Als het koude drinkwater in de leidingen stilstaat, warmt het op en kan er dus bacteriegroei ontstaan. Dit kan al gebeuren als mensen een dagje van huis zijn. Als u legionella inademt - bijvoorbeeld door nevel van een douche - kan dat veteranenziekte of legionellagriep veroorzaken.
Hoe herken je legionella? De ziekte begint met snel opkomende koorts, spierpijn en een ziek gevoel, gevolgd door longontsteking met koorts boven de 39 °C.
Hoe lang kraan doorspoelen tegen legionella? Laat alle kranen een minuut lang lopen om legionella te voorkomen. Dit water hoeft u natuurlijk niet weg te gooien. Vang het doorgespoelde water op in een emmer of gieter en gebruik het bijvoorbeeld om de planten water te geven of om de auto mee te wassen.
Kwaliteit drinkwater minder
Ook de legionellabacterie groeit in stilstaand water en kan voor gezondheidsklachten zorgen. Het RIVM adviseert om leidingen goed door te blijven spoelen. Het advies is om dat minstens 1 keer per week te doen. Zeker als de leidingen niet vaak gebruikt worden.
Binnen 48 uur kan 100 kve/l legionella zich onder de juiste omstandigheden namelijk vermenigvuldigen tot wel 10.000 kve/l. Raakt u besmet met legionella, dan kunt u ernstig ziek worden.
Oorzaak 1 legionella: koud water dat opwarmt
Bij hoge temperaturen vanaf 55 graden – die in een goed functionerende warm waterleiding wel worden gehaald – wordt het de bacterie te heet en sterft hij af. Dit zorgt ervoor dat legionella in een koud waterleiding veel vaker voorkomt dan in een warm waterleiding.
De smaak verandert wel door de tijd, want de soms aanwezige algen, schimmels en/of gisten tasten de smaak aan. Maar de kans dat ziekteveroorzakende organismen in het water groeien, is zeer klein ontdekten de onderzoekers. Als het glas eerst schoon was, zal het ook schoon blijven.
Besmetting met legionella gebeurt via de longen. U kunt alleen besmet raken als u besmette druppeltjes waternevel inademt. Bijvoorbeeld in douches of bubbelbaden, in de omgeving van natte koeltorens of afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is niet gevaarlijk om besmet water te drinken.
Indien ze niet te voorkomen zijn, moeten doodlopende leidingen zo dicht mogelijk tegen de hoofdleiding afgesloten worden (op een maximale afstand van 10 cm of 5x de leidingdiameter). Dergelijke leidingen moeten echter zoveel mogelijk vermeden worden (gelet op het risico op legionellaontwikkeling).
Wanneer water in een leiding warmer wordt dan 25 graden kunnen bacteriën gaan groeien. Vooral tussen de 25 en de 45 graden doen legionellabacteriën het goed. Vanaf 55 graden gaan de bacteriën weer dood.
Zelfs onder gunstige desinfecterende omstandigheden in het zwemwater, zoals het geval is bij voldoende vrij beschikbaar chloor in combinatie met een goede zuurgraad (pH), kan een contacttijd met chloor van 30 minuten of meer noodzakelijk zijn om de legionellabacterie af te doden.
Legionellabacteriën kunnen zich in elke leiding met stilstaand water tussen de 20 en 65 graden ontwikkelen. Daarom is het bijvoorbeeld ook belangrijk alle kranen in uw huis na de vakantie eerst een minuut te laten lopen.
Minimaal 2 keer per jaar moet u het water controleren op legionella. U moet de meting laten uitvoeren door een gecertificeerd bedrijf. U bent verplicht maatregelen te nemen om het aantal legionellabacteriën terug te dringen als er 100 kolonievormende eenheden per liter (kve/l) of meer worden gemeten.
U hoeft het dus eigenlijk niet te bewaren. Toch (langer dan één dag) bewaren? Zet dan vers kraanwater in een schone fles of afgesloten karaf in de koelkast. Dan blijft het twee tot drie dagen vers.
Wil je checken of je water nog goed is? Draai de dop dan van je flesje en ruik aan het water. Als het muf ruikt is het water hoogstwaarschijnlijk bedorven, aangezien bacteriën gassen uitscheiden waardoor het water een muffe geur krijgt.
Bedorven water ruikt muf
Zodra je water muffig begint te ruiken, zit het volgens Waternet vol met bacteriën. Die geur ontstaat door de gassen die de bacteriën uitscheiden. Het is volgens het waterbedrijf lastig waar te nemen, omdat je het niet ziet of proeft.
Heel soms veroorzaakt de legionellabacterie een ernstige longontsteking. Dat heet ook wel veteranenziekte of legionellalongontsteking. Deze longontsteking kan zo ernstig verlopen dat mensen eraan kunnen overlijden. Er bestaat geen vaccin tegen de legionellabacterie, de behandeling met antibiotica is wel mogelijk.
De Legionella-bacterie vormt pas een probleem als zij zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Dit kan vooral gebeuren in water met een temperatuur tussen 30 en 45 °C (optimaal is 37 °C). Boven de 50 °C vindt afsterving van de bacterie plaats.
Legionella in bubbelbaden en whirlpools
De temperatuur van het water in whirlpools en bubbelbaden ligt vaak tussen de 25 en 45°C. In dit warme water kan de legionellabacterie snel in aantal groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Ook thuis.
Een deel van de legionella infecties wordt alleen aangetoond met behulp van serologie middels een titerstijging in twee sera afgenomen in de acute fase van de infectie (serum1) en afgenomen 6 - 8 weken na het eerste serum (serum 2). PCR: Bepaling: Legionella specifiek DNA (PCR)
Wordt er gesproeid met water met legionella erin? Dan kan iemand hele kleine druppeltjes water inademen. Zo kan iemand besmet raken. Bijvoorbeeld tijdens het douchen, sproeien met een tuinslang of in een bubbelbad of jacuzzi.
Rode, geïrriteerde ogen, hoesten, een kriebel in de keel en een moeilijker ademhaling kunnen het gevolg zijn van zwemmen in met urine vervuild zwembadwater. Meestal worden dergelijke klachten gelinkt aan het chloor in het water maar nu blijkt dus dat er meer aan de hand is.
Het is daarom verstandig om bij thuiskomst eerst alle kranen open te zetten en de leidingen door te spoelen. Laat het water één minuut lang rustig stromen en voorkom dat het vernevelt. Doe dit altijd als u langer dan een week van huis bent geweest.