Complex en divergent denken: hoogbegaafden hebben een andere manier van denken en een voorkeur voor ingewikkelde taken. Ze denken vaak moeilijker dan nodig waardoor ze moeite kunnen hebben met simpele taken, vragen en opdrachten.
Hoogbegaafdheid uit zich in het creatief denken, originaliteit en het vermogen om buiten reguliere kaders te denken. Hoogbegaafden hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel en accepteren regels en tradities niet zomaar. Er moet een reden voor gegeven worden.
Algemene kenmerken
Complex denken: voorliefde voor ingewikkelde dingen. Vaak geen aandacht aan zaken die zij niet interessant vinden. Soms conflicten met andere kinderen als deze ingewikkelde zaken niet begrijpen. Idealisme en sterk gevoel voor rechtvaardigheid al vanaf jonge leeftijd.
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Hierdoor hebben hoogbegaafde kinderen meer kans op emotionele problemen en vaker problemen in sociale relaties. Pesten: Hoogbegaafde kinderen lopen meer risico om het doelwit van pesten te worden, omdat ze zich anders gedragen dan leeftijdsgenoten.
Hoogbegaafden denken simultaan, op meerdere niveau's tegelijk, en kunnen daarom complexe zaken makkelijk ontleden. Ze denken lateraal en nevenschikkend, in beelden, en zijn daarbij zowel analytisch als creatief ingesteld - en daar hoeven ze weinig voor te doen.
Hoogbegaafden zijn doorgaans sterk in communicatie, mondeling vaak beter dan schriftelijk. Ze houden van woordgrapjes en woordspelletjes. Als baby kunnen ze of eerder praten of juist later, maar dan wel meteen in zinnen. Hoogbegaafden denken verder door en ze denken snel en associatief.
Veel mensen zien het als een manier om hun hoogbegaafdheid te kunnen bewijzen. Misschien voelt het alsof je dan pas mag vinden en zeggen dat je hoogbegaafd bent. Maar hoogbegaafdheid komt niet altijd naar voren in een IQ-test. Sommige hoogbegaafden scoren zelfs laag op een IQ-test, ook al hebben ze een hoog IQ.
Hulp thuis
Blijf hen prikkelen door verrijkend speelgoed aan te bieden. Zo zijn denkspellen boeiend speelgoed voor hoogbegaafde kinderen (tangram, astublok, sudoku schaken), maar ook spellen die gericht zijn op wetenschap, wiskunde, technologie, chemie en fysica kunnen hen bekoren (4M spellen).
Sommige mensen herkennen hun hoogbegaafdheid niet en passen zich veel aan, wat op alle leeftijden kan leiden tot onbegrip, frustratie en zelfs een burn-out. Daarom is het zo belangrijk hoogbegaafdheid te (h)erkennen. Een hoogbegaafde is niet altijd goed in wiskunde, spelling of raketwetenschappen.
Kan uitzonderlijke begaafdheid verdwijnen? Nee. Uitzonderlijk begaafde kinderen groeien op tot uitzonderlijk begaafde volwassenen (zoals hoogbegaafde kinderen dat ook doen overigens). Maar op weg naar volwassenheid kan de hoogbegaafdheid zich “verstoppen”.
Een hoogbegaafd brein
Bij hoogbegaafden gaat de prikkelgeleiding vaak sneller, waardoor ze meer informatie kunnen verwerken dan anderen. Daarnaast hebben mensen met een hoger IQ een lager hersenmetabolisme, wat wil zeggen dat ze efficiënter werken met het brein dan mensen met een lager IQ.
Onder hoogbegaafden is veel diversiteit aanwezig.De ene hoogbegaafde is echt de andere niet. Dat betekent ook dat je jezelf niet in alle kenmerken hoeft te herkennen om hoogbegaafd te zijn. Bovendien speelt de omgeving waarin jij functioneert een grote rol in het wel of niet tot uiting komen van hoogbegaafdheid.
Hoogbegaafde kleuters hebben een uitgebreide woordenschat, kennen moeilijke woorden, praten in complexe zinnen, maken woordgrapjes en kunnen vaak goed argumenteren. Ze beslissen zelf wat ze wel of niet vertellen. Als ze zich niet begrepen voelen, praten ze weinig.
,,Het uit zich eerst in een ontwikkelingsvoorsprong en vanaf een jaar of zes kan je de hoogbegaafdheid vaststellen met een test.
Een autismespectrumstoornis (ASS) komt voor bij kinderen met alle intelligentieniveaus, dus ook bij hoogbegaafde kinderen. Echter: niet alle kinderen die hoogbegaafd zijn, hebben ook een autismespectrumstoornis.
Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130.Desalniettemin is hoogbegaafdheid meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek.
Hoogbegaafd, HSP en slapeloosheid
Niet iedereen heeft acht uur slaap per nacht nodig. Zo wordt gezegd dat veel hoogbegaafden minder slaap nodig hebben dan anderen. En dat terwijl andere hoogbegaafden en hoogsensitieve personen vaak juist meer slaap nodig hebben dan anderen.
Slim is beperkt tot een daad of actie, in tijd beperkt dus en intelligentie is meer een eigenschap van een persoon die continue is. En zoals van Dale het zegt: hoogbegaafd is uitzonderlijk intelligent en niet dat hoogbegaafden slimme mensen zijn. Of beter gezegd, altijd slim doen..
Denk aan ICT, strategie, beleidsadvies, interne consultancy,kwaliteitsbewaking. Als een afdeling aan de rand niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat de organisatie te klein is, functioneert de hoogbegaafde vaak ook goed in een brede, zware manangementfunctie juist onder de top.