Velen dachten dat de ziekte een straf van God was. Omdat niemand wist waar de Zwarte Dood vandaan kwam, kregen minderheden de schuld. Zij zouden waterbronnen vergiftigd hebben of op een andere manier besmetting veroorzaken. Deze gedachte leidde tot vervolging van Joden, bedelaars en mensen met lepra.
Pest is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis. De ziekte is een zoönose wat inhoudt dat de bacterie wordt overgedragen van dieren naar mensen. Pest circuleert met name onder wilde knaagdieren en vlooien.
De pest bleef nog meer dan 300 jaar actief in Europa. De laatste grote uitbraak in West-Europa vond plaats in 1720 in Marseille. In 1738 was er nog een epidemie in Oost-Europa en de ziekte verdween pas uit Europa na een laatste heropflakkering in Rusland van 1770-1773.
Het had dankzij de bloei ook overbevolkte steden waar mensen in slechte omstandigheden dicht op elkaar leefden. Van Hee: “De pest is een bacteriële vectorziekte. Ze wordt overgedragen via ratten en vlooien en kwam zo bij de mens terecht. Het gebrek aan hygiëne was de grote katalysator, samen met de onwetendheid.
De pest is meerdere malen ontstaan in de loop van de geschiedenis en dit kan opnieuw gebeuren, zo waarschuwen wetenschappers.
Omdat de bacterie niet alleen bij mensen voorkomt, maar ook bij dieren, is ze quasi onmogelijk uit te roeien. Hoewel de pest snel dodelijk kan zijn (zo is longpest 100% dodelijk binnen de 24 uur na het begin van de symptomen), is het goed te behandelen met antibiotica wanneer de kuur snel genoeg gestart kan worden.
De ziekte startte waarschijnlijk bij marmotten, verspreidde zich via vlooien onder ratten en van daaruit onder de mens. De ziekte verspreidde zich van Azië naar Europa via de handel en soldaten. In 1346 arriveerde de ziekte in de Krim, vanuit de Krim verspreidde de ziekte zich over Europa en Noord-Afrika.
In de hardst getroffen gebieden overleed 50 tot 60 procent van de bevolking. In de 14e eeuw had Europa waarschijnlijk zo'n 80 miljoen inwoners – maar dat kan variëren van 70 tot 100 miljoen. Als het gemiddelde sterftecijfer 30 tot 50 procent was, kwamen er tussen 1347 en 1352 25 tot 40 miljoen mensen om.
Vandaag de dag is cholera het dodelijkst van de twee ziekten. Jaarlijks sterven er zo'n 2500 mensen aan cholera. Ter vergelijking: de pest veroorzaakt rond de 100 sterfgevallen per jaar.
Tyfus is een vaak dodelijke bacteriële ziekte die wordt verspreid door luizen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woedde de ziekte hevig in Europa. In nazipropaganda werden Joodse mensen neergezet als de voornaamste verspreiders van de ziekte.
Miltvuur of antrax is een acute infectie die veroorzaakt wordt door de bacterie Bacillus anthracis. De infectie komt voornamelijk voor bij vee en is dan vaak fataal.
Er bestaan drie soorten pest: builenpest, bloedpest en longpest. De builenpest begint met koorts, hoofdpijn en koude rillingen. Daarna ontstaan zeer pijnlijk zwellingen rond de liezen en de oksels.
Embed. In de veertiende eeuw werd de wereld getroffen door een ernstige pandemie: de pest, een hele besmettelijke ziekte. Deze werd veroorzaakt door een bacterie. In die tijd was er nog geen medicijn, waardoor er 200 miljoen doden vielen.
Al op het einde van de middeleeuwen was de pest de besmettelijke ziekte die de meeste slachtoffers maakte. De pest is een zogenoemde zoönose, een ziekte die van dieren op mensen kan worden overgedragen, vooral door (ratten)vlooien.
In grote delen van Azië, Afrika en Zuid-Amerika waart de builenpest nog altijd rond, zij het op beperkte schaal. Het betreft de nasleep van een enorme uitbraak in het China van 1860. Deze 'Chinese' pestvariant heeft sindsdien vooral huisgehouden in Hong-Kong en India, en later in het door oorlog verscheurde Vietnam.
De enorme schok die de zwarte dood van 1347-'50 veroorzaakte, had volgens een aantal historici een diepgaand effect op de Europese geschiedenis. Volgens sommigen zou de uitzonderlijk hoge mortaliteit in Europa geleid hebben tot een verlaging van het arbeidsaanbod, en een hoger inkomen per hoofd van de bevolking.
Ooit was de pest de meest gevreesde ziekte op aarde, die in ogenschijnlijk onstuitbare pandemieën honderden miljoenen mensen doodde en de slachtoffers trof met monsterlijk opgezwollen lymfeklieren, zwarte plekken op het lichaam en andere gruwelijke symptomen.
De pestbacterie (Yersinia pestis) werd via besmette ratten en vlooien overgedragen op de mens en werd vanuit China overgebracht naar Europa via de handelsroutes over land en zee. Samenkomsten werden verboden, pestlijders werden thuis of in pesthuizen geïsoleerd en voor schepen werd een quarantaine ingesteld.
Cholera is in Nederland een importziekte. Cholera wordt veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae en wordt gekenmerkt door heftige, waterige diarree. Tegenwoordig is cholera een importziekte en zeer zeldzaam in Nederland.
Het virus wordt verspreid door druppeltjes. Bijvoorbeeld door hoesten, niezen of zingen of praten. Dan komen er druppeltjes vrij en komt het virus in de lucht. Als andere mensen die druppeltjes inademen, of bijvoorbeeld via de handen in de mond, neus of ogen krijgen, kunnen zij besmet raken met het virus.
Als je de ziekte hebt gehad krijg je meestal de ziekte niet nog een keer. Of dat na vaccinatie ook zo is, weten we niet zeker. Mogelijk kun je nog wel blaasjes krijgen door direct huid-op-huidcontact met iemand met monkeypox en die blaasjes zijn besmettelijk.
Melaatsheid (lepra) is een besmettelijke infectieziekte die vooral in de tropen nog steeds voorkomt. In een vroeg stadium wordt het gekenmerkt door depigmentatievlekjes op de huid. Melaatsheid (lepra) is een besmettelijke infectieziekte die vooral in de tropen nog steeds voorkomt.
Er sterven meer dan 25 miljoen mensen, een kwart van de totale bevolking. In Nederland komt in 1349 de pest aan land in Bergen op Zoom. Binnen de stadsmuren zijn pas in de jaren '90 van de vorige eeuw de sporen hiervan gevonden. De pest blijft nog eeuwenlang rondwaren.
Wat is het? Wondroos of erysipelas is een huidinfectie die veroorzaakt wordt door een bacterie, de streptokok. Iedereen heeft deze bacterie, maar die is op een intacte huid onschuldig. Meestal dringt ze de huid binnen via een klein wondje, wat we dan de ingangspoort van de besmetting noemen.