In Nederland was de winter van 1978-1979 van een opmerkelijk strenge aard. De winter kenmerkte zich door een flink aantal koude perioden, waarvan een met zeer strenge vorst (31 december 1978 – 6 januari 1979). De eerste koudeperiode viel reeds eind november/begin december; de laatste pas in maart 1979.
De winter van 1978-'79 was streng, maar de kou was alles behalve bestendig. Na het invallen van de vorst vonden er regelmatig dooiaanvallen plaats, die echter veelvuldig werden afgeslagen. Op en nabij het grensvlak tussen de koude en zachte lucht kwam het zeer vaak tot sneeuw, ijzel of regen.
De winter was in het algemeen vrij zacht, met uitzondering van de maanden november en maart. Er deed zich 1 ijsperiode voor van eind januari tot begin februari, waarin zich door bijna het gehele land ijs van betekenis voordeed. De grote rivieren zijn ijsvrij gebleven.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1980
De laagste gemiddelde temperatuur was -7 °C op 13 januari 1980 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,6 °C op 26 juli 1980.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1985
De laagste gemiddelde temperatuur was -11,8 °C op 7 januari 1985 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,4 °C op 5 juli 1985.
1978: Tijdens de befaamde koude inval op 30/31 december viel er rond 15 cm sneeuw, deze werd door de harde wind in het noorden van het land opgewaaid tot 80 cm hoge sneeuwduinen. 1979: Op 2 januari viel er tot 40 cm sneeuw in delen van Noordwest Nederland.
Het middeleeuws klimaatoptimum, ook wel bekend als de middeleeuwse zomer of de middeleeuwse warme periode (MWP), is een periode ten tijde van de hoge middeleeuwen met een significant hogere temperatuur dan de voorafgaande en navolgende perioden. De middeleeuwse warme periode duurde grofweg van 950 tot 1250.
De hoogste temperatuur werd op 3 juli gemeten, dat was 34,9 graden in De Bilt. Omroep Brabant wil graag weten wat Brabanders zich herinneren van de zomer van 1976.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1977
De laagste gemiddelde temperatuur was -2,7 °C op 6 december 1977 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 23,9 °C op 13 juni 1977.
In 1976 was het 17 dagen lang warmer dan 30 graden, met een piek van 35,4 graden. Het ging toen over een hittegolf, nu spreken we van een hittepiek met een uitschieter tot bijna 40 graden. Ook in 1976 werden maatregelen genomen. Sommige fabrieken sloten en water mocht niet zomaar verspild worden.
Acht graden
De gemiddelde wereldwijde temperatuur lag in de ijstijd rond de 8 graden Celsius. Dat is zo'n zes graden lager dan de gemiddelde wereldwijde temperatuur in de vorige eeuw lag. “Dat klinkt misschien niet als een groot verschil, maar dat is het in feite wel,” aldus Tierney.
Voor een lange tijd verwarmde mensen zich aan een open vuur op de vloer of bij een vuur in de wand. In de middeleeuwen kwam de eerste gesloten kachel op. Een gesloten kachel had verschillende voordelen. Je had geen last van de rook die wel van een open vuur komt.
Gemiddeld lag de temperatuur in de Kleine IJstijd in ons land zo'n 1 tot 2 graden onder de temperaturen van tegenwoordig. In de Grote IJstijden lag de jaargemiddelde temperatuur in West-Europa rond minimaal 15 graden. Daarna trad een stijging van de temperatuur op, vooral in de tweede helft van de twintigste eeuw.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1979
De laagste gemiddelde temperatuur was -12,4 °C op 5 januari 1979 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,2 °C op 3 juni 1979.
Het was april 1986, dertig jaar geleden en het leek een zomer te gaan worden net als alle voorgaande, niet te heet, niet te koud, met uitschieters in temperatuur zowel naar boven als naar beneden. Maar dat zou anders worden. Het zou de zomer zonder verse rode kool worden……..
Nederland heeft een extreem koude nacht achter de rug met temperaturen tot -22,9 graden in Lelystad (Noordoostpolder) aan toe, meldt MeteoConsult. Het is daarmee de koudste nacht sinds 8 januari 1985 toen het op de Veluwe zelfs 24 graden vroor.
Het aantal records dat juli 1994 heeft opgeleverd is aanzienlijk. Vrijwel alle dagen (30 in totaal) waren warme dagen met een temperatuur van 20° of hoger. Verder zijn in De Bilt 22 zomerse dagen (temperatuur 25° of hoger), geteld. Het vorige record was 20 zomerse dagen in juli 1983.
De eerste reageerbuisbaby
1978 was Dries van Agt premier, Juliana was inmiddels 30 jaar Koningin, Helmut Schmidt bondskanselier van Duitsland, Giscard d'Estaing president van Frankrijk, James Callaghan premier van Engeland en Jimmy Carter president van de US.
Neanderthalers en mammoeten
Delen van Nederland waren bedekt met een dikke laag ijs. Er leefden wel mensen, de neanderthalers. Dit volk leefde van dieren waarop ze jaagden met pijl en boog en puntige priemen van steen. Ze jaagden vooral op de mammoet.
In grote delen van Europa was er tijdens de ijstijd genoeg te eten voor een goede jager. Er waren op de steppe-toendra grote kudden dieren: paarden, bisons, en ook echt groot wild: mammoeten. Het is nauwelijks voor te stellen wat de invloed van de snelle klimaatveranderingen op de mensen geweest kan zijn.
Hoe zag Nederland eruit? Tijdens het maximum lag er boven het noorden van Nederland dus een laag ijs. In de rest van het land, en ook in Noord-Nederland voor en na het maximum, was sprake van een toendraklimaat. Er groeiden geen bomen en grote struiken, maar alleen kleine struikjes, grassen en mossen.
De hittegolf van 1975 was vooral recordbrekend vanwege zijn duur: 18 dagen achtereen was het heter dan 25 graden, weet het KNMI, en daarvan was het zes dagen achtereen tropisch heet.
Warmterecords. 2020 was samen met 2014 het warmste jaar in de meetreeks. De gemiddelde temperatuur was 11,7 °C. 2018 staat met 11,3 graden op de tweede plaats.