Als je Gamma GT-waarden lange tijd verhoogd zijn, kan dat zorgen voor leverproblemen. Je kunt dan last krijgen van deze klachten: Vermoeidheid. Je zwak voelen.
De uitslag van de test wordt afgezet tegen de Gamma GT normaalwaarden. Bij mannen is de Gamma GT normaalwaarde < 45 U/l en bij vrouwen < 35 U/l. Blijkt uit de test dat sprake is van een verhoogd Gamma GT dan kan dit duiden op een probleem met de lever.
Alkalische-fosfatase (AF) en gamma-GT
Een sterk verhoogde gamma-GT waarde wijst op alcoholmisbruik of een belemmerde afvoer van galvloeistof. Dit kan veroorzaakt worden door galstenen, een vernauwing of afwijking aan de galwegen.
GAMMA GT (GGT)
De normale waarde voor mannen is 10-40, voor vrouwen 6-25. Gamma GT is een enzym dat onder andere voorkomt in de lever. Gamma GT geeft de leverschade aan door alcohol, meer dan de waarden op ASAT en ALAT.
Bekend zijn GGT-verhogingen bij het gebruik van medicijnen als barbituraten, psychofarmaca, statines, antidepressiva, fenytoïne en antireumatica (Arndt, 2001; Limdi & Hyde, 2003). Volgens Fortman (1985) en Giroud (1986) kunnen waarden tot 2 x N voorkomen bij carbamazepine en bij fenobarbital.
Komt de hoge Gamma GT-waarde door te veel drinken? Dan kun je de waarde alleen verlagen door helemaal te stoppen met drinken. Als je stopt met drinken is de waarde na een paar weken al de helft minder. En na ongeveer twee tot drie maanden is de Gamma GT-waarde weer normaal.
Geregeld koffie drinken wordt in verband gebracht met een goed werkende lever, wat het risico op fibrose (de eerste fase in levercirrose) vermindert. Groene thee, die als rijke bron van antioxidanten je lever soepel houdt. Honing stimuleert de lever (vooral rozemarijnhoning).
Fruit bevat over het algemeen een hoop antioxidanten, maar bessen zijn daarin de meesters. Goed fruit voor de lever is grapefruit en citroenen. Dit zijn vetstoffen met een hoog gehalte aan omega 3.
Tot de verschijnselen behoren misselijkheid, braken, buikpijn en vermoeidheid. Specifieke symptomen zijn hepatische encefalopathie (ammoniakstapeling). Dit gaat gepaard met neurologische verschijnselen als apathie, sufheid en verwardheid. De patiënt kan epileptische aanvallen (stuipen) krijgen of in coma raken.
Alkalische-fosfatase (AF)
Een verhoogde waarde kan wijzen op beschadiging van lever en/of botten en een blokkade van de galwegen. De referentiewaarde van alkalische fosfatase is voor volwassenen < 125 U/l. Een verhoogde concentratie van AF in het bloed kan wijzen op verschillende aandoeningen van de lever of galwegen.
In een alcoholloze maand, kan een lever zich herstellen, zo toonde onderzoeken van Radboudumc in Nijmegen aan. Na een maand zonder alcohol dalen bovendien de cholesterolwaarden, neemt buikvet af en de bloedwaardes die wijzen op prikkeling van de lever en verval van levercellen dalen.
Als de lever slecht werkt kan deze de giftige stoffen in bijvoorbeeld medicijnen en alcohol niet meer goed verwerken. Ernstige leverfunctiestoornissen hebben gevolgen voor de bloedstroom in de buik en de slokdarm. Dit kan leiden tot de vorming van interne spataderen die voor levensbedreigende bloedingen kunnen zorgen.
Wanneer je leverenzymen verhoogd zijn, betekent dit dat er schade is aangericht aan je lever. Wanneer je lever ernstig beschadigd is geraakt, kan het maanden duren voordat de leverenzymen naar normaal gedaald zijn, en soms herstelt je lever helemaal niet meer (je leverenzymen blijven dan verhoogd).
Een vaak voorkomende oorzaak van gestegen leverwaarden is de inname van medicatie. Strikt genomen kan elk geneesmiddel de leverenzymen doen toenemen. Sommige reacties zijn bekend en komen relatief frequent voor (bijvoorbeeld het vaak gebruikte antibioticum amoxicilline-clavulaanzuur of Augmentin). Andere zijn zeldzaam.
Bij leververvetting gaat de lever steeds meer vet opslaan in de levercellen. Leververvetting geeft meestal geen klachten. Mogelijke klachten zijn moeheid en pijn rechts boven in de buik.
10. Chocolade helpt je lever niet om zeep. Nog zo'n wijsheid uit grootmoeders tijd die niet blijkt te kloppen: chocolade veroorzaakt géén leverproblemen. Sterker nog, onderzoekers beweren nu zelfs dat donkere chocolade leverschade door alcoholmisbruik of ziekte net kan helpen herstellen!
Bananen. Bananen zorgen voor en een soort glucose wat fantastisch werkt voor de lever. Deze glucose gaan virussen, schimmels en bacteriën te lijf, dus echt een bondgenoot voor je lever.
Geneesmiddelen die directe leverschade kunnen veroorzaken in de vorm van acute necrose zijn paracetamol, acetylsalicylzuur, nicotinamide (vitamine B3), amiodaron, en verschillende oncolytica.
Goed nieuws voor de koffieleuten onder ons: koffie blijkt goed voor de lever. Een Amerikaanse studie laat zien dat mensen die veel koffie drinken, minder schadelijke eiwitten in hun lever hebben in vergelijking met de koffieonthouders. Dit geldt voor de koffie met én zonder cafeïne.
Appels dragen bij aan het ontgiften van de lever
De lever is verantwoordelijk om deze giftige stoffen uit het lichaam op te ruimen. Om de lever te ontgiften is het belangrijk om voldoende fruit zoals appels te eten.
Door gember kan je lever het minder zwaar hebben om zich van de gifstoffen te ontdoen. Een hoge dosis gember toonde na 3 maanden inname aan dat de leverwaarden sterk waren verbetert. Ook nam de insulinegevoeligheid toe, terwijl ontstekingsstoffen afnemen.
Klachten en alarmsignalen lever, galwegen en galblaas
Regelmatig overgeven. Aanhoudende misselijkheid of vaak een misselijk gevoel hebben. Geelzucht; het geel zien van de huid en/of het oogwit. Een ontkleurde, witgele ontlasting.
Het vetgehalte en het vetprofiel van het bloed verbetert
De krachtige anti-oxidant in tomaat, lycopeen, zorgt ervoor, dat de lever beter functioneert. Het vetprofiel van het bloed verbetert en het LDL gehalte (slechte cholesterol) verlaagt.