Zelfdoding (zelfmoord, suïcide) en pogingen tot zelfdoding vormen een frequent probleem in onze samenleving. In meer dan 90% van de gevallen heeft de persoon een voorgeschiedenis van psychische problemen, meestal stemmingsstoornissen of middelenmisbruik (alcohol, drugs, geneesmiddelen).
De helft van de mannen die suïcide pleegt, doet dat door ophanging. Vrouwen nemen verhoudingsgewijs twee keer zo vaak medicijnen in om hun leven te beëindigen. Ook verdrinking en springen van hoogte komt relatief vaker voor bij vrouwen. Alleenstaanden (600) plegen het meest zelfmoord.
"Een zelfmoord gebeurt impulsief"
Realiteit: Een suïcidaal persoon maakt een heel proces door van gedachte naar daad dat gemiddeld 2,5 jaar duurt. Hierbij spelen zowel biologische, psychologische, psychiatrische en sociale aspecten een rol.
Roekeloos gedrag of het schijnbaar zonder nadenken ondernemen van risicovolle activiteiten. Gevoel vast te zitten, geen uitweg te weten. Toenemend alcohol- of druggebruik. Zich terugtrekken van familie, vrienden of de samenleving.
Na zelfdoding wordt de bemoeienis van politie en justitie meestal vrij snel afgerond. Als de overledene een brief of andere aanwijzingen heeft achtergelaten krijgt u die over het algemeen weer snel terug van de politie.
Hoewel iemand die zichzelf gedood heeft nooit meer als die persoon in dit leven terugkeert, is er op zielsniveau gelukkig niets verloren gegaan. De ziel is er nog steeds, komt gewoon in de hemel, leert een wijze les en krijgt een nieuwe kans.
Achtergrond. Bij psychiatrische aandoeningen kan suïcidaal gedrag een symptoom van de stoornis zijn. Ook zijn er psychiatrische symptomen die verband houden met een verhoogd risico van suïcide.
Bij ons kan je rekenen op een luisterend oor, veel begrip en de wil om samen met jou na te denken. Anoniem met iemand 'praten' kan helpen. Je kan ook terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813. Ook bij de huisdokter kan je je verhaal kwijt.
Een zelfdoding kost de maatschappij 2,8 miljoen euro, 113 wil meer aandacht voor preventie. 2,8 miljoen euro. Zoveel kost het de maatschappij als één persoon in ons land zelfmoord pleegt. Zelfmoordpreventielijn 113 liet dat uitrekenen.
Zoals we hierboven al uitlegden, is (een poging tot) zelfdoding in Nederland, België en Suriname niet strafbaar. Hierop zijn wel enkele uitzonderingen. Een zelfmoordpoging is strafbaar als je hiermee niet alleen je eigen leven, maar ook dat van anderen in gevaar brengt.
Daarnaast drukt het eigen lichaamsgewicht ook de halsslagaders dicht zodat de hersenen niet meer van bloed worden voorzien. Meestal zal vooral door dat laatste binnen circa tien seconden bewusteloosheid intreden en de hartdood na circa acht minuten.
De enige manier waarbij je écht vrij bent van hulpmiddelen, lijkt verhongering. Als je heel lang niets eet, zal je lichaam zichzelf gaan 'opeten' en dat leidt uiteindelijk tot de dood. Niet drinken versnelt het proces aanzienlijk. Maar dit is zeker niet de meest aangename methode om jezelf van het leven te beroven.
Veel zelfdodingen in januari
De meeste zelfdodingen vallen dus niet in de sombere herfstmaanden, maar juist in januari en de aangenaam zachte lentemaanden. In januari is een duidelijk patroon zichtbaar. De eerste week van die maand telt de meeste zelfdodingen: gemiddeld vijf per dag.
Meer dan de helft van de zelfdodingen vindt plaats op middelbare leeftijd (40 tot 70 jaar). In 2020 overleden 989 mensen tussen de 40 en 70 jaar door zelfdoding. In vergelijking met 2019 waren er in 2020 meer zelfdodingen onder ouderen van 70+.
“Met zelfdoding wordt – ook in Trouw – meestal euthanasie bedoeld, terwijl zelfmoord vaker voor de gewelddadige dood 'door eigen hand' wordt gebruikt”, schreef hij.
De meeste mensen die een einde aan hun leven maken, doen dat onverwacht en impulsief. Zo lijkt het voor hun omgeving. Maar echt impulsief is zelfdoding zelden. Meestal loopt iemand al maanden of jaren met plannen rond.
Bij de Zelfmoordlijn1813 staat er iemand voor je klaar. Elk gesprek is anoniem en gratis.
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem via de chat op www.113.nl of bel 113 (gebruikelijke telefoonkosten) of 0800-0113 (gratis).
Zware depressie
Zware depressies hebben een grote invloed op het dagelijks leven: je gaat op den duur nergens meer naar toe, het lukt niet meer om te werken, boodschappen te doen, voor kinderen te zorgen en een normaal dag- en nachtritme te volgen.
Mensen met een passieve doodswens hebben een verlangen naar de dood zonder zelf plannen te maken of stappen te zetten om de dood te bespoedigen. Mensen met een actieve doodswens maken plannen of zetten concrete stappen met betrekking tot hun doodswens.
De eerste stap is je bewust worden van jouw emoties en ermee in contact leren zijn, of je ze nu als positief of negatief beoordeeld. Je kunt pas invloed uitoefenen als je je ervan bewust bent. Emoties komen en gaan als golven: ze dienen zich aan, bereiken hun piek en nemen vervolgens weer af.
Bij parasuïcidaal gedrag onderneemt de jongere een poging tot het beëindigen van het leven, door middel van het innemen van middelen of het ondernemen van een levensbe- dreigende actie. Bij zelfbeschadiging brengt de jongere schade toe aan het lijf zonder de intentie dood te gaan.
Professionele hulp bij zelfmoordgedachten
Je kunt het best naar de huisarts of JGZ-jeugdarts gaan. Praat zelf ook met de huisarts. Vertel dat je je zorgen maakt en overleg wat je kunt doen. De huisarts kan je kind doorverwijzen naar specialisten, zoals een psycholoog die gespecialiseerd is in het helpen van jongeren.
In deze factsheet geeft 113 Zelfmoordpreventie een overzicht van de kennis over suïcide onder jongeren. Het aantal suïcides onder jongeren schommelt al een geruime periode rond de 50 per jaar. Na een plotseling piek in 2017 lijkt het weer gedaald naar het eerdere niveau.