In het oude Griekenland werd de eerste wet geschreven door Draco, rond 621 v. Chr. De doodstraf werd toegepast voor een groot aantal misdrijven en de uitdrukking draconische maatregelen is hiervan afkomstig.
De laatste daadwerkelijk voltrokken executies vonden plaats op 21 maart 1952, toen twee oorlogsmisdadigers, de Nederlander Andries Pieters en de Duitser Artur Albrecht, op de Waalsdorpervlakte door een vuurpeloton werden geëxecuteerd.
'Op 16 mei 1616 worden ze veroordeeld om op het Groene Zoodje te worden geradbraakt tot de dood erop volgt. ' Dit is veruit de pijnlijkste doodstraf en wordt maar zelden uitgevoerd. De Paris en De la Vigne worden op een bank gelegd en hun lichaam wordt vanaf hun benen naar boven met een knuppel verbrijzeld.
Overheden doden mensen voor uiteenlopende misdrijven – soms zelfs voor handelingen die helemaal geen misdaden zijn. Regeringen die de doodstraf toepassen, stellen dat zij op deze manier ernstige misdrijven voorkomen en voor gerechtigheid zorgen. Zij geloven dat de staat het recht heeft burgers te doden.
Landen die de doodstraf nog hebben zijn onder andere Saudi-Arabië, de Verenigde Staten, Noord-Korea, Japan, Irak, Belarus en Myanmar.
Processen die tot de doodstraf leiden, kosten er gemiddeld 1,1 miljoen dollar meer dan andere zaken. Ook in andere staten is het verschil enorm. In Washington kostte een proces dat uitmondt in de doodstraf in 2007 gemiddeld 467.000 dollar meer dan andere zaken. In Texas bedraagt de meerprijs zelfs 2,3 miljoen dollar.
In China kan de doodstraf worden toegepast door middel van de kogel of een dodelijke injectie.
Liechtenstein was in 1798 het eerste land ter wereld dat de doodstraf afschafte. Een steeds groter aantal landen heeft de doodstraf sindsdien volledig afgeschaft of voert deze niet meer uit.
De dodencel is de term die gebruikt wordt voor een cel waarin iemand zit opgesloten die veroordeeld is tot de doodstraf. De tijd die een persoon doorbrengt in afwachting van zijn of haar executie kan variëren van een paar dagen tot vele jaren.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Een gevangenisstraf kan tijdelijk zijn (maximaal 30 jaar). Of levenslang. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Een rechter kan voor de zwaarste misdrijven een levenslange gevangenisstraf opleggen.
De doodstraf is 151 jaar geleden afgeschaft met een aantal redenen die hun gelding hebben behouden. Daardoor is de levenslange gevangenisstraf de zwaarste straf die Nederland op dit moment kent.
De elektrische stoel zou waarschijnlijk 'slechts' 15 tot 30 seconden extreme pijn veroorzaken. Zagorski was daardoor volgens zijn advocaten gedwongen tot een verschrikkelijke keuze. Zijn advocaten willen de executie uitstellen.
Sinds 1993 is in Marokko niemand meer geëxecuteerd. De laatste persoon die in Marokko voor het vuurpeloton – de wettelijk vastgelegde executiemethode – stond, was een meervoudige verkrachter. Sindsdien betekent een terdoodveroordeling in Marokko in de praktijk levenslange opsluiting.
Nederland is het enige land in Europa waar levenslang ook echt levenslang betekent. De levenslange gevangenisstraf werd in 1878 ingevoerd nadat in 1870 de doodstraf werd afgeschaft.
Voor ons is het doorslaggevende argument tegen de doodstraf dat het een wrede en onmenselijke straf is. De doodstraf is een vorm van marteling. Alle landen die het Folterverdrag hebben ondertekend, zijn verplicht zich daaraan te houden. Dat betekent dat zij de doodstraf niet mogen uitvoeren.
Ruim 1500 executies zijn daadwerkelijk voltrokken. 182 gevangenen zaten onschuldig in de dodencel. Dit zijn de verhalen van enkelen van hen. Dit artikel verscheen in de derde editie van National Geographic Magazine 2021.
De elektrische stoel wordt tegenwoordig in een beperkt aantal Amerikaanse staten gebruikt: In Alabama, South Carolina en Virginia kan de veroordeelde kiezen tussen de stoel en een dodelijke injectie.Ook in Florida kan de veroordeelde kiezen tussen stoel en injectie.
Binnen enkele dagen bedacht hij een dodelijke cocktail met drie ingrediënten: natriumthiopental (een narcosemiddel), pancuronium (een spierverslapper) en kaliumchloride (dat het hart stillegt).
Tegenwoordig gebruiken bijna alle staten een dodelijke injectie.Sommige staten staan ook elektrocutie, vergassing, ophanging en een vuurpeloton als executiemethode toe. Tussen 1976 en 2004 werd 82% van de executies voltrokken door middel van een injectie.
De doodstraf wordt door de meeste Nederlandse politici categorisch afgewezen. Als Osama Bin Laden in Nederland zou zijn opgepakt, zou hij niet aan de VS worden uitgeleverd, omdat de doodstraf daar een mogelijke straf is.
In Amerika zijn er nog 27 staten die de doodstraf hebben. Ruim 2500 mensen wachten op voltrekking, waarvan dus zo'n 50 in een federale gevangenis. Vorig jaar werden in vijf staten zeven executies uitgevoerd, het laagste aantal in twintig jaar.
De doodstraf wordt in Japan uitgevoerd door ophanging en gevangenen worden pas enkele uren van tevoren op de hoogte gebracht van hun executie. Mensenrechtenorganisaties vechten al jaren tegen de onmenselijkheid daarvan. Het levert veel extra stress op bij de gevangenen die weten dat elke dag hun laatste kan zijn.
Wit-Rusland is het enige land in Europa dat executies blijft uitvoeren. Rusland heeft een moratorium ingesteld.
Een vuurpeloton is een groep mensen (meestal aangewezen soldaten) die tegelijkertijd op commando op een ter dood veroordeelde schieten om die te doden. Soms wordt een van de geweren, die worden uitgedeeld, met een patroon zonder kogel geladen. Dit heeft zowel een juridische als een psychologische reden.
De doodstraf kost ongeveer vier keer zo veel als een levenslange gevangenisstraf. De grootste kostenpost is de slopende rechtsgang. De afgelopen jaren is het geregeld voorgekomen dat ter dood veroordeelden onschuldig bleken te zijn.