Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. Hoewel de hersenen niet meer groeien, betekent dit niet dat je hersenen daarna niet meer veranderen. Dit gebeurt namelijk je hele leven lang. Wanneer je nieuwe dingen leert of traint, worden verbindingen gemaakt of versterkt.
Gezonde voeding, voldoende slaap en regelmatig bewegen kunnen helpen om je hersenen zo gezond mogelijk te houden en het risico op hersenaandoeningen te verkleinen. Ook is het belangrijk om je hersenen uit te blijven dagen. Wil jij actief werken aan de gezondheid van je hersenen? Meld je dan aan voor de HersenCoach.
De essentie van functionele neurologie is het inzetten van de plasticiteit (aanpassingsvermogen) van het brein om herstel op te laten treden. Neuroplasticiteit is dus essentieel voor het herstel van hersenen en zenuwen. Door het brein op de juiste wijze te stimuleren, kan het brein zichzelf herstellen.
De ontwikkeling van het brein is al ver voor de geboorte in volle gang. Tijdens de zwangerschap groeien de hersenen razendsnel: in bepaalde periodes komen er elke seconde ruim 8000 hersencellen (neuronen) bij. Na ongeveer 7-8 weken zwangerschap krijgen de verschillende hersendelen hun eigen specifieke functies.
Het brein is volgens wetenschapper Paul MacLean zo'n 500 miljoen jaar oud. Het brein helpt ons overleven met instincten en reflexen en is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de fight, flight of freeze modus bij gevaar.
Het expliciet geheugen: bewuste herinneringen. Het emotioneel geheugen: emoties en gevoelens. Het impliciet geheugen: onbewuste herinneringen en de rest van het geheugen, bijvoorbeeld gewoonten en vaardigheden.
Een enkele keer worden kinderen ook geboren met maar één hersenhelft (hemisfeer). Kinderen kunnen vaak prima leren leven met zo'n half brein. Zeker als het de linkerhelft betreft, waar bij de meeste mensen het kwetsbare taalvermogen zit; dat kan zich dan normaal ontwikkelen.
Het menselijk brein heeft een een ongelimiteerde capaciteit. Het is niet zo als een harde schijf die op een gegeven moment vol is. Het is wel mogelijk dat je door bijvoorbeeld stress nieuwe dingen minder goed oppikt of onthoud. Alles wat we onthouden wordt vastgelegd in de grijze massa in ons hoofd.
Hersenen besturen het lichaam, ze zijn het deel van ons centrale zenuwstelsel dat zich in het hoofd bevindt. Ze zijn nodig om te denken, te bewegen en onze zintuigen en ons geheugen te gebruiken. Daarnaast maken hersenen hormonen aan, regelen ze de ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur.
Eenmaal beschadigde hersencellen herstellen zelf niet meer. Toch kan er nog veel verbeteren. Andere delen van de hersenen kunnen de uitgevallen functies namelijk overnemen. Je hersenen maken hiervoor dan nieuwe netwerken aan.
Als de cortex en de stam niet meer werken, wordt dat hersendood genoemd. Met machines en medicijnen kunnen dokters het lichaam dan nog eventjes in leven houden, maar niet erg lang. Het lichaam kan niet meer zelf ademen, niet meer zelf de temperatuur op peil houden, niet meer de bloeddruk onderhouden, enzoverder.
Overmatig alcohol drinken, extreem ongezond eten met een tekort aan allerlei vitamines en natuurlijk overeten waardoor (extreem) overgewicht ontstaat zijn allemaal slecht. Maar voor dementie? De alcoholisten of extreem slechte eters krijgen vaak al eerder in het leven andere ziekten.
Je hoeft dus echt niet elke dag hevig te sporten om je hersenen gezond te houden. Dagelijks een half uurtje stevig wandelen of fietsen is al heel effectief. Hierbij geldt wel: bewegen is goed, meer bewegen is beter.
Ons geheugen verslechtert. Zowel door alle technologische vooruitgangen, maar ook gewoon omdat we ouder worden. Maar dat je het kan verbeteren met braintraining (geheugen-apps en -spelletjes) is onjuist. De enige manier om je brein te trainen is door nieuwe neuro-banen te ontwikkelen, zegt de wetenschap.
Tijdens het sporten verhoog je de bloedtoevoer naar het hart. Zuurstof wordt door het hele lichaam naar het hart gepompt en ook je hersenen ontvangen hierdoor meer zuurstof. Dit zorgt ervoor dat je hersenfuncties optimaal verlopen en er nieuwe hersencellen gevormd worden.
Een regelmatig ritme, waarbij momenten van drukte afgewisseld worden met genoeg momenten van ontspanning, helpen je brein kalmeren. Plan desnoods periodes van rust in je agenda in, als het er anders niet van komt. Een vast ritme geeft overzicht, houvast en een opgeruimd gevoel.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Hersencellen maken minder goed contact met elkaar en trekken zich terug. Je wordt daardoor minder goed in staat jezelf te remmen of je gedrag te sturen. Je concentratie gaat achteruit en je emoties vliegen alle kanten op. Ook in de Hippocampus, een dieperliggend gedeelte in de hersenen, treedt een soort krimp op.
Een hoofd vol taken
En al deze taken en gedachten kosten je energie en kunnen je gestrest en moe maken. De gedachten zweven vaak de hele dag, op de meest onverwachte momenten zoals 's nachts, door je hoofd. Je hebt dat vast wel eens ervaren dat er opeens iets te binnen schiet wat je was vergeten.
Als iemand een vol hoofd heeft, kan dat diverse oorzaken hebben. Vaak is het niet alleen maar stress, een hoge werkdruk of afhankelijk van de intelligentie van iemand. Een hoofd kan ook vol zitten met emotionele blokkades en belemmeringen. Het één heeft vaak invloed op het ander.
De hersenen kunnen zelf niet voelen - ze hebben geen gevoels- of pijnreceptoren. Dit is dan ook de reden dat de neurochirurg in de hersenen kan snijden zonder verdoving (tijdens zogenaamde 'wakkeroperaties'). Wat je wel kunt voelen in je hoofd zijn huid, bindweefsel, bloedvaten en spieren.
Hersendood betekent dat alle functies van de hersenen zijn gestopt en ook nooit meer kunnen herstellen. Dit komt voor bij mensen die met een ernstige hersenbeschadiging op de intensive care zijn opgenomen.
Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. Hoewel de hersenen niet meer groeien, betekent dit niet dat je hersenen daarna niet meer veranderen. Dit gebeurt namelijk je hele leven lang. Wanneer je nieuwe dingen leert of traint, worden verbindingen gemaakt of versterkt.
Een slecht werkend cerebellum kan daarom leiden tot onder meer verstandelijke beperkingen, bewegingsstoornissen en aanvallen van epilepsie. Iemand die helemaal geen cerebellum heeft, lijkt dus geen lang leven beschoren.