Heeft u geen wilsverklaring geschreven en geen vertegenwoordiger aangewezen? Dan vraagt de arts eerst aan de echtgenoot of partner om een beslissing te nemen. En anders aan een ouder, kind, broer of zus. Als niemand vertegenwoordiger wil of kan zijn, beslist de arts zelf.
In principe beoordeelt de behandelend arts de wilsbekwaamheid van zijn of haar patiënt. Een wilsbekwaamheidsbeoordeling is altijd een medische en geen juridische beslissing.
Wie bepaalt dan of je naaste wilsonbekwaam is? Huisarts, verpleeghuisarts en andere medisch specialisten zoals een tandarts mogen wilsonbekwaamheid vaststellen als het gaat om de medische behandeling van hun patiënt. Ze mogen niet bepalen of je naaste nog kan beslissen over, bijvoorbeeld, de verkoop van het huis.
Kunt u niet meer zelf beslissen, dan beslist uw vertegenwoordiger zoals u dat zou willen. Hij is wettelijk verplicht om als goed vertegenwoordiger te handelen. Doet hij dit niet, dan kan de hulpverlener in uw belang anders besluiten of een andere vertegenwoordiger aanwijzen.
Wie beoordeelt wilsbekwaamheid
Als er een beslissing over de behandeling van een patiënt moet worden genomen, beoordeelt in beginsel de hulpverlener of de patiënt wilsbekwaam is. Dit eventueel na overleg met andere leden van het behandelteam.
Als u zelf niet meer kunt beslissen over uw medische behandeling, kijkt de arts eerst of u een wilsverklaring heeft geschreven. Hierin staat wat er moet gebeuren in zo'n situatie. Er staat ook of u iemand die namens u praat, heeft aangewezen. Als dit niet zo is, dan vraagt de arts uw naasten om te beslissen.
Wanneer u of uw naaste wilsonbekwaam wordt bevonden en er is geen levenstestament of volmacht opgesteld, dan krijgt u met de kantonrechter te maken. Een bewindvoerder of curator wordt dan verantwoordelijk voor financiële zaken. Voor medische zaken kunt u worden bijgestaan door uw partner of naaste familie.
Geen beslissingen kunnen nemen is vaak een teken van perfectionisme. Je neemt geen genoegen met 'goed genoeg', maar alleen met het allerbeste. Je wilt zeker weten dat je het juiste doet. Een goede eigenschap zul je denken.
Het centrale thema is wilsbekwaamheid. Want als de cliënt een beslissing begrijpt, mag hij zelf beslissen. Aan de begeleider de taak om hem te ondersteunen bij de beslissing.
Wettelijk is vastgelegd wie vertegenwoordiger kunnen zijn: Een curator of mentor = benoemd door de rechter. Een schriftelijk gemachtigde = benoemd door u zelf (in een schriftelijke verklaring) Uw echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel = niet benoemd.
Je bent niet perse wilsonbekwaam, wanneer je bewust kiest om een advies van de dokter niet op te volgen. Belangrijk is dat je de informatie begrijpt en een overwogen keuze kunt maken. En dat je de gevolgen van je beslissing kunt beoordelen en overzien. Als je een bewuste beslissing kan nemen, ben je wilsbekwaam.
Door dementie raakt iemand op een gegeven moment wilsonbekwaam. Dit betekent dat de persoon met dementie de gevolgen van zijn handelen of beslissingen niet meer goed kan overzien.
Bij beginnende dementie zijn mensen nog prima in staat zelf keuzes te maken. Ze willen juist meepraten. Mijn advies is neem hen serieus. Mensen met dementie kunnen zich kwetsbaar voelen en zich in de communicatie geremd voelen.
Wie stelt de onbekwaamheid vast? Afhankelijk van de keuze die gemaakt moet worden, stelt een professional de wilsonbekwaamheid of handelingsonbekwaamheid vast. Bij medische beslissingen is dat een arts of rechter, bij financiële handelingen is dat een notaris of kantonrechter.
Als een wilsonbekwame cliënt zich duidelijk en herhaaldelijk verzet tegen een bepaalde vorm van zorg dan heeft dat juridische consequenties. De zorg mag dan alleen voorgezet worden op basis van de besluitvormingsprocedure voor onvrijwillige zorg. Ook als de vertegenwoordiger met de zorg heeft ingestemd.
Bent u wilsonbekwaam en is er eerder geen levenstestament of notariële volmacht opgesteld, dan krijgt u te maken met de wettelijke bescherming. De kantonrechter benoemt iemand die uw financiële en/of medische belangen gaat behartigen.
Uit deze onderzoeken blijkt dat schizofrenie niet gelijk staat met wilsonbekwaamheid, waarbij patiënten voor- en nadelen niet redelijk kunnen waarderen en/of niet zelfstandig kunnen beslissen over deelname aan weten- schappelijk onderzoek.
Invalide, mindervalide of miva
Je zegt er echter nog steeds mee dat een gehandicapte persoon minder waardevol is. Alternatief: gehandicapte persoon of persoon met een beperking.
Kan iemand niet meer over zijn financiële en persoonlijke zaken beslissen? Of brengt hij de veiligheid van zichzelf of anderen in gevaar? Bijvoorbeeld door een psychiatrische aandoening of door drankmisbruik? Dan kunt u de rechter vragen die persoon onder curatele te stellen.
Heeft je naaste niets geregeld en is ze wilsonbekwaam, dan is voor financiële zaken een beschermingsbewind of curatele nodig. De kantonrechter is de persoon die de vertegenwoordiger benoemt. Zowel beschermingsbewind als curatele zijn ingrijpende maatregelen om de belangen van je naaste te beschermen.