Energiebedrijf Uniper koopt en verkoopt veel Russisch gas. In Duitsland is het zelfs de grootste importeur van gas uit Rusland.
Tussen januari en november 2022 kwam minder dan een kwart van de gasinvoer van de EU uit Rusland (via pijpleiding + invoer van lng). Een kwart kwam uit Noorwegen en 11,6% uit Algerije. De invoer van lng uit andere landen dan Rusland (voornamelijk de VS, Qatar en Nigeria) was goed voor 25,7%.
China is volgens Global Witness met 8,2 miljoen kubieke meter de grootste afnemer van Russisch lng: 20 procent van de Russische lng-export gaat naar dat land. Spanje importeerde in de periode januari-juli 7,4 miljoen kuub en is daarmee de op een na grootste afnemer.
Rusland levert een bescheiden volume gas aan China uit een gasveld in de buurt van het Bajkalmeer, via de pijpleiding Kracht van Siberië. Het afgelopen jaar ging het om 10 miljard kubieke meter per jaar, wat uiteindelijk moet oplopen tot 38 miljard kubieke meter.
We maken in Nederland gebruik van gas uit eigen bodem en daarnaast nemen we gas af uit Noorwegen, Rusland en Qatar. Omdat we niet van één gasbron afhankelijk willen zijn, zijn we in de energiemarkt altijd op zoek naar meer flexibiliteit.
In de staafdiagram is goed te zien dat gas in onze buurlanden beduidend goedkoper is dan bij ons. In Duitsland betaalt een huishouden ruim 14 eurocent per kWh en in België (Brussel) ruim 12 eurocent, bijna de helft van het tarief in Nederland. In Oost-Europa is de gasprijs voor huishoudens nog veel lager.
De werkelijke reden van de hoge gasprijs is omdat de Nederlandse regering onder amerikaanse druk kiest om geen russisch gas af te nemen. De VS verkopen liever hun eigen veel duurdere LNG, en dan moet je er ook nog tanks en vliegtuigen bijkopen vanwege de “russische dreiging”.
De EU kan prima zonder Russische lng. Dat stelt de toonaangevende denktank Bruegel in een rapport. De EU wil vanaf 2027 af van alle Russische fossiele import, maar sinds het begin van de oorlog in Oekraïne heeft Rusland alleen maar meer lng naar de EU geëxporteerd.
De prijs voor gas in de VS is zo'n dertien keer lager dan hier, en dus loopt de Amerikaanse gasexport op volle toeren. Normaal leveren de Amerikanen voornamelijk aan Azië, omdat Europa het meeste gas importeert uit Rusland.
Hoewel er geen sancties op Russisch gas gelden, komt er vrijwel geen Russisch gas via pijpleidingen meer binnen in Nederland. Voor de oorlog in Oekraïne was dit 25% van de Nederlandse import. Daarnaast is het percentage vloeibaar gas (LNG) uit Rusland gehalveerd van 30% in 2021 naar 15% nu.
Het gas dat in Nederland wordt verbruikt, komt vooral uit Groningen, de Noordzee en Scandinavië.Een klein deel van het gas komt uit Rusland. Het gas uit Groningen vormt voor Nederland een belangrijke bron van inkomsten.
In Hongarije, Slowakije, Tsjechië, Letland en Duitsland is meer dan 20% van het eindverbruik van energie afhankelijk van gas uit Rusland. Op korte termijn beschikt Europa volgens onze berekeningen over ongeveer één maand voorraad, wat dankzij de relatief zachte winter voldoende zou moeten zijn tot eind maart.
Reserves, productie en export. Per eind 2020 had Gazprom een aandeel van 70% van de totale Russische gasreserves; ofwel 33.575 miljard m³ (2008: 33.100). Deze reserves zijn berekend op basis van de Russische methode.
De dagelijkse gasimport uit Rusland bedraagt zo'n 35 miljoen kubieke meter.
Het gas dat de Oekraïners kopen, komt binnen via onder andere Polen en Slowakije. Zalisjtsjoek wordt fel bij de opmerking dat het waarschijnlijk voor een groot deel nog steeds om Russisch gas gaat. "Je mag het geen Russisch gas noemen. De moleculen kunnen overal vandaan komen.
In Zweden en Finland liggen de meeste van haar waterkrachtcentrales. De nucleaire energie komt van twee kerncentrales in Zweden (Forsmark en Ringhals). De gas- en kolencentrales staan met name in Duitsland, Polen en Nederland.
Net als andere westerse landen is Duitsland voor de aanvoer hiervan afhankelijk van olie-exporterende landen uit het Midden-Oosten en van Rusland. Voor een moderne economie als de Duitse is het van groot belang dat de aanvoer van olie en gas constant blijft tegen een redelijke prijs.
Wereldwijde gasreserves
Vooral Iran (18%) en Rusland (18%) en het Midden-Oosten als regio (39,6%) bezitten een sleutelrol in de voorraadsituatie van de wereldwijd bekende reserves.
Per 1 januari 2021 heeft Nederland 495 ontdekte aardgasvoorkomens. Bijna de helft hiervan (221) is momenteel in productie, dit zijn er 5 meer dan vorig jaar. Daarnaast is een viertal gasvelden operationeel als gasopslagfaciliteit (plus nog één gasopslag in zoutcavernes).
Er is veel uitvoer van gasvormig aardgas vooral via België en Duitsland. Dit gas wordt verbruikt in Duitsland en België, maar ook doorgevoerd naar andere landen, al dan niet na opslag. Het CBS heeft geen recente informatie over de bestemming van het uitgevoerde aardgas.
Door het wegvallen van Russisch aardgas dreigt Europa in de winter van 2023-'24 maximaal 30 miljard kubieke meter aardgas tekort te komen. Deze winter lijkt er genoeg aardgas in voorraad, maar volgend jaar nemen de problemen toe, waarschuwt energieagentschap IEA.
Welk land heeft de hoogste gasprijs? De hoogste gasprijs in Europa is, volgens de Household Energy Index, te vinden in Zweden. Een huishouden dat een nieuw energiecontract afsluit, betaalt in Zweden gemiddeld € 30,03 cent per kWh gas, inclusief belastingen.
In Nederland is het totale aandeel belastingen op stroom en gas (btw en energiebelasting) fors hoger, namelijk ongeveer een derde van de totale energierekening. In België liggen de taksen op energie veel lager.Zo is de btw (nog) 6 procent, in plaats van 21 procent in Nederland.
In Nederland betalen we bijna 11 keer zoveel als in Hongarije, het land waar het gas het goedkoopst is. Dat het gas in Hongarije goedkoop is, zegt dan weer niet zo heel veel.