In principe is er geen vaste regel over de termijn wanneer u iemand kunt condoleren. Het gaat er bij condoleren om dat u uw medeleven betoont. Dit kan schriftelijk door middel van een condoleancebrief of -kaart, in de vorm van een telefoontje of tijdens de plechtigheid van de overledene.
Wanneer een condoleance kaart te sturen, daar zijn niet echt regels voor. Het is gebruikelijk om de kaart in principe zo snel mogelijk na het bekend worden van het overlijden te sturen. Maar kun je nog niet de juiste woorden vinden, dan mag het (uiteraard) ook best een dag later.
Tegenwoordig is het ook steeds gebruikelijker om iemand te condoleren via whatsapp. Het is wel belangrijk dat u goed nadenkt hoe u uw woorden formuleert. Een kort berichtje kan al voldoende zijn. Bijvoorbeeld: gecondoleerd met je verlies, veel sterkte.
Alternatieven voor 'gecondoleerd'
Andere manieren om 'gecondoleerd' te zeggen zijn “sterkte”, “veel sterkte”, “mijn medeleven”, “innige deelneming” of “oprechte deelneming”.
Van harte betekent letterlijk 'uit mijn hart' of 'welgemeend'. Als je van harte gecondoleerd zegt, zeg je dus eigenlijk 'ik condoleer je vanuit mijn hart'. Iemand condoleren vanuit je hart is natuurlijk heel troostrijk.
Wie te condoleren? Beste Wie te condoleren, Broers en zussen condoleren elkaar niet met het verlies van een broer of zus. Wel wordt de weduwe/ weduwnaar (als die er is) of de kinderen van de overledene door de broers/ zussen gecondoleerd.
Gecondoleerd. Ik wens je veel kracht bij het verwerken van dit verdriet. Ik wens jullie alle sterkte in deze moeilijke tijd. Ik wens u/je veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies.
Meestal wordt rouw langzaam minder. Hoe lang het duurt is voor iedereen anders, maar na een jaar voelen de meeste mensen zich beter. Soms gaat de rouw niet vanzelf over. Het is dan na een jaar nog (bijna) net zo erg als in het begin.
Wat kan ik dan wel zeggen als iemand overleden is? Gecondoleerd. Veel sterkte in deze moeilijke periode. Mijn oprechte deelneming.
Traditionele teksten
Voorbeelden van een aantal veelgebruikte korte condoleance teksten om sterkte te wensen bij een overlijden. Met innige deelneming. Gecondoleerd met dit enorme verlies. Heel veel sterkte gewenst in deze moeilijke tijd.
Als je thuis een rouwkaart of -brief hebt ontvangen waarin de datum en plaats van de uitvaart worden genoemd ben je uitgenodigd voor de uitvaart. Als er een rouwadvertentie in de krant staat met daarin plaats en tijd van de uitvaart, zijn mensen die het lezen in principe ook welkom.
Bij de traditionele condoleance staan de familieleden op een rij en worden zij door iedereen gecondoleerd. Iedereen die naar de condoleance komt, staat achter elkaar in een rij. Totdat zij aan de beurt zijn. De familie kan er ook voor gekozen hebben om de condoleance minder formeel te houden.
Er zijn geen regels voor. Iedereen mag op de kaart zetten wat hij of zij wil. Gangbaar is dat als een man of vrouw met een gezin overlijdt, dat de namen van de langstlevende echtgenoot, de kinderen en hun partners en de kleinkinderen op de kaart komen.
Absoluut verboden: niets zeggen
Hoe ongemakkelijk je je ook voelt, vermijd de ander en het onderwerp niet. Hoe lastig jij het ook mag vinden om erover te beginnen, jouw ongemak is niets in verhouding met hoe ellendig de ander zich voelt. Get over it, en doe iets.
1- Veel praten over het verlies is de beste manier om het te verwerken. Praten over het verlies is een van de vele manieren om om te gaan met het verlies. Je beperken tot praten is echter niet de meest effectieve manier van verliesverwerking.
Veel mensen zeggen: 'Als ik iets kan doen, zeg je het maar'. Maak het concreet door te vragen: 'Wat kan ik voor je doen? ' Als je weet waardoor de ander zich gesteund voelt, hoef je het niet in te vullen voor hem of haar en geef je precies wat nodig is en niet wat jij in die situatie nodig zou hebben.
Een cadeautje meenemen is altijd goed. Neem iets mee waar de zieke wat aan heeft. Ligt iemand veel in bed, dan kan dat een zachte pyjama of een groot T-shirt zijn. Maar ook een boek of een tijdschrift, of muziek of een film.
Zeg gewoon dat je woordenloos bent, maar wel meeleeft en aan degene denkt. Laat degene maar zeggen waar behoefte aan is: praten of juist niet, rust of samen stil zijn, helpen met praktische zaken of iets anders. Breng gewoon eens een bloemetje of iets lekkers of een maaltijd of stuur af en toe een kaartje.
Wanneer u niet goed weet wat u moet zeggen dan kunt u zich altijd redden met de woorden: “Gecondoleerd”, “Veel sterkte” of “Mijn oprechte deelneming”. “Heel veel sterkte, ik zou wel meer willen zeggen, maar ik weet niet zo goed hoe”. “Woorden schieten te tekort, gecondoleerd”. “Ik denk aan je en leef met je mee”.
"Mijn diepste sympathie, ik ben er voor je als je wilt praten." "Mijn medeleven aan u en uw familie." "Ik ben er voor jou als je ooit iemand nodig hebt om gewoon te luisteren." "Het spijt me voor je verlies."
Mensen reageren al snel met "gecondoleerd" of "sterkte" gevolgd met een emoticon van een hartje of een roos. Hier is helemaal niks mis mee, maar als je de nabestaande persoonlijk kent en goed contact onderhoudt met diegene is het wel gepaster om diegene ook persoonlijk te condoleren.