De ontsnapping van de Pool Kazimierz Piechowski uit Auschwitz was even wonderlijk als eenvoudig. Samen met drie medegevangenen reed hij op 20 juni 1942 het beruchte concentratiekamp uit in de auto van een hooggeplaatste SS'er, gekleed in SS-uniformen en gewapend met mitrailleurs en handgranaten.
In de donkere annalen van de geschiedenis van Auschwitz, waar meer dan een miljoen onschuldige zielen doorheen zijn gegaan, heeft slechts een handvol de poging tot ontsnapping gewaagd. Naar schatting hebben minstens 802 personen een ontsnappingspoging gedaan, waarvan het merendeel Polen was - maar liefst 396.
Voor zover ze weet is er slechts één andere baby die in Auschwitz werd geboren en overleefde. Orosz was eerst niet van plan te getuigen, totdat ze een andere overlevende een SS'er zag vergeven, zegt ze tegen persbureau AFP. "Wij overlevenden kunnen niet vergeven in naam van de zes miljoen vermoorden.
Slechts 970 Nederlandse Joden keren levend terug uit het kamp. In totaal zijn in Auschwitz en zijn sub-kampen meer dan 1 miljoen mensen vermoord: ongeveer 1 miljoen Joden, 70.000 Polen en 21.000 Roma en Sinti. Bijna alle 15.000 Sovjetkrijgsgevangenen in dit kamp zijn gestorven.
Gevangenen krijgen weinig en slecht eten. Het voedsel bestaat uit waterige koolsoep en brood. Soms is het eten niet eens gaar, andere keren is het bedorven. Mensen hebben zo'n honger dat ze alles eten wat ze krijgen.
Tijdens deze oorlog werden er concentratiekampen gemaakt waar Joodse mensen moesten werken en het meestal niet overleefden. In deze kampen werden mannen, vrouwen en kinderen van elkaar gescheiden. De gevangen hadden woede en onbegrip in deze kampen.
Er zijn geen cafés of restaurants op het terrein van het Auschwitz Memorial Site en u mag ook geen eten of drinken meenemen of nuttigen op het terrein. Er is echter een café op de parkeerplaats en er zijn verkoopautomaten waar u aan het begin of einde van uw bezoek een hapje kunt eten.
Vreselijke taferelen hebben zich afgespeeld in de nazi-gaskamers, maar zijn er ook 'geluksvogels' die deze kamers hebben overleefd? Om meteen maar het ontnuchterende antwoord op deze vraag te geven: nee.
Auschwitz Birkenau was het grootste concentratie- en vernietigingskamp in het Derde Rijk, de naam voor Duitsland onder Adolf Hitler (1933-1945).
Meerdere concentratiekampen hadden destijds de tekst Arbeit macht Frei staan bij de ingang, om de gevangenen aan te sporen hard te werken. Het smeedwerk van Auschwitz dat door Poolse gevangenen is gemaakt in 1941 is uniek, omdat de letter 'B' van arbeit ondersteboven staat. Dat was mogelijk een protest van de makers.
In de eerste helft van 1943 stopte de kampleiding met het doden van zwangere vrouwen en die op het punt stonden te bevallen, maar de baby's werden nog steeds gedood. Vermoedelijk vanaf 1943 stopte men met het doden van baby's van niet-Joodse herkomst.
Samuel R.Harris (geboren als Szlamek Rzeznik) is een van de jongste overlevenden van de concentratiekampen tijdens de Holocaust. Geboren in 1935 in Deblin, Polen, was hij pas vier jaar oud toen de nazi's Polen bezetten.
De meeste executies in het kamp vonden plaats met een vuurpeloton, anderen werden naar kampen overgebracht waar al wel op grote schaal vergassingen plaatsvonden, zoals Treblinka. Toch groeide het aantal mensen dat in Auschwitz werd vergast gestaag.
Naar schatting werden 1,1 miljoen mensen, voornamelijk Joden, vermoord in Auschwitz-Birkenau. Slechts 220.000 Holocaust-overlevenden zijn nog in leven , volgens de Conference on Jewish Material Claims Against Germany, en meer dan 20 procent is ouder dan 90.
Individuele ontsnappingen
Ongeveer zevenhonderd gevangenen probeerden tijdens hun gevangenschap in Auschwitz te ontsnappen, en ongeveer driehonderd van hen slaagden hierin.
In de nacht van 5 april 1944 ontsnapte Siegfried Lederer, een Tsjechische Jood, uit het concentratiekamp Auschwitz in een SS-TV-uniform dat hem was verstrekt door SS-Rottenführer Viktor Pestek . Pestek was tegen de Holocaust; hij was een vrome katholiek en was verliefd op Renée Neumann, een Joodse gevangene.
Het duurde 15 minuten voor de veroordeelde overleden was, en er was sprake van stuiptrekkingen en kwijlen. Waarschijnlijk heeft, net als met gaskamers met blauwzuur, de veroordeelde in de wetenschap dat hij met gas gedood zou worden, instinctief de adem ingehouden, waardoor de doodsstrijd lang en pijnlijk was.
Aanvankelijk bestond KL Auschwitz uit een kamp (Auschwitz I) dat in het voorjaar van 1940 is opgericht. Later kwam hier het beduidend grotere kamp Auschwitz II (Birkenau) bij, waarvan de bouw in oktober 1941 startte en dat vanaf 1942 het belangrijkste vernietigingskamp voor Joden werd.
Aanvankelijk hoorden ze sissende geluiden. Maar al spoedig ontstond er gebrek aan zuurstof. Hij verklaarde dat het vergassen 20 tot 30 minuten duurde, dat de werkjoden daarna de lijken uit de gaskamers haalden, onderzochten op gouden tanden en kiezen en ze vervolgens in massagraven wierpen.
In de jaren 1930 gebruikten de nazi's al koolmonoxide (vaak uitlaatgassen van vrachtauto's) voor het systematisch vermoorden van lichamelijk en geestelijk gehandicapten. Dit werd eufemistisch het euthanasieprogramma genoemd. Christian Wirth ontwikkelde deze praktijk verder met een als doucheruimte vermomde gaskamer.
Dat gas werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt in de concentratiekampen van Nazi-Duitsland. Ongeveer 1,2 miljoen mensen stierven door inademing van Zyklon B. Waterstofcyanide veroorzaakt hoofdpijn, misselijkheid, overgeven, versneld ademen, versnelde hartslag en algehele zwakte.
Bij de Dodenmars vanuit Auschwitz begonnen bijna 60.000 gevangenen in de vrieskou aan hun tocht, negen dagen voor de bevrijding op 27 januari 1945.
Er is geen dresscode in Auschwitz . Van bezoekers wordt echter verwacht dat ze zich respectvol kleden, met de historische betekenis van de plek in gedachten.
Regels voor de excursies Auschwitz met Nederlandse gids
Zonder geldig ticket mag u niet naar binnen. U mag geen alcohol genuttigd hebben of bij u hebben. U mag niet eten op het kamp. Rugtassen en grote (foto)tassen mogen niet mee naar binnen.
Het is toegestaan om op het terrein van het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau in Auschwitz foto's te maken voor eigen doeleinden, zonder gebruik van flits en statieven, met uitzondering van de ruimte met het haar van de slachtoffers (blok 4) en de kelders van blok 11.