Volgens veel bronnen is T'sai Lun de uitvinder van papier zoals we dat nu kennen. In 105 voor Christus ontdekte hij dat je papier kunt maken door vezels van verschillende producten, zoals boomschors, oude lappen en visnetten met water te mengen en te laten drogen.
Nederlanders maakten papier vroeger van linnen, hennep of katoen. Papiermolens maakten een pap van water met fijngestampte vezels. Tegenwoordig maken papierfabrieken papier met een mengsel van versnipperd hout en afvalpapier. Deze mengpap noem je pulp.
Uitvinding van papierBewerken
Papier uit plantaardige vezels werd uitgevonden door de Chinees Ts'ai Lun, die in 105 na Chr. textielvezels en vezels uit de bast van de moerbeiboom in water vermengde en daaruit een vel papier schiep.
In het jaar 105 maakte T'sai Lun papier door vezels van bamboeriet, de bast van de moerbeiboom en zijde-afval tot een vezelbrij te kloppen. Die brij werd sterk verdund met water en na het drogen ontstond er papier. Dit stevige papier verdrong al snel papyrus en perkament als informatiedrager.
Onze huidige munten zijn gemaakt van verschillende soorten metaal, zoals koper en nikkel. Eerst worden er grote rollen metaal gemaakt in hoogovens en metaalfabrieken. Uit deze rollen halen ze lange, smalle stroken en uit deze stroken worden platte rondjes gehaald. Deze gladde rondjes heten rondellen.
In papier bevindt zich 4% tot 10% water, afhankelijk van de papiersoort. Water als grondstof is niet alleen goedkoop, het zorgt er ook voor dat de papiervezels met elkaar worden verbonden.
Papier is juist een bijzonder duurzaam product. Het wordt gemaakt van hout, een natuurlijk en hernieuwbaar materiaal. Wanneer jonge bomen groeien, absorberen ze CO2 van de atmosfeer. Bovendien blijft papier zijn hele levensduur koolstof opslaan.
Zowel naaldhout als loofhout (inclusief eucalyptushout) wordt gebruikt als grondstof voor papier en karton. De vezels van tropisch hardhout zijn niet geschikt voor de productie van papier. Bomen die vooral vezels leveren voor de papierindustrie zijn: Fijnspar (vurenhout)
Papyrus, het eerste papier
Dit materiaal werd gemaakt door de dunne stammen van de papyrusplant overlappend naast elkaar te leggen en samen te drukken. Het gebruik van papyrus verspreidde zich naar andere landen en werd steeds populairder.
Bij de papierfabriek wordt pulp gemaakt van de balen oud papier en volgt de papierproductie. Zo wordt oud papier grondstof voor nieuw papier! Papier en karton zijn niet eindeloos recyclebaar, zoals blik of glas.
Vroeger hadden de mensen nog geen papier. Toch maakten ze tekeningetjes, dit deden ze op de wanden van een grot. Later schreven deze mensen op potten, gedroogde bomen, botten, schelpen en op het schild van een schildpad. Vroeger in Egypte gebruikten de mensen papyrus (de grassoort in Egypte).
Hoewel tegenwoordig nog amper strokarton wordt gemaakt, was het wel ongeveer 100 jaar de belangrijkste manier om karton te produceren. Tussen 1870 en 1970 werd het in Nederland geproduceerd in de noordelijke provincies Groningen en Friesland en in de aangrenzende Duitse provincies (waaronder in de stad Leer).
Langs de Nijl groeide veel papyrusriet (Cyperus papyrus). Van de stengels werden lange repen gesneden. Deze repen werden kruislings op elkaar geplakt en met plantensappen samengeperst. Na drogen en gladschuren kon men op de vellen schrijven.
Het gebruik van papyrus begon ongeveer vijfduizend jaar geleden in Egypte. Van oudsher werd het materiaal daar gemaakt van de stengels van de papyrusplant (Cyperus papyrus), die over de lengte in repen werden gesneden.
Via Noord-Afrika kwam papier maken binnen in Italië en Spanje. In Nederland bouwden Hans van Aelst en Jean Lupaert in 1586 in Zwijndrecht de eerste papiermolen. Jan Jacobzn du Bois, evenals van Aelst afkomstig uit Vlaanderen, trok door naar Alkmaar en werd de grondlegger van de Zaanse papierindustrie.
Papier is goed voor het geheugen
Mangen and Velay deden in 2011 onderzoek naar de theorie dat de fysieke actie van met de hand schrijven belangrijk is voor het onthouden van het geschrevene. En wat bleek? Typen en schrijven veroorzaken activiteit in verschillende gebieden van de hersenen.
Massief karton bestaat wordt gemaakt op een kartonmachine. Zo'n machine heeft een langer drooggedeelte dan een papiermachine. Elke zeef maakt een laagje papier. Vervolgens worden de diverse lagen papier op elkaar geperst.
Wc-papier wordt gemaakt van oud papier. Maar omdat het oude papier nog hard en stug is, wordt het eerst geweekt in heet water en vervolgens gezeefd en geperst.
Een boom levert circa 300 kilo papier op. Een vierkante meter papier weegt 80 gram. Een vel A4 (210 x 297 mm) weegt daarmee circa 5 gram. Een pak papier met 500 vellen A4 betekent 2,5 kilo gewicht.
Wc-papier is van oud papier
Wc-papier is na gebruik vies en kan dus niet gerecycled worden. Daarom is het belangrijk dat het van kringloopvezels gemaakt wordt die niet sterk genoeg zijn om daarna nog eens gerecycled te worden.
De dikte van papier wordt uitgedrukt in gram per vierkante meter. Een A0 heeft een oppervlak van 1 vierkante meter. Dus een A0 van 90 grams papier weegt precies 90 gram. Een A4 weegt 1/16 daarvan oftewel 5,625 gram.
Toch staan we weinig stil bij hoe papier gemaakt wordt en wat er mee gebeurt nadat we het weggooien. In China worden jaarlijks 10.000 bomen gekapt om wenskaarten van te maken [3]. Wereldwijd worden elk jaar naar schatting 15 miljard bomen gekapt [4].