Broers en zussen hebben geen wettelijk recht op een erfenis. Staan zij niet in het testament, dan hebben zij niet zoals kinderen, een legitieme portie.
Heeft u geen ouders, broers en zussen en zijn er geen kinderen van uw broers of zussen (neven en nichten) (zie voorbeeld hiervoor), dan komen uw grootouders aan de beurt tezamen met hun (klein)kinderen: uw ooms en tantes, achterneven en achternichten.
De wet bepaalt dat de erfenis van een alleenstaande zonder kinderen naar de ouders, broers en zussen gaat. Als je broer of zus al eerder is overleden, dan gaat dat deel over op hun kinderen. Dat kunnen neefjes en nichtjes zijn met wie je misschien weinig contact hebt. Dit is niet altijd wat je wilt.
Groep 2: De ouders, broers en zussen van de overledene.
Halfbroers en halfzussen erven de helft van het erfdeel van een volle broer of zus. Als een broer of zus is overleden, hebben zijn of haar kinderen recht op zijn of haar deel van de erfenis.
Wanneer je jouw broer of zus wilt onterven, is het gewoon belangrijk dat je een testament hebt opgemaakt. De enige manier om iemand te onterven kan via een testament. Bij broers of zussen is er geen sprake van een legitieme portie.
Als de overledene geen kinderen had, en nog wel ouders en/of broers en zussen, dan erven zij samen. Halfbroers en -zussen tellen daar ook bij mee. Stiefbroers en -zussen niet. Als er ook geen ouders, broers of zussen waren, dan moet een generatie verder teruggekeken worden: de grootouders en hun nakomelingen.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dat gebeurt in deze volgorde: echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. ouders, broers en zussen.
Er is geen testament
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Als u informatie zoekt over een erfenis kunt u terecht bij de rechtbank in de woonplaats van de overledene. Welke rechtbank bevoegd is in welke woonplaats, kunt u zien op de kaart met rechtbanken op Rechtspraak.nl. Bij de rechtbank kunt u gratis het boedelregister inzien.
Als een erfgenaam is overleden, onwaardig is, is onterfd of de erfenis heeft verworpen, neemt iemand anders zijn/haar plaats in. Dit heet plaatsvervulling. De plaats van de erfgenaam kan alleen worden overgenomen door zijn of haar kinderen.
Als er geen kinderen zijn, dan krijgt de langstlevende echtgenote het aandeel van de overledene in het gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom. Aangezien de andere helft al van de langstlevende is via het huwelijksvermogensrecht, verkrijgt zij dus het volledige gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom.
Als overgeblevene van de En/of Betaalrekening blijft u, na overlijden van de mederekeninghouder, toegang houden tot de rekening. Bij hoge uitzondering kan een En/of Betaalrekening bij het overlijden van een van de rekeninghouders worden geblokkeerd.
Volgens het wettelijk erfrecht erven neven en nichten nog steeds gewoon als u geen testament hebt en hun vader of moeder, uw broer of zus is vooroverleden. Deze nichten en neven erven dan door middel van het plaatsvervullingsrecht.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Een notaris controleert voordat hij een verklaring van erfrecht of executele afgeeft of de overledene een executeur heeft benoemd in het laatst gemaakte testament. Ook controleert de notaris of er een codicil is met een executeursbenoeming.
Bloedverwanten en echtgenoot / echtgenote
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
Kleinkinderen betalen meer erfbelasting en neven, nichten, ooms, tantes en erfgenamen die geen familie zijn, betalen het hoogste tarief. Het minimale percentage is 10% en het maximale percentage is 40%.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Bij de wettelijke verdeling gaan volgens de wet alle goederen naar de langstlevende echtgenoot en krijgen de kinderen alleen een vordering. De legitieme portie is waar een kind volgens de wet minimaal recht op heeft; ook als het onterfd is.