of laten regelen door je begrafenisondernemer. De burgerlijke stand zal onder andere het ziekenfonds van de overledene informeren.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Degene iets verkrijgt uit een nalatenschap, is de belastingplichtige voor de erfbelasting. Dat betekent dus dat de erfgenaam of legataris (degene die een legaat krijgt uit de nalatenschap) de erfbelasting moet betalen. Soms werkt het anders met de daadwerkelijke betaling van de erfbelasting.
De nalatenschap wordt in gelijke delen verdeeld tussen de partner en eventuele kinderen. Met een testament kan van de wettelijke verdeling worden afgeweken. Bijvoorbeeld door te bepalen dat de kinderen meteen bij het overlijden een geldsom in handen krijgen.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
Contacteer een notaris om de verdeling van de nalatenschap minnelijk te proberen regelen. De notaris kan voor jou de andere erfgenamen opsporen en contacteren. Ook kan de notaris nagaan of de overledene een testament maakte. Meestal zal de notaris een inschatting kunnen geven over wat je kan verwachten van de erfenis.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
Als overgeblevene van de En/of Betaalrekening blijft u, na overlijden van de mederekeninghouder, toegang houden tot de rekening. Bij hoge uitzondering kan een En/of Betaalrekening bij het overlijden van een van de rekeninghouders worden geblokkeerd.