De eerste grote groep kwam naar Nederland aan het einde van de 16e eeuw. Dit waren Sefardische Joden die waren gevlucht voor de inquisitie in Spanje en Portugal. In de 17e eeuw woedde de Dertigjarige Oorlog. Asjkenazische Joden uit Midden- en Oost-Europa weken uit naar Nederland.
De massale deportaties begonnen in de zomer van 1942. Vanaf 14 juli 1942 werden Joden systematisch afgevoerd via Kamp Westerbork, zogenaamd om te gaan werken in een werkkamp in Duitsland als Arbeitseinsatz of werkverruiming. In het begin werden mensen aangeschreven met het bevel zich te melden.
Rond 1600 vestigden de eerste Joden zich in Amsterdam. Het waren Sefardische Joden uit Portugal. Ze waren op de vlucht voor geloofsvervolging en vonden in Amsterdam een veilig toevluchtsoord. Bekendste van deze Portugese Joden was de wereldberoemde verlichtingsfilosoof Baruch Spinoza.
Van de naar schatting 140.000 Joden die Nederland in mei 1940 telde, zijn er ongeveer 101.800 vermoord. De meesten van hen werden vermoord in vernietigingskampen, doodgemarteld, verhongerd of op andere wijze om het leven gebracht.
Maar het merendeel (in de 18e eeuw twee derde: ca. 20.000) van de Joodse inwoners van Amsterdam woonde onder erbarmelijke omstandigheden op, of in de omgeving van Vlooienburg, Valkenburg/Marken, Uilenburg en Rapenburg. Joodse marktkooplieden stonden op het Waterlooplein, de Nieuwmarkt en op het Amstelveld.
Dat is wat er in Amsterdam gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Van de 80.000 gedeporteerde Joodse stadsbewoners is driekwart vermoord. Er verdween daardoor een enorm aantal mensen uit de Amsterdamse samenleving. De stad zou nooit meer hetzelfde zijn.
Sefardische Joden of Sefardim (Hebreeuws: ספרדי, Standaard Səfardi Iberiaans Səp̄arədî; meervoud: ספרדים, Standaard Səfaradim Iberiaans Səp̄arədîm) zijn Joden wier voorouders in Spanje en Portugal leefden.
BERLIJN - Welgeteld 92 jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog betaalt Duitsland zijn laatste oorlogsschulden aan de geallieerden. De laatste overboeking is een achterstallige rentebetaling over de jaren 1945 tot 1952.
In Nederland leven naar schatting 40.000 tot 50.000 Joden, waar dat er voor de Tweede Wereldoorlog nog zo'n 140.000 waren. Dat zijn er even veel als bijvoorbeeld het aantal Syriërs, dat sinds 2010 is toegenomen tot 45.000. En minder dan de Irakese gemeenschap, die inmiddels bestaat uit 56.000 mensen.
Dit archief beslaat vier strekkende kilometer en bevat naar schatting 540.000 dossiers van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog “fout” waren. De dossiers lagen vijftig jaar opgeslagen bij het ministerie van Justitie tot ze in het jaar 2000 werden overgeheveld naar het Nationaal Archief in Den Haag.
Mokum: het centrum van joods leven in Nederland
De geschiedenis van de joodse bevolking in Amsterdam is onlosmakelijk verbonden met die van de stad zelf. Al aan het eind van de 16e eeuw vestigden zich de eerste joden in de stad. Het waren vluchtelingen uit Spanje en Portugal waar zij fel werden vervolgd.
Met Judenviertel wordt hier bedoeld het gebied dat de Duitsers beschouwden als Joods woongebied, aanvankelijk de oude 'Jodenhoek', in Amsterdam de wijk rond het Waterlooplein (Waterlooplein, Jodenbreestraat, Sint Anthoniebreestraat, Uilenburg, Rapenburg, Valkenburg, Vlooienburg, Nieuwe Herengracht, Weesperstraat en ...
De Marais ligt in het 3e en 4e arrondissement van Parijs en is van oorsprong een Joodse wijk. Daarom vind je in deze wijk veel Joodse winkels, restaurants en synagoges.
Het gaat om de voormalige 'Jodenbuurt' in het centrum van Amsterdam, de Rivierenbuurt in Amsterdam-Zuid en de Transvaalbuurt ten oosten van het centrum. 'Nederlandse Joden werden tijdens de oorlog uit hun beroepen gezet en naar deze getto's gedreven voor zij naar de concentratiekampen werden gedeporteerd.
De Joden moesten hun geld inleveren en hun bedrijven werden in beslag genomen. Bij verenigingen moesten ze worden geroyeerd. In november mochten zij zelfs niet meer zonder toestemming reizen. Op 2 mei 1942 werd het dragen van de Jodenster verplicht gesteld.
De Duitsers konden de naleving van de regel echter makkelijk controleren; de Jodenster moest zichtbaar op borsthoogte aan de jas worden vastgenaaid. Wie werd betrapt op het niet-dragen van de ster moest vreselijke gevolgen ondergaan: een boete van duizend gulden of zes maanden 'hechtenis' in een Duits kamp.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
Het aantal overlevenden van Auschwitz wordt geschat op 200 000. Hierbij zijn gevangenen die vanuit Auschwitz naar andere kampen gedeporteerd werden wel meegerekend, ook als die in of op weg naar die kampen om het leven kwamen.
Auschwitz was het grootste concentratiekamp, in totaal werden 1,3 miljoen mensen daar naartoe gebracht. Hiervan kwamen er 1,1 miljoen om het leven. In de oorlog werden niet alleen veel Joden opgepakt, maar ook Polen, zigeuners, Russische gevangen en andere slachtoffers kwamen hier om.
Uitgesloten gebeurtenissen
Sommige risico's zijn te groot voor verzekeraars om te dragen. Schade door een aardbeving en door een oorlog is altijd uitgesloten.
Naast al die voorwaarden moest Duitsland voor 132 miljard goudmark (bijna 70 miljoen euro) aan herstelbetalingen doen aan Frankrijk en België om die landen schadeloos te stellen. Deze betalingen mochten gespreid worden betaald om de Duitse economie niet teveel te belasten.
In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog doordat Frankrijk en Brittannië versterking kregen van de Verenigde Staten (Amerika). Frankrijk en Brittannië kregen er daardoor zoveel soldaten bij, dat Duitsland in november 1918 om een wapenstilstand vroeg.
Het Hebreeuws is de taal van het jodendom. Een moderne versie ervan is de officiële taal van Israël: het Ivriet. Er zijn verschillende stromingen in het joodse geloof: orthodox en liberaal.
Na 1630 zijn er twee groepen Joden in Nederland, de Sefardische en de Asjkenazische.
Tot aan het begin van de 20e eeuw had het Ottomaanse Rijk een aanzienlijke joodse populatie, maar sinds de oprichting van Israël zijn velen van hen geëmigreerd naar Israël. Momenteel leven er naar schatting nog 17.000 joden in Turkije.