De meeste kinderen stoppen vanzelf met een speen tussen hun tweede en vierde jaar. Er kan vanaf 9 maanden al geprobeerd worden met afbouwen, omdat in die periode de zuigbehoefte afneemt.
Slapen zonder speen
Lianne: 'Leg je kind nog wel met de speen in bed, maar haal die uit zijn mond zodra hij slaapt. Doe zijn mond goed dicht en dan slaapt hij vaak gewoon door', weet ze. 'In het begin leg je de speen nog in het bed van je kind, zodat hij 'm kan vinden als hij wakker wordt.
Vanaf 9 maanden neemt de zuigbehoefte van een kindje af. Dit is daarom een goed moment om het speentje minder vaak aan te bieden. Of je kindje proberen af te leiden wanneer hij de speen wil. Na een jaar is het gebruik van de speen voor je kind een gewoonte geworden.
Het afwennen van de speen kun je beginnen door vanaf een maand of zes de speen alleen nog in bed te geven. Door de speen niet meer als troost of gewoonte te geven overdag, leert je baby om op andere manieren met frustratie en verveling om te gaan. Een paar maanden later kun je de speen ook weghalen uit bed.
Afbouwen 4-7 maanden
Als je meerdere keren per nacht uit bed moet om je kindje de speen te geven dan adviseer ik om te stoppen. Je zal merken dat je kindje meer rust vindt en beter gaat slapen. Tussen de leeftijd van 4-7 maanden doe je dit cold turkey. Dat wil zeggen dat je de speen wegneemt en niet meer terug geeft.
Als je kind de speen wil, kun je afleiding proberen. Een knuffel, liedjes of opwindende activiteiten zoals een toneelspelletje of een ander favoriet spel kunnen ook geruststellend werken. Geef je kind zijn/haar favoriete dekentje of knuffel in plaats van de speen.
De een vindt dit heel fijn en de ander hoeft hem eigenlijk niet. Speenzuigen is voor baby's heel normaal, maar als dit te lang doorgaat kan het allerlei nadelige gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk dat je kind op jonge leeftijd afleert om op een speen te zuigen, liefst vóór het 2e jaar.
Niet waar: Fopspenen mogen niet langer dan 6 uur per dag worden gebruikt. 7 Daarnaast ontwikkelen de mond en tanden van elk kind zich anders. Het gebruik van een speen voor kinderen ouder dan 24 maanden is een keuze die elke ouder zelf in overleg met een arts of tandarts moet maken.
Bepaal de momenten waarop je kleine de speen wel mag en wanneer niet. Dus bijvoorbeeld in de middag even als hij een moe moment heeft en bij het slapengaan. Kies bewust en bouw deze momenten langzaam af. Bij een iets ouder kind kun je samen besluiten dat het tijd wordt om afscheid te nemen van de fopspeen.
Gevaren van een ronde (Bibs) speen
„Door de grote kop die op de speen zit kan de kaak versmald worden en kan er na verloop van tijd een open beet ontstaan. Dit is te herkennen aan een gebit dat 'rond' gaat staan, hierbij ontstaat er een opening als de kaken op elkaar geklemd worden.
Als je een speen hebt gevonden die je kleintje prettig vindt, kun je de speen het beste elke 3 maanden vervangen om er zeker van te zijn dat het in goede staat is. Als je ergens een scheurtje ziet dan moet je de speen onmiddellijk vervangen.
Uit onderzoek blijkt dat het risico van wiegendood tijdens het slapen mogelijk kleiner wordt door je kind een fopspeen te geven. Probeer de speen alleen te gebruiken als je baby in slaap moet vallen en wanneer je baby zich duidelijk niet prettig voelt of moe is.
De belangrijkste reden om je baby een speen te geven, is om hem te kalmeren. Baby's hebben vaak veel zuigbehoefte, omdat zuigen troost biedt en een rustgevend en stress-verlagend effect heeft. Als je baby vaak onrustig is, kan het dus een ideale manier zijn om ervoor te zorgen dat hij zich comfortabel voelt.
Opent je kleine zijn mondje, dan betekent dit dat hij iets zoekt om op te zuigen. Leg de speen zachtjes op de onderlip of het voorste deel van de tong en wacht tot de zuigreflex begint. Verloopt de eerste kennismaking zonder problemen, dan zal je baby uiteindelijk de speen verder gaan verkennen en erop zuigen.
Het is bewezen dat een fopspeen de kans op wiegendood verkleint. Dat komt doordat het zuigen van de baby de mond- en kaakspieren stimuleert, waardoor de luchtwegen gemakkelijker vrij blijven. Daarnaast is het minder waarschijnlijk dat je baby op zijn mond en neus tegen het matras aan komt te liggen.
Ria Blom beschrijft twee methodes in haar boek Regelmaat en Inbakeren. In beide methoden komt dus het aanbrengen van regelmaat naar voren. Regelmaat wil zeggen dat je dingen iedere keer in dezelfde volgorde goed. Daarnaast is eenduidigheid belangrijk: zorg dat je dingen iedere keer op dezelfde plek doet.
Slaapregressie bij baby's van 4 maanden
De meeste slaapregressies, dus ook deze, hebben een aantal kenmerkende signalen. Je baby is onrustiger, ook in bed. Het kan zijn dat je kleintje ook telkens probeert om te rollen. Het voelt alsof je baby 'terugvalt' in het oude slaappatroon en dus niet meer doorslaapt.
Slaapregressie 4 maanden: omrollen. Slaapregressie 8 maanden: zitten en kruipen. Slaapregressie 12 maanden: beginnen met lopen. Slaapregressie 18 maanden: zelfstandig lopen.
Je kunt je baby een beetje helpen door hem in je armen wat slaperig te maken en hem neer te leggen als hij bijna in slaapt valt. Later kun je dit moment van neerleggen dan steeds iets gaan vervroegen, totdat je je baby wakker in het bedje kunt leggen en hij zelf in slaap valt.
De meeste baby's zijn dol op een fijne massage! Dat kan ontzettend ontspannend werken en slaap opwekken, ideaal dus net zo voor bedtijd. Je kindje kan er heerlijk slaperig door worden en daarna meer ontspannen en rustiger in slaap vallen, misschien valt hij al in slaap tijdens de massage!
Veel ouders leggen hun baby na een aantal minuten al weg. Je baby is dan nog in de REM slaap (lichte slaap) en wordt snel wakker. Gebruik white noise. White noise kan baby's helpen om in een diepere slaap te belanden.
Blijf de fopspeen controleren
Trek even flink in alle richtingen aan het zuiggedeelte. Vervang de fopspeen van je baby iedere 6 weken. Dit is een Europese richtlijn.
De functie van een speendoekje is tweeledig; het speentje raakt minder snel kwijt en het doekje wordt vaak als. Door het knuffelen komt er een herkenbare geur aan het doekje, wat je baby een rustig en vertrouwd gevoel geeft.