Het dagelijks bestuur bestaat uit de bestuurders van een rechtspersoon die belast zijn met de dagelijkse leiding. Dit bestuur maakt deel uit van een bestuursmodel waarbij de bestuurders zijn verdeeld in een algemeen en dagelijks bestuur. Dit wordt vaak gebruikt door verenigingen.
Een dagelijks bestuur kent gebruikelijk vier rollen: voorzitter, secretaris, penningmeester en algemeen bestuurslid. Indien een dagelijks bestuur uit twee personen bestaat, zijn dit de voorzitter en de secretaris.
Sommige stichtingen en verenigingen werken met een algemeen en dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur is daarbij in de regel breed samengesteld terwijl het dagelijks bestuur zich (vooral) met de dagelijkse gang van zaken bezig houdt.
Een rechtspersoon, zoals een stichting, vereniging of besloten vennootschap, moet altijd een bestuur hebben. De wet bepaalt niet uit hoeveel bestuurders het bestuur maximaal moet of kan bestaan. Ook is niet verplicht dat het bestuur uit een even of oneven aantal bestuursleden moet bestaan.
Een vereniging heeft, in tegenstelling tot een stichting, leden. De leden kiezen tijdens de algemene ledenvergadering een bestuur. Vervolgens kiest het bestuur uit zijn midden een voorzitter, secretaris en een penningmeester.
Een vereniging richt je op met minimaal 2 leden. De leden nemen tijdens een algemene ledenvergadering beslissingen over bijvoorbeeld het benoemen of ontslaan van het bestuur, het goedkeuren van de jaarrekening en het wijzigen van statuten.
In een vereniging zijn de leden de baas. Het hoogste orgaan van de vereniging is de Algemene Ledenvergadering. De ALV neemt alle belangrijke besluiten: wie gaat er in het bestuur, wat is de begroting, welke regels hanteren we onder elkaar? De ALV vergadert ieder voorjaar en soms in het najaar.
Een dagelijks bestuur is niet verplicht
Het bestuursorgaan kan dan de nodige dagelijks bestuurders benoemen. De benoeming van de dagelijks bestuurders moet worden bekendgemaakt op dezelfde manier als de benoeming van bestuurders.
Taken burgemeesters
De gemeenteraad bepaalt waar het bestuur zich op hoofdlijnen mee bezighoudt. En controleert het college van burgemeester en wethouders (college van B&W). De raad bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers. Het college van B&W bestuurt de gemeente; de burgemeester is voorzitter van het college.
Het dagelijks bestuur wordt gevormd door het college van burgemeester en wethouders, bestaande uit door de raad gekozen wethouders en de door de Kroon voor zes jaar benoemde burgemeester (feitelijk bepaalt de gemeenteraad via een voordracht wie burgemeester wordt).
Zo zijn de Provinciale Staten, het College van gedeputeerde staten en de Commissaris van de Koning bestuursorganen van de provincies en het algemene bestuur, het dagelijkse bestuur en de voorzitter bestuursorganen van de waterschappen. Een b-orgaan is de APK-keurder.
Het dagelijks bestuur (DB) geeft leiding aan het OR-werk. Je zorgt ervoor dat de OR doelen stelt en daar resultaatgericht aan werkt. De voorzitter leidt de OR-vergadering en zorgt voor heldere besluitvorming. In de OV bewaakt hij dat OR en bestuurder elkaar goed begrijpen en tot heldere afspraken komen.
In de statuten kan van die bepaling worden afgeweken. Dat betekent dat, een penningmeester van een kleine vereniging tegelijkertijd ook voorzitter kan zijn, mits deze mogelijkheid in de statuten is opgenomen. De meest voorkomende combinatie van functies is overigens penningmeester en secretaris.
De ledenvergadering benoemt het bestuur, dat meestal ook uit leden bestaat. Een vereniging heeft geen aandeelhouders. Het geld van een vereniging komt binnen via de contributies die leden betalen. En bijvoorbeeld via donaties en inzamelingsacties.
Staatkundig (Nederland)
In een Nederlandse gemeente is het college van burgemeester en wethouders het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan de gemeenteraad. In een Nederlandse provincie is het college van Gedeputeerde Staten het dagelijks bestuur, zij legt verantwoording af aan Provinciale Staten.
Volgens de Governance Code Cultuur moet de stichting minimaal drie bestuursleden hebben. Ook als de stichting een ANBI-status wil aanvragen, moeten er minimaal drie bestuursleden zijn. Je mag zelf bepalen of het bestuur uit een even of oneven aantal leden bestaat.
De burgemeester is echter niet de baas van de gemeente. De gemeenteraad is het hoogste orgaan. De burgemeester legt, net als de wethouders, verantwoording af aan de gemeenteraad over hoe de burgemeester zijn of haar taken uitvoert.
Aan het hoofd van de gemeentelijke organisatie staat de gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris heeft de leiding over de ambtenaren en vormt de verbinding tussen het college van B en W en het ambtelijk apparaat.
Het gemiddelde loon binnen de sector Overheid & Semi-overheid ligt op € 4.264 bruto per maand. Het minimale of startsalaris begint bij € 886 en het maximale loon is € 21.000 bruto per maand.
Latere bestuurders worden in beginsel benoemd door de algemene vergadering. De algemene vergadering neemt daartoe een benoemingsbesluit. Dit besluit kan mondeling worden genomen, maar het is aan te raden om het schriftelijk vast te leggen. Het belang van een benoemingsbesluit kan groot zijn.
In de vereniging is het orgaan dat iemand in zijn bestuursfunctie heeft benoemd, ook degene die hem kan ontslaan. Tenzij in de statuten anders is geregeld, is dit de Algemene Vergadering (AV). Wettelijk kan dit zonder opgaaf van redenen, maar meestal zal dit in de praktijk natuurlijk wel gebeuren.
Benoeming en ontslag van de bestuurders
De voorzitter van de raad van bestuur wordt benoemd uit een van de onafhankelijke bestuurders. Deze onafhankelijke bestuurders dienen op zijn minst te voldoen aan de criteria zoals bepaald in Principe 3.5 van de Corporate Governance Code.
Moet een vereniging een voorzitter, secretaris en penningmeester hebben? Ja, verenigingen moeten volgens de wet een voorzitter, secretaris en penningmeester hebben. Maar je kunt in de statuten wel anders bepalen. Bijvoorbeeld een andere of juist geen functieverdeling.
In principe onbeperkt, er is namelijk geen wettelijke bepaling over een maximale bestuurstermijn. In de praktijk zie je dat bij veel verenigingen een statutaire beperking is opgenomen, waarbij een voorzitter voor een periode van vier jaar benoemd wordt en daarna één of twee keer herkozen kan worden.
Wie controleert de penningmeester? Een penningmeester is vaak zowel de persoon die de boekhouding verzorgt, controleert of hierover besluiten maakt. Deze besluiten maak je meestal niet alleen en andere bestuursleden kijken dus mee bij de besluitvorming. Maar soms is dat beperkt.