Sommige kittens worden geboren met het hoofd eerst (net als mensen), maar van anderen zullen eerst de poten verschijnen. Ook dit is vrij normaal. Kijk vanaf een afstand toe en grijp alleen maar in als dat absoluut noodzakelijk is. De bevalling duurt gewoonlijk twee tot vijf uur, maar het kan ook tot 24 uur duren.
Verschijnselen van de naderende bevalling Vlak voor de bevalling wordt de poes wat onrustig en valt het soms op dat ze een helder, taai, soms iets melkachtig slijm verliest. Dit is het teken dat de ontsluiting en de bevalling binnen 24 uur zullen plaatsvinden.
U kunt het beste contact opnemen met de dierenarts als: De bevalling langer dan 72 dagen op zich laat wachten. Er na het groenige, bloederige vocht niet binnen enkele uren een kitten komt. De poes blijft persen, maar er geen kitten komt.
De eerste fase is de ontsluitingsfase, hierbij wordt het geboortekanaal voorbereidt op passage van de kittens. Hierbij zijn er al wel weeën, maar de poes perst nog niet, kan onrustig zijn en hijgen. Deze fase duurt meestal 6-12 uur, maar kan bij een eerste nestje ook wel langer duren.
Het ene nestje is groter dan het andere, gemiddeld zijn er 3 tot 7 kittens. Het is handig om voor de bevalling al te weten hoeveel kittens je poes verwacht.
De beste leeftijd ligt ergens tussen de 8 en 12 weken. Kittens die na de 12 weken worden geplaatst, en die alleen met andere katten gesocialiseerd zijn, hebben vaak moeite met het aanpassen aan mensen, en zijn dus vaak onhandelbaar.
Vanaf dag 23 kan een echo gemaakt worden van de buik waarbij een dracht vastgesteld kan worden. Met een echo kan niet betrouwbaar geteld worden hoeveel kittens er in de buik zitten. Dit kan wel geschat worden met een röntgenfoto. Een röntgenfoto kan pas vanaf dag 42 en raden wij niet aan.
Het kan bij de kat wijzen op een resorptie, maar dat kan bijvoorbeeld maar 1 of 2 kittens betreffen. De overige kittens kunnen dus gewoon normaal op het juiste tijdstip geboren worden. Het is niet onverstandig om op zo'n moment een echo te laten maken, zodat het duidelijk is of er nog levensvatbare kittens over zijn.
Hoe ga je te werk tijdens de bevalling
Noteer het tijdstip dat de moederpoes begint met persen. Zorg dat je zelf goed voorbereid begint en ontsmet je handen, voor als je de poes moet assisteren bij de bevalling. Het kitten is geboren, kijk of de poes het vlies van het kitten af likt/bijt en de navelstreng doorbijt.
Verloop van de zwangerschap
Pas na ongeveer 35 dagen kan de zwangerschap zichtbaar worden. De poes kan iets aankomen in gewicht, haar tepels kunnen opzwellen en dieper roze worden. De dierenarts kan vanaf dat moment ook pas een dracht signaleren. Door in haar buik te voelen (palperen) kan zij dan de kittens voelen.
Voor de bevalling zijn een aantal dingen handig om paraat te hebben: Een werpdoos of werpkist met krantenpapier en een zachte deken waar je kat kan bevallen. Schone handdoekjes om de kittens warm te wrijven wanneer nodig. Betadine, wanneer de navelstreng schoongemaakt moet worden.
Dode kittens worden vaak met intacte vruchtvliezen geboren met placenta. Indien de vruchtvliezen nog niet kapot zijn zal de poes ze open bijten. Het kitten zal ook bewegen om de vliezen open te maken. Indien dit niet gebeurt, kunt u ingrijpen door het vruchtvlies te openen en het van het kitten af te halen.
Hierbij trappelt ze met de achterpoten en houdt ze haar staart opzij. De kater bestijgt haar dan, terwijl hij haar vastbijt in de nek om ervoor te zorgen dat ze op dezelfde plek blijft en zal proberen haar te dekken.
Voor een goede groei is voldoende voeding voor de kittens nodig en een juiste omgevingstemperatuur. Als je gebruik maakt van een warmtelamp, let er dan op dat de moederpoes niet oververhit kan raken en ze ook een koelere plek op kan zoeken in het nest.
Bij een niet vorderende bevalling kan het nuttig zijn om het aantal kittens te weten. Er kan door middel van een röntgenfoto of echo een inschatting gemaakt worden van het aantal kittens dat in de buik zit. Echo verdient hierbij de voorkeur omdat op deze manier de beste inschatting kan worden gemaakt.
Dystocia (niet vorderende bevalling) Wanneer u vermoedt dat er problemen zijn rond/tijdens de bevalling, is het belangrijk dat u contact opneemt met de dierenarts.
De slijmprop die nu vrijkomt, heeft een ambergele tot groenige kleur en kan soms wat bloed bijmenging hebben. Deze prop is reukloos en voorkomen normaal: er is geen sprake van een ontsteking of afgestorven vrucht(en). Rust is essentieel om een normaal verloop van het werpen te waarborgen.
Vaste voeding.
Vanaf 3 tot 4 weken na de geboorte kunnen de kittens langzamerhand bijgevoerd worden met vaste voeding speciaal bestemd voor kittens. In eerste instantie blikvoer en later brokjes. Geef ze 5 tot 6 keer per dag voeding in een schotel waar de kittens samen uit kunnen eten.
Drachtige poezen hebben meer kattenvoer nodig
Bij katten is dat eigenlijk niet anders. Een drachtige poes heeft de laatste twee weken van de dracht meer kattenvoer nodig, omdat ze ook haar kittens van voedingsstoffen moet voorzien. U gaat hierbij uit van 530 kilojoule keer haar lichaamsgewicht tot de macht 0,67.
Vaak waren deze kittens dan niet gezond. De moeder doodt ze dan om er niet verder energie in te moeten steken en zich te kunnen concentreren op de gezonde kittens. In gevallen waar alle kittens worden gedood, is dit meestal kort na de geboorte en vaak bij een eerste nestje.
De belangrijkste doodsoorzaken bij pasgeboren kittens zijn zuurstoftekort, onderkoeling en trauma. In principe verzorgt het moederdier na de bevalling zelf haar kroost. Zo likt ze de vruchtvliezen van de snuit van het kitten om de ademweg vrij te maken.
In de natuur zal een moederpoes na enkele weken de kittens verplaatsen omdat het nest inmiddels naar urine en ontlasting ruikt wat roofdieren kan aantrekken. In dit geval is het een normaal verschijnsel op zoek naar een veiliger nest.
Inteelt is het aan elkaar paren van nauw verwante katten, bijvoorbeeld moeder/zoon, vader/dochter, broer/zus en halfbroer/halfzus. Het gaat hier om het paren van dieren die meer verwant zijn dan de gemiddelde populatie.
Veel mensen weten niet dat katten typisch een seizoensgebonden cyclus hebben. Natuurlijk zijn er ook katten die zich hier niet aan houden, maar veruit de meeste katten worden krols als de dagen langer worden en krijgen dan een nestje in het voorjaar (meestal maart en april).
Een kat krijgt in een aangesloten periode van 12 maanden maximaal 2 nesten. Of maximaal 3 nesten in 24 maanden.