Als je gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf met voldoende brood, zuivelproducten, vis en eieren krijg je genoeg jodium binnen. Ook in zeewier zit jodium, maar de hoeveelheden variëren sterk. Het gebruik van kelptabletten (zeewiertabletten) wordt daarom afgeraden.
Als iemand geen of minder dan 6 sneetjes brood eet, of brood dat niet met gejodeerd zout bereid is, dan ligt een jodiumtekort op de loer. Andere manieren om aan voldoende jodium (de aanbevolen hoeveelheid van 150 mcg) te komen zijn bijvoorbeeld het eten van 9 eieren, 1050 gram kaas of 6 glazen halfvolle melk per dag.
Tot de van nature jodiumrijke voeding behoren zeevis, zeewier, eieren en zuivel. Jodium wordt ook toegevoegd aan keukenzout, dan heet het gejodeerd zout. Ook aan bakkerszout (voor het bakken van brood) is jodium is toegevoegd.
Jodium komt van nature voor in zeevis, eieren, zuivelproducten en zeewier. Maar in Nederland eten we niet zo veel vis en niet elke bodem is rijk is aan dit mineraal. Daarom is het niet vanzelfsprekend om er op een natuurlijke manier voldoende van binnen te krijgen.
Bij een ernstig tekort aan jodium gaat de schildklier langzamer werken en kan deze gaan opzwellen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en gewichtstoename. Bij kinderen kan een jodiumtekort leiden tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen. In extreme gevallen kan er dwerggroei ontstaan.
Zou je brood eten, dan krijg je ongeveer 16% van de ADH binnen per snee brood. Kortom, je moet dan minstens 7 sneetjes brood per dag eten om genoeg jodium binnen te krijgen.
U kunt de jodiumtabletten kopen bij apotheken en drogisterijen bij u in de buurt (adviesprijs € 2,95). Zij kunnen de jodiumtabletten ook voor u bestellen. Een doosje bevat 10 tabletten. Dat is afhankelijk van de leeftijd voldoende voor 5 tot 10 kinderen.
Bij een tekort aan jodium gaat de schildklier trager werken en opzwellen. Dit heet ook wel struma of krop. Klachten bij traag werkende schildklier kunnen zijn: gewichtstoename, het veel koud hebben, traagheid en obstipatie.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Het zal je misschien verbazen dat bananen eveneens een kleine hoeveelheid jodium bevatten, naast andere gezonde mineralen als magnesium en kalium. Zo levert één banaan (zo'n 150 gram) je bijna 4 microgram jodium op.
Het beste jodium supplement is Biotics Jodium Vloeibaar. Biotics Jodium Vloeibaar is goedkoop en heeft een stabiel jodium gehalte van 75 microgram jodium per druppel. Je kunt met 1 of 2 druppels per dag je dagelijkse hoeveelheid exact regelen. Andere supplementen hebben een te hoog en/of te onstabiel jodiumgehalte.
Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed. Vervolgens wordt het actief door de schildklier uit het bloed opgenomen. Dagelijks is zo'n 150 microgram jodium nodig voor een goed werkende schildklier (vanaf 9 jaar).
Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen. Na 12 uur heeft het weinig zin meer, behalve als de blootstelling aan radioactief jodium blijft doorgaan. Jodiumpillen slikken uit voorzorg is niet nodig, want ze werken snel.
In een glas melk van 150 milliliter zit 22 microgram jodium, in kaas zit 7 microgram per portie van 30 gram, in 1 ei zit 18 microgram jodium en in 100 gram witvis zit 243 microgram jodium.
De maximale veilige dosis jodium voor volwassenen is 600 mcg per dag. Voor kinderen is de bovengrens per dag: 1 t/m 3 jaar 200 mcg, 4 t/m 6 jaar 250 mcg, 7 t/m 10 jaar 300 mcg, 11 t/m 14 jaar 450 mcg, 15-17 jaar 500 mcg. Hoeveel jodium zit er in 'gewoon' brood?
Kaliumjodide is een vorm van jodium die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Het behoort tot de groep van schildkliermiddelen. Ieder jodiumtablet bevat 65 mg kaliumjodide. Door jodiumtabletten te slikken, raakt uw schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium).
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Alle mensen tot en met 40 jaar en zwangere vrouwen die binnen een straal van 20 kilometer van een nucleaire installatie wonen, krijgen jodiumtabletten toegestuurd (zie het lijstje van gemeenten hieronder).
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150 microgram. Waarom deelt de overheid gratis jodiumtabletten uit? De regering wil de bevolking beter beschermen bij een eventuele kernramp.
Overheid heeft noodvoorraad
Jodiumtabletten kunnen verkocht worden, maar de voorraad is beperkt. Bovendien heeft VWS de beschikking over een noodvoorraad jodiumtabletten. Ook hebben veel huishoudens in Nederland al in 2017 en 2021 tabletten ontvangen om de gevolgen van een ongeluk met een kerncentrale te verkleinen.
De doosjes kosten in de winkel nog geen 4 euro. De jodiumtabletten worden dus voor bijna tien keer zoveel aangeboden en verkocht. Ook worden er vijf strips voor 25 euro aangeboden en één strip voor 10 euro.
Gebaseerd op de gevonden gemiddelde jodiumconcentratie van 15,9 microgram per 100 gram melk, betekent dit dat volwassenen gemiddeld 31,5 microgram jodium per dag binnenkrijgen via melk(dranken). Dit is 21% van de adequate inname voor volwassenen (150 microgram/dag) (2).