Meten doe je door een schuifmaat te gebruiken. Zet de binnenpootjes op 118 mm. Dan zet je hem tussen de schakels en duw je hem uit, tegen de rollertjes aan. Komt ie dan boven de 120,5 mm dan is je ketting versleten.
Je kunt ook regelmatig checken of je kettingbladen aan vervanging toe zijn. Dit zie je bijvoorbeeld als je fietsketting erg losjes op je kettingblad ligt, als de tandjes van je kettingblad versleten zijn of als het schakelen niet meer soepel gaat.
Als de ketting beweegt/ omhoog komt op de tanden als je hem onder spanning zet is er sprake van slijtage. Voorbladen gelijk met het spul achter vervangen is wel snel, als dat nodig is heb je wel erg ver doorgerende met vesleten meuk. Normaal gaan de grotere tandwielen wel een paar beurten extra mee.
De 3000-kilometer-regel
Om deze versnelde slijtage van cassette en kettingbladen te voorkomen, is een algemene vuistregel om de ketting van je fiets elke 3000 km te vervangen.
Gemiddeld kan je zo'n 5000 tot 6000 kilometer met één ketting en één cassette doen. Een snelle kostenberekening voor een Ultegra 11 speed-R8000-cassette (82 euro) en een Shimano 11-speed HG701-ketting (38 euro) geeft een prijskaartje van zo'n 120 euro na 5000 à 6000 kilometer.
Een ketting vervangen is voor de gemiddelde fietsenmaker maximaal 10 minuten werk. Ze spannen direct de ketting ook op en smeren hem met een goed smeermiddel. Aangezien een ketting tussen de 3 en de 10 euro kost zouden de kosten absoluut niet boven de 30 euro uit mogen komen.
Een Campa of TA Specialites groot voorblad gaat ca. 12.000 km mee.
Afhankelijk van de staat van onderhoud, weersomstandigheden en de omgeving waarin je fietst slijt je ketting. Dit bepaalt ook het moment waarop het tijd is voor een nieuwe. De vuistregel die je kan hanteren is dat het verstandig is om je ketting ergens tussen de 3000km en 5000km te vervangen.
Meestal gaat een distributieketting zo'n 100.000 a 150.000 kilometer mee. Hierna moet de distributieketting vaak vervangen worden. Het is namelijk zo dat wanneer u de distributieketting langer gebruikt, de ketting niet meer goed zijn werk doet.
Speling op de ketting
Vaak word gedacht dat kettingen uitrekken en dus langer worden. Dit is echter niet het geval. Net zoals de kettingwielen, slijten de rollers van de kettingen ook. De slijtage van beide onderdelen zorgt voor speling.
Regelmatig smeren en het op spanning houden van de kettingset vergroot de levensduur. Een kettingsetje gaat ongeveer tussen de 20.000- en 35.000 km mee. Soms langer en soms korter afhankelijk van de berijder. Een ketting smeer je aan de binnenkant en ongeveer om de 300km bij droog weer.
Zodra je tandwiel versleten is beginnen de tandjes te lijken op een soort haaienvin. Er zit een kleine uitholling bij elke schakel zoals op de foto hieronder. Als hij er zo uit ziet is de kans zeer groot dat deze aan vervanging toe is.
De ketting en cassette behoren, net als banden en remblokken, tot de grootste slijtagedelen van je fiets. Het tijdig vervangen van deze onderdelen zorgt ervoor dat je krachten zo efficiënt mogelijk worden overgebracht en snellere slijtage van je kettingbladen voorkomen wordt.
Daar is geen algemeen geldende maatgevende hoeveelheid tijd of kilometers voor. De een zegt een jaar, de ander zegt 10.000km. Beide kan waar zijn, maar veel is afhankelijk van o.a. de kwaliteit van je materiaal. Staal slijt langzamer dan aluminium en is ook nog goedkoper (en zwaarder).
Dit ongeacht het wielformaat en ongeacht de invloed van het gewicht van de berijd(st)er van de fiets en hoogte van de bandenspanning. Maar MTB-fietsen hebben vaak voorbladen van 22, 24 en 26 tanden, terwijl tijdritfietsen voorbladen kennen van 54 en 56 tanden.
Het kettingblad bij gewone fietsen heeft in de meeste gevallen 46 tanden.
Een versleten distributieketting kenmerkt zich altijd door een ratelend geluid dat te horen is. Het geluid zal te horen zijn bij het starten van de motor en het stationair draaien. Bij extreme slijtage zal het door hoorbaar blijven en wordt het echt tijd om de ketting te laten vervangen.
Symptomen versleten distributieketting
U hoort een tikkend of ratelend geluid vanonder de motorkap. Wanneer de ketting slijt, gaat de spanning eraf. Daardoor ontstaan er trillingen op de ketting tijdens het draaien. Dit kunt u vaak horen als een tikken of ratelen van de motor.
Een typisch teken van een distributieketting die moet worden vervangen, zijn opzwepende en ratelende geluiden van de motor. Daarnaast kunnen minder vermogen en foutmeldingen van de uitlaatgasreiniging ook een indicatie zijn. Dit is het gevolg van het feit dat de timing op de kleppen niet precies is.
De speling moet circa 1 centimeter zijn. Als dit meer dan 1 cm is gaat u over op het spannen van de fietsketting. Om te beginnen draai de rechter en linker achtermoer één voor één los. In de meeste gevallen doet u dit met steeksleutel 15.
Een ketting rekt tijdens het gebruik iets uit en wordt een paar millimeter langer. Een te ver opgerekte ketting vreet de kettingwielen aan. Het is dus zaak om de ketting te vervangen voordat deze te lang wordt.
Je steekt de kettingslijtagemeter aan de ene kant tussen een schakel, en aan de andere kant valt de punt dan automatisch tussen twee andere kettingschakels. Hoe verder de ketting versleten is hoe verder de schakels uit elkaar staan. Er ontstaat dus meer ruimte tussen de schakels.
Je telt het aantal tandwielen die je aan de achterkant bij je wiel ziet zitten (de cassette). Wanneer je hier 6 tandwielen telt heb je een 6 speed ketting nodig. Wanneer je 7 tandwielen telt heb je een 7 speed ketting nodig enzovoort.
Schoonmaken met een borstel
Spuit de cassette in met een kettingontvetter en laat deze een paar minuten intrekken. Let er goed op dat je dit spul niet tussen je (achter)lagers loopt. Vervolgens rag je met de borstel flink tussen de verschillende kransjes. Doe dit tegen de rijrichting in.
Dan geldt de vuistregel: groot-groot + 2 schakels. Breng beide uiteinden van de ketting naar elkaar toe. Trek de ketting strak zodat de derailleur bijna gestrekt naar voren wijst. Je kunt ook tellen hoeveel schakels je oude fietsketting heeft om erachter te komen hoelang je nieuwe ketting moet zijn.