Artsen, tandartsen, verloskundigen, physician assistants,verpleegkundig specialisten en klinisch technologen mogen heelkundige handelingen uitvoeren. Dit mogen zij binnen hun deskundigheidsgebied.
Voorbehouden handelingen zijn handelingen die, als een ondeskundige ze zou uitvoeren, onaanvaardbare risico's met zich meebrengen voor de patiënt. Daarom mogen alleen artsen en andere bevoegde zorgverleners deze handelingen zelfstandig indiceren en verrichten.
Verpleegtechnische handelingen. Onder verpleegtechnische handelingen vallen o.a. voorbehouden handelingen zoals injecteren, katheteriseren, puncteren en maagsonde inbrengen en risicovolle handelingen zoals trachea verzorgen, stomazorg, zuurstof toedienen en medicatie via sonde toedienen.
Wie voorbehouden handelingen uitvoert, moet dat deskundig en zorgvuldig doen. Ook moet diegene bekwaam zijn. Dat wil zeggen dat diegene voldoende kennis en vaardigheid heeft om de handeling uit te voeren. Anders ontstaan onverantwoorde risico's voor de gezondheid van de patiënt.
Mag dat? Hechten is een heelkundige handeling en valt daarmee onder de categorie voorbehouden handelingen. De verpleegkundige mag de wond alleen hechten als aan alle voorwaarden voor het verrichten van voorbehouden handelingen is voldaan.
Voorbehouden handelingen
Anders zijn de risico's voor de patiënt te groot. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn: chirurgische en verloskundige handelingen, injecties en narcose toedienen. Wie deze handelingen mag doen, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).
Injecties geven
Artsen, tandartsen, verloskundigen, physician assistants en verpleegkundig specialisten mogen injecteren. Artsen, tandartsen, verloskundigen, physician assistants, verpleegkundig specialisten en klinisch technologen mogen injecteren. Dit mogen zij binnen hun deskundigheidsgebied.
Zonder BIG-registratie bent u niet bevoegd om zelfstandig uw beroep uit te oefenen in Nederland. De bevoegde zorgverlener bij wie u werkt kan u alle werkzaamheden laten verrichten die bij uw beroep horen. Hij of zij is daarvoor verantwoordelijk en hij of zij moet ook nagaan of u dat kunt.
Ook mag je de titel Verzorgende in de individuele gezondheidszorg (VIG'er) blijven gebruiken. Verzorgende IG valt wel onder de wet BIG, maar is geen artikel 3-beroep (zoals bijvoorbeeld arts en verpleegkundige). Dit betekent dat je geen BIG-registratie nodig hebt om jezelf Verzorgende IG te mogen (blijven) noemen.
Over het algemeen hanteren wij de minimale eis vanuit de branche, dit betekend dat praktische vaardigheids toetsen 1 jaar geldig zijn en de theorie bijscholingen 3 jaar. Dit zijn echter richtlijnen die door zorgorganisaties zelf anders kunnen worden ingevuld.
Je kunt en mag verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals injecteren, katheteriseren en een maagsonde inbrengen. Verzorgenden zonder deze opleiding zijn hiertoe niet bevoegd. In de opleiding tot verzorgende IG komen deze handelingen aan bod in een aparte module.
'Volgens de Wet BIG mag een arts een andere beroepsbeoefenaar – bijvoorbeeld verpleegkundige – de opdracht geven om een voorbehouden handeling te verrichten,' aldus een woordvoerster. 'Dit gebeurt aan de hand van een uitvoeringsverzoek. ' Alleen: ACT-zwachtelen is een risicovolle handeling, geen voorbehouden handeling.
Een zorgkundige heeft meer verantwoordelijkheid dan een verzorgende. Hij/zij is opgeleid om 23 verpleegkundig ondersteunende taken uit te voeren vb. het toedienen van medicatie. Daarnaast doet de zorgkundige ook de taken van de verzorgende.
Risicovolle medicatie mag de helpende plus niet toedienen, hiervoor dient ze een bevoegde collega te benaderen. Ze mag alleen medicatie toedienen aan een cliënt wanneer deze is uitgezet door de apotheek in een uitgiftesysteem/baxtersysteem, medicatie die valt onder de Opiumwet mag ze niet toedienen.
Als verzorgende IG heb je niveau 3. Je kunt en mag verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals injecteren, katheteriseren en een maagsonde inbrengen. Verzorgenden zonder deze opleiding zijn hiertoe niet bevoegd. In de opleiding tot verzorgende IG komen deze handelingen aan bod in een aparte module.
Je bent bevoegd als je een opleiding hebt gevolgd die vereist is voor de zorg en handelingen die je verricht. Je bent bekwaam wanneer je naast het juiste diploma of certificaat de handeling beheerst. Dit betekent dat je beschikt over zowel de vaardigheden als de bijbehorende kennis en attitude.
) De opleiding Ziekenverzorgende betreft een voorloper van de huidige opleiding Verzorgende IG, maar een ziekenverzorgende zonder applicatiecursus staat niet gelijk aan de Verzorgende IG. De opleiding vóór 1986 zonder applicatiecursus staat wel gelijk met verzorgende AG. De titel VIG mag dus niet gevoerd worden.
In het algemeen geldt: heb je langer dan 5 jaar een handeling niet meer verricht dan ben je niet meer bekwaam. Je zult je dan onder begeleiding van bijvoorbeeld een docent of collega eerst weer de handeling eigen moeten maken. Daarna ben je weer bekwaam.
Voorbeelden zijn: hechtingen verwijderen, infuuszak verwisselen, medicatie toedienen via een subcutaan infuus, sondevoeding toedienen, verblijfskatheter verwijderen, zuurstof toedienen en mond- en keelholte uitzuigen. Deze handelingen zijn niet voorbehouden, maar er zijn wel risico's aan verbonden.
U kunt zich als verpleegkundige herregisteren als u voldoet aan de werkervaringseis (ook wel urennorm). Hiervoor moet u in 5 jaar 2.080 uur als verpleegkundige hebben gewerkt. Dit is ongeveer 8 uur per week.
In de functie verzorgende IG staat persoonlijke zorg en aandacht geven aan cliënten centraal. Een belangrijk onderdeel is luisteren en gesprekken voeren met de cliënt. Je onderhoudt daarnaast ook contact met de huisarts en eventueel met andere disciplines zoals fysiotherapeut, arts of verpleegkundige.
Verschil helpende verzorgende en verpleging
Dit gaat volledig in overleg met de cliënt, zodat dit naar wens verloopt. Het verschil met verzorgende IG is dat deze meer verzorgende taken op zich neemt en zelfs een aantal verpleegtechnische handelingen heeft.
Het injecteren (intramusculair, subcutaan, intracutaan) mag alleen door een arts, verpleegkundige of verzorgende gedaan worden die daarvoor bevoegd en bekwaam is: dit is namelijk een voorbehouden handeling.