Het smaakt lekker in vleesgerechten (zoals varkens- en lamsvlees), groenten, soepen en salades. Het kruid is ook zeer geschikt bij schelp- en schaaldieren. Het kan goed meegebakken of -gebraden worden zonder dat de smaak verloren gaat. Je komt het ook tegen in stoofschotels.
Naast vitaminen bevat rozemarijn ook een aantal belangrijke mineralen zoals natrium, kalium, calcium en ijzer. Natrium en kalium zorgen samen met chloride voor een goede vochtbalans en bloeddruk in je lichaam. Daarnaast spelen ze een rol in het overbrengen van zenuwprikkels en het samentrekken van je spieren.
Gedroogde kruiden kun je het beste mee laten koken, stoven of bakken. Zo heeft de smaak de tijd om “los” te komen en te mengen met de smaak van de rest van het gerecht.
Gebruik alleen de naaldjes van het plantje. Voeg rozemarijn snel toe aan een gerecht zodat je de rozemarijn zo lang mogelijk mee kan laten koken of bakken zodat het zoveel mogelijk smaak afgeeft. Rozemarijn smaakt heerlijk in gerechten met aardappel, champignons of vlees.
Vuistregel: gebruik 1/3 hoeveelheid gedroogde kruiden ten opzichte van verse. Echter verliezen gedroogde kruiden (deels) hun smaak tijdens het drogingsproces.
De stevige rozemarijn takjes kunnen goed tegen hitte, vwaardoor het vaak in ovengerechten gebruikt kan worden. De smaak doet het ontzettend goed bij brood (denk aan foccacia), met knoflook, op frietjes, met kaas, in soepen en zelfs in de thee.
De meeste onderzoekers zijn het erover eens dat de hoeveelheid voedingsstoffen die verloren gaan door vriesdrogen minuscuul is. Daarnaast krijg je met gedroogde kruiden, doordat ze zo compact zijn, grotere hoeveelheden van het kruid binnen. Gedroogde kruiden zijn daarom niet ongezonder dan verse kruiden.
Rozemarijn stimuleert en verwarmt (psyche, lichaamsweefsels en bloedsomloop), is opwekkend en bevordert doorbloeding, met name het cineoltype. Alle chemotypen kunnen worden ingezet bij hart-circulatiestoornissen, luchtweginfecties, reumatische aandoeningen, slecht doorbloede huid en (chronische) vermoeidheidsklachten.
Nee, de rozemarijn is niet giftig. Het is wel aan te raden om rozemarijn matig te gebruiken in de keuken en als thee.
Rozemarijn stimuleert de bloedsomloop en werkt bloeddrukverhogend bij een lage bloeddruk. Daarom wordt het ingezet bij een slechte bloedsomloop, vaatkrampen, koude handen en voeten en lage bloeddruk.
Over het algemeen geldt dat gedroogde kruiden mee moeten koken om de smaak af te kunnen geven, verse kruiden moeten juist niet meekoken. Uitzonderingen daarop zijn o.a. venkel, dille, rozemarijn en laurier. Gedroogde kruiden zijn vaak sterker, dus moet je daar minder van nemen.
Niet alle kruiden kun je zomaar naast elkaar zetten. Dille en venkel bijvoorbeeld gaan onderling kruisen; de plantjes die hieruit ontstaan hebben veel minder smaak. Om te voorkomen dat jouw kruiden het volgende seizoen een heel andere smaak krijgen, kun je dus maar beter ieder jaar nieuwe zaadjes aanschaffen.
Een handige vuistregel is 1,5 keer zoveel verse kruiden als gedroogde. Onthoudt hierbij dat je altijd meer kunt toevoegen, maar minder lastig zal worden. Bijna het hele jaar door zijn plantjes verse kruiden verkrijgbaar. Helaas verleppen ze vaak veel te snel, maar daar hebben wij iets handigs op gevonden!
Rozemarijn thee maken
Bereid 2-5 gram gedroogde rozemarijn in een theepot met heet water. Wacht 5 minuten en de thee is klaar. U kunt de trektijd verhogen wanneer je de smaak wilt versterken. Voor een zoetere smaak kan je ook honing toevoegen.
Door zijn uitgesproken antioxidantwerking en zijn ontstekingsremmende werking is rozemarijn in staat dit proces af te remmen. Recent uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek ondersteunt deze ontstekingsremmende en zelfs pijnstillende werking.
Drink 2-3 keer per dag een kopje bij slechte eetlust, lage bloeddruk en een slechte bloedcirculatie. Het is een middel voor ouderen om het zenuwstelsel en de spijsvertering te stimuleren en een goede gezondheid te behouden.
Rozemarijnolie voor het haar heeft indrukwekkende haargroei stimulerende capaciteiten. De anti-inflammatoire werkstoffen werken tegen roos, schilfers en een gevoelige hoofdhuid. Daarnaast wordt de doorbloeding gestimuleerd, waardoor de haarwortel beter gevoed kan worden en het haar sterker en steviger wordt.
Rozemarijn is wat langer houdbaar dan andere kruiden, want de stelen en bladeren zijn wat stugger. Zit het blad nog aan de steel, dan kun je dit kruid 4 dagen in de koelkast bewaren. Zonder steel kunnen de blaadjes maximaal 3 dagen bewaard worden. In de vriezer kan rozemarijn 8 tot 10 maanden bewaard worden.
Maak een sterk rozemarijnwater: bijvoorbeeld met drie kleine takjes rozemarijn op een kwart liter water. Maak dit water zoals boven omschreven. Voeg dan voor de houdbaarheid 10 ml wodka toe. Giet alles in een schone fles en was je haar ermee wanneer je zin hebt!
Rozemarijn kun je in vershoudfolie in de koelkast bewaren. Deze stevige kruidensoort blijft zo zeker een week goed. Je kunt de takjes ook drogen. Dan heb je het hele jaar rozemarijn tot je beschikking hebt.
Een spoeling met een rozemarijnaftreksel stimuleert de haarzakjes. Het maakt het haar glanzend, voller en sterker. Hoe bereid je het aftreksel? - Laat een handvol rozemarijnnaaldjes een kwartiertje koken in een liter water.
De voedingswaarde van rozemarijn
Verse rozemarijn bevat veel soorten vitaminen zoals vitamine A, vitamine C, vitamine B6, thiamine, foliumzuur en mineralen zoals magnesium, calcium, koper, ijzer en mangaan.
Bij verse basilicum bestaat bij meekoken echter het gevaar dat deze zijn smaak verliest, deze moet dus pas op het laatste moment worden toegevoegd. Verse blaadjes basilicum kun je het makkelijkste in kleine stukjes snijden door eerst de blaadjes bij elkaar te doen en op te rollen.