Partnergeweld verloopt typisch in een 'cyclus van geweld', waarin we 3 fasen kunnen herkennen: In de eerste fase ontstaan spanningen in de relatie, die later leiden tot woede-uitbarstingen. Deze nemen progressief toe. In de tweede fase treedt er verbaal, fysiek en/of seksueel geweld op.
(Ex-)partnergeweld is iedere vorm van geweld tussen partners of ex-partners. Ook een (constante) geweldsdreiging wordt beschouwd als (ex-) partnergeweld. Hierbij gaat het om alle vormen van geweld; fysiek, emotioneel/psychisch, seksueel, financieel of online, en om stalking.
Lichamelijk letsel, zoals blauwe plekken, schaafwonden, kneuzingen, botbreuken. Slechte verzorging en/of hygiëne en slechte voeding. Duidelijke ontwikkelingsachterstand. Niet vloeiend bewegen (houterig).
Voorbeelden daarvan zijn woedeaanvallen, schuld en verantwoordelijkheid afschuiven, kleineren, publiekelijk voor gek zetten, angst aanjagen, vreemd- gaan, emotionele zorg onthouden en emotionele straffen uitdelen.
'Mishandeling' is het bewust toebrengen van lichamelijke of geestelijke schade aan een ander. Van lichamelijke mishandeling is sprake wanneer iemand bijvoorbeeld wordt geslagen, geschopt of gewurgd. Bij geestelijke mishandeling wordt het slachtoffer bijvoorbeeld gekleineerd, geïntimideerd of gepest.
Oorzaak 1: partnergeweld door gebrek sociale en materiële status. Volgens theoretici zou geweld vaker voorkomen in lagere sociale klassen dan in hogere sociale klassen. Het gebrek aan sociale en economische middelen leidt tot een continu gevoel van stress. Dit kan resulteren in lichamelijk of geestelijk geweld.
Mishandelen kent vele vormen. Het kan zijn controleren, isoleren, vernederen, schreeuwen, of misbruiken maken van iemand. Soms doen mensen je onbewust kwaad, bijvoorbeeld omdat zij opgegroeid zijn met veel geschreeuw en dit voor hen normaal is.
Door emotionele verwaarlozing raak je innerlijk gespleten en een deel van jezelf kwijt. Emotionele verwaarlozing kun je herkennen aan: onzekerheid, leven in tweestrijd, een onveilig gevoel, niet goed weten wie je bent en wat je wilt, angsten en een gevoel van onvermogen.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Naast (ernstig) lichamelijk letsel, kan vrouwenmishandeling leiden tot: Psychosomatische klachten (lichamelijke klachten die hun oorsprong vinden in psychische problemen) Eenzaamheid. Depressie.
Wanneer contact opnemen bij geweld in een relatie? Als er weer iets gebeurt en u zich onveilig voelt, bel dan 112. De politie weet hoe ze met mishandeling om moeten gaan.
Signalenlijst kindermishandeling (4-12 jaar)
Als kinderen mishandeld, verwaarloosd en/of misbruikt worden, kunnen ze signalen uitzenden. Het gebruik van een signalenlijst kan zinvol zijn, maar biedt ook een zekere mate van schijnzekerheid.
Kindermishandeling gaat niet altijd om zichtbare schade, zoals blauwe plekken of brandwonden. Ook zonder dat je het ziet kan er sprake zijn van een vorm van kindermishandeling. Denk dan aan: schreeuwen, kleineren of bang maken.
Voor fysieke mishandeling is dat 53% (30% getuige), voor emotionele mishandeling 65% (54% getuige), voor fysieke verwaarlozing 37% (26% getuige) en voor emotionele verwaarlozing 56% (53% getuige) (Alink e.a. 2018).
De gevolgen van huiselijk geweld
Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten.
Diepgang is nodig om emotionele problemen te kunnen oplossen. Is er geen of weinig diepgang, dan worden dit soort problemen niet meer opgelost. Meestal verdwijnt dan het vertrouwen in elkaar. Je kunt overigens diepgang hebben met je partner, maar ook met mensen buiten de relatie.
Erkenning en preventie. Theoretisch valt psychische mishandeling in het Wetboek van Strafrecht onder mishandeling. Maar hoe maak je psychische mishandeling aantoonbaar? In het geval van partnergeweld adviseert de politie slachtoffers om concreet bewijsmateriaal te verzamelen, in de vorm van filmpjes of tekstberichten.
Bovenaan staat natuurlijk: omdat je van elkaar houdt en oprecht om elkaar geeft. Als dit niet de belangrijkste reden is, dan zou het dat in ieder geval wel moeten zijn. Een misstap, een ziekte, een externe factor, noem het maar op allemaal. Als de liefde er nog is dan is er altijd hoop.
Kenmerken emotioneel onvolwassen gedrag
Je toont je niet graag kwetsbaar en schaamte wil je vermijden. Je ergert je continu aan anderen. Weigeren te bekennen dat je zelf ook iets fout hebt gedaan. Niet openstaan voor het leren van nieuwe dingen.
Een relatie waarin een vorm van intimiteit ontbreekt, wordt vaak ervaren als oppervlakkig. Gesprekken blijven aan de oppervlakte en er is weinig ruimte voor diepgang. De ander en jijzelf laten elkaar niet toe in jullie binnenwereld. Open communicatie over wat je bezighoudt ontbreekt.
Onder emotionele eenzaamheid wordt verstaan het gemis van een intieme (levens) partner, iemand met wie de diepste emotionele banden mogelijk zijn. Eigenlijk is er maar één soort eenzaamheid, maar door verschillende 'soorten' eenzaamheid te beschrijven, beschrijven we eigenlijk de onvervulde behoefte.
Als je meerdere keren 'ja' hebt geantwoord of als je dit gedrag bij jezelf herkent, is het tijd om hulp te zoeken. Praat met iemand die je vertrouwt, bel 1712 of ga langs bij een hulpverlener. Hulp zoeken is niet gemakkelijk en vergt veel moed, maar besef dat de situatie wellicht nooit vanzelf beter wordt.
Bellen kan ook anoniem. Bellen kan ook alleen voor advies (zonder te melden). Bij acuut gevaar bel 112.
Verbaal geweld is iemand met woorden schade berokkenen. Verbaal geweld kan zich eenmalig of herhaaldelijk voordoen. Het kan op zachte toon of met luide stem (schreeuwen, roepen, tieren…, maar ook door te zwijgen).