Met een mooie combinatie van winterharde varens wordt dat een oase van rust en koelte. Waar varens het naar hun zin hebben, groeien ze uit tot goede bodembedekkers. Let er wel op dat sommige soorten erg kunnen woekeren. Varens combineren, zonder opdringerig te zijn, mooi met andere schaduwminnende planten.
Heb je regelmatig hoofdpijn of een droge huid, dan kan het zomaar zo zijn dat je niet naar de apotheek moet, maar naar het tuincentrum. De krulvaren (Nephrolepis) zuivert namelijk de lucht en zorgt voor een perfecte luchtvochtigheid. De Phlebodium en Asplenium werken ook hard aan een schone lucht voor je.
Varens kunnen zowel op vochtige als droge plekken groeien. Op droge plekken blijven ze echter wat kleiner. In de Nederlandse tuinen kunnen ze het beste in goed doorlatende grond geplant worden. De standplaats kan uiteenlopen van lichte schaduw tot veel schaduw (maar weinig wind).
Eten van varens is niet zonder risico en het gebruik als geneeskrachtige plant evenzo. Varens met de sporen aan de onderzijde van de bladeren moeten in elk geval gemeden worden, want deze zijn zeker giftig. Omdat een ongeluk in een klein hoekje zit zouden wij adviseren varens te mijden.
Varens zijn vooral onmisbaar in schaduwrijke tuinen. Waar veel andere planten niet willen groeien, voelen zij zich net het beste thuis. Hun grondvoorkeuren komen wel overeen met Rhododendrons, Epimedium, Cyclamen, Hosta, Asarum en Helleborussen, dus die kan je naar lieve lust combineren.
Varens zijn van origine bosplanten en groeien het allerbeste op schaduwrijke plekken, dit kan halfschaduw of echte schaduw beteken. Er zijn opmerkelijk genoeg ook varens die de zon verdragen.
Na de winter kan je de lelijke en aangetaste bladeren van een half-wintergroene varen weg snoeien. Er zullen daarna nieuwe bladeren gevormd worden en de plant zal in snel tempo weer fris boven de grond staan. De varens die in de winter volledig afsterven boven de grond hoeven natuurlijk niet gesnoeid te worden.
De huidige planten langs het spoor zijn dus naar verwachting allemaal ruim 150 jaar oud! Blad van Koningsvaren (Bron: Piet Bremer)Uit de analyse bleek bovendien een duidelijke relatie tussen de omvang van de Koningsvarens en hun, op basis van de landschappelijke ingrepen, geschatte leeftijd.
De varen is op z'n best als hij in een licht vochtige grond staat, waardoor de plant dus regelmatig water nodig heeft. Om deze grond licht vochtig te houden is het soms nodig om 2 tot 3 keer per week een scheutje water toe te dienen. Let er wel op dat de grond niet te vochtig wordt.
De varen is een vaste plant. Dat betekent dat de plant in de winter verdwijnt om in het voorjaar weer op te komen. Maar er zijn ook bladhoudende varens, zodat er groen in de wintertuin te zien is. Deze wintergroene varens houden het hele jaar door hun blad, ze kunnen heel goed tegen de kou.
Enkele varens kunnen bij wijze van uitzondering ook zon en droogte verdragen. Groenblijvende varens hebben een bescherming tegen de wind nodig. Ze lijden in de winter door uitdrogende wind bij ijzige temperaturen.
Varens in de tuin snoeien
Snoei de oudere bladeren vroeg in het voorjaar om het snoeien gemakkelijker te maken. Daarom is het slim om varens te snoeien in het voorjaar, voordat de nieuwe bladeren verschijnen. Knip het blad net boven de kruin af met een scherpe tuinschaar.
De meeste varens zijn te vermeerderen via sporen of door ze te delen. Maar de volgende soorten varens kun je via hun broedbollen vermeerderen: Asplenium bulbiferum (broedvaren met broedbollen aan de bovenkant van het blad) Asplenium rhizophyllum (synoniem: Camptosorus rizophyllus)
Ook fijn: varens doen het goed binnen én buiten. En waar je ze ook zet, overal zorgen ze meteen voor een stuk groenere aanblik. Deze plant doet daarnaast prima in de schaduw, iets wat je lang niet van alle planten kan zeggen. Je kan een varen ook goed in de badkamer of keuken zetten.
Varens kan je in huis het beste plaatsen op een standplaats in de halfschaduw, zonder direct zonlicht. Bij te veel licht zullen de bladeren geel kleuren. Verder raden we aan de grond lichtvochtig te houden. Bij de juiste verzorging heb je lang plezier van je plant.
Als je merkt dat de bladeren van je varen bruin worden en verwelken, dan krijgt hij waarschijnlijk te veel zon. Probeer de varen op een andere plek te zetten of hem een tijdje uit de buurt van het raam te houden.
Zoals gezegd hebben de varens geen bloemen en gaat hun voortplanting niet met behulp van het vormen van zaden. De varens planten zich voort, net als bijvoorbeeld de mossen, met behulp van sporen die zich in zogenaamde sporenhoopjes op de bladen bevinden.
Varens: kamerplanten voor in de schaduw en je badkamer
Daarom staan ze graag in de (half)schaduw en in vochtige potgrond. De tropische varen heeft ook een hekel aan tocht en kou. De ruimte waarin je de varen zet, moet dus niet kouder zijn dan 15 graden Celsius.
Hoe stek je de varen? Om een varen te vermeerderen kun je hem het beste scheuren. Kies bij deze methode een varen uit waarvan de bladeren niet uit één punt groeien. Dat soort varens kun je niet scheuren en zijn alleen te vermeerderen via de sporen – een ingewikkelde en tijdrovende klus.
Varens groeien in de natuur vaak als epifyt, dus op andere bomen en planten en in vochtige bosjes en moerassen. De Nephrolepis is een van de oudste planten op aarde en is vaak aangetroffen als fossiel. De bladeren van varens kunnen wel een meter lang worden.
Varens zijn de ideale schaduwplanten. Ze kunnen goed in de halfschaduw en schaduw en staan het liefst in vochtige doorlatende grond. De bekende varens hebben geveerde bladeren die zich in het voorjaar sierlijk uitrollen, maar er zijn ook soorten met aaneengesloten blad!
Varens groeien in twee vormen: in de vorm van een beker of met een wortelstok. In een bekervorm groeien de bladeren van de varen vanuit het midden naar buiten toe. Met een wortelstok groeien de bladeren op een dikke wortel die over de grond groeit.