In een eenvoudige kort geding procedure is er vaak al binnen enkele weken een uitspraak, terwijl het in ingewikkelde procedures tot wel meer dan twee jaar kan duren. Een gemiddelde of ijkpunt is niet te geven, dat hangt af van de aard en complexiteit van de zaak.
Volgens het jaarverslag bedroeg de gemiddelde doorlooptijd bij de rechtbanken in 2020 dertien weken.
Een sepot betekent dat u niet langer als verdachte wordt beschouwd. U wordt niet vervolgd en de strafzaak is voor justitie afgedaan. Wanneer de politie (mondeling) tegen u zegt dat de zaak wordt geseponeerd, moet u altijd vragen om een schriftelijke bevestiging.
Hoe lang duurt een rechtszaak? Een eenvoudige rechtszaak waarbij een dagvaarding wordt uitgebracht, een conclusie van antwoord wordt genomen, een zitting wordt gehouden en een uitspraak wordt gedaan, duurt van begin tot eind grofweg één jaar.
De rechter kan uw zaak bij verstek behandelen. Hij behandelt uw zaak dan zonder uw aanwezigheid en zonder dat u uw advocaat daartoe heeft gemachtigd. Soms verleent de rechter geen verstek, omdat hij het nodig vindt dat u aanwezig bent. De zaak wordt dan uitgesteld en u wordt nogmaals opgeroepen.
Dat kan verschillende oorzaken hebben: de rechter moet de zaak goed bestuderen, overleggen met collega's, of de werkdruk is zodanig dat de uitspraak om die reden op zich laat wachten.
Een verdachte vier jaar laten wachten op de behandeling van zijn zaak is in strijd met artikel 6 van het Europese verdrag voor de rechten van de mens. Daarin wordt iedere burger een eerlijk proces gegarandeerd.
De rechter beslist meestal meteen aan het eind van de strafzitting over de strafzaak. De beslissing wordt uitspraak of vonnis genoemd. Je kunt zelf naar de strafzitting gaan om te horen wat de rechter beslist.
De zeven dagen is een minimale termijn. De zitting kan dus bijvoorbeeld ook pas drie maanden na betekening van de dagvaarding plaatsvinden. Tot uiterlijk 1 jaar na betekening van de dagvaarding kan de zitting worden ingepland. Zittingen kunnen altijd van maandag tot en met vrijdag plaatsvinden.
Een aantal zaken zal (alsnog) worden afgedaan met een OM-strafbeschikking en een aantal zaken zal worden geseponeerd. Tegelijkertijd zijn maatregelen genomen om nieuwe achterstanden te voorkomen. Het gaat om ongeveer 1500 zaken die al meer dan anderhalf jaar wachten op behandeling door een politierechter.
Ook een sepot of strafbeschikking van het OM of een vrijspraak door de rechter komt op het strafblad. Dus ook al is een persoon nooit vervolgd of al is een persoon vrijgesproken, op zijn of haar justitiële documentatie staat dat hij of zij verdachte is geweest van dat misdrijf.
Bij het aanhouding van een rechtszaak wordt een beslissing uitgesteld. Er zijn geen regels hoe vaak een rechter een zaak mag aanhouden. Wel is het zo dat een rechter een zogenaamd 'redelijk termijn' moet hanteren.
Een procedure bij de rechtbank duurt in de regel zes tot acht maanden. Soms kan het echter langer duren, bijvoorbeeld omdat uitgebreide bewijslevering nodig is.
De dagvaardingsprocedure kan enkele weken tot jaren in beslag nemen. Een dagvaardingsprocedure duurt slechts enkele weken als er geen reactie komt op de dagvaarding.
Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
30 jaar na de einduitspraak of 30 jaar na het volledig voldoen van de strafbeschikking tenzij de duur van de gevangenisstraf of vrijheidsbenemende maatregel (bijvoorbeeld TBS) langer is dan 20 jaar, dan wordt de termijn van 30 jaar verlengd met 20 jaar (dus verwijdering na 50 jaar).
Wanneer een verdachte niet in voorlopige hechtenis zit, moet de strafzaak in beginsel binnen 24 maanden zijn afgerond. Er zijn uitzonderingen op die 16 maanden en 24 maanden. Wanneer een strafzaak gecompliceerd en/of omvangrijk is, mag een strafzaak van de rechter langer duren.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
Het uurtarief van een advocaat is in consumentenrechtzaken gemiddeld €200. Administratieve werkzaamheden gebeuren weleens kosteloos. Voor reistijd geldt soms een lagere prijs, zoals de helft van het uurtarief. Bij veel kantoren staat de tariefinformatie niet op de website.
Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.