Wie vallen er onder het verschoningsrecht voor familie? Onder de categorie bloed- en aanverwanten tot de tweede graad vallen: ouders, grootouders, kinderen en kleinkinderen (allemaal in de rechte lijn); broers en zussen (allemaal in de zijlijn).
Wat is verschoningsrecht? Het recht dat een getuige op grond van zijn familierelatie met de verdachte of op grond van zijn beroep heeft om vragen van de rechter onbeantwoord te laten. Een getuige mag zich ook verschonen van het geven van een antwoord als hij zichzelf daardoor zou belasten.
Het verschoningsrecht is door de rechtspraak in Nederland niet toegekend aan de registeraccountant en evenmin aan de belastingadviseur.Ook de gezinsvoogd, de vertrouwensarts en het gemeenteraadslid kunnen zich er niet op beroepen.
Strict genomen heeft de mediator geen verschoningsrecht. De mediator is dan ook niet ontslagen van zijn getuigplicht en is verplicht antwoord te geven op de vragen van de rechter, ook als dat betekent dat hij daarmee de in de mediationovereenkomst neergelegde geheimhoudingsplicht schendt.
Het verschoningsrecht is een fundamenteel rechtsbeginsel dat moet waarborgen dat een ieder vrije toegang heeft tot een advocaat en in vrijheid met deze geheimhouder moet kunnen communiceren.
Volgens artikel 6 van de MfN-gedragsregels ziet de mediator erop toe dat alle betrokkenen bij de mediation zich verplichten de vertrouwelijkheid van de mediation te respecteren. De vertrouwelijkheid geldt ook voor derden die betrokken worden bij de mediation (aan tafel) of betrokkenheid op een andere manier.
Deze uitspraak van de Hoge Raad zag op het fair play-beginsel, maar werd tot dan toe, en wordt thans nog steeds, het zogenaamde 'informele verschoningsrecht' van de belastingadviseur genoemd, in tegenstelling tot het wettelijke of formele verschoningsrecht van advocaten, notarissen, medici en geestelijken.
Als arts draag je de verantwoordelijkheid dat niemand toegang krijgt tot deze informatie. Verschoningsrecht is het recht om tegenover politie en justitie te zwijgen. In de praktijk houdt dit in dat je bepaalde vragen niet hoeft te beantwoorden als je hiermee het beroepsgeheim doorbreekt.
Als verdachte heeft u altijd het recht om te zwijgen, het zogenoemde zwijgrecht. De politie moet u voorafgaand aan het verhoor altijd wijzen op dit recht. U hoeft als verdachte namelijk geen antwoord te geven op de vragen die de politie tijdens het politieverhoor aan u stelt. U kunt dus gebruik maken van uw zwijgrecht.
De notaris is verplicht tot geheimhouding van alles waarvan hij uit hoofde van zijn werkzaam- heid als notaris kennis neemt. Daarnaast heeft de notaris een verschoningsrecht ten aanzien van hetgeen de notaris als zodanig is toever- trouwd.
Getuigenverklaring bij de politie
U kunt al als getuige worden gehoord tijdens het politieonderzoek. Als de politie u als getuige wilt horen, bent u niet verplicht te verschijnen of een verklaring af te leggen. U mag bij de politie weigeren om een verklaring af te leggen.
Let op, een vertrouwenspersoon heeft geen verschoningsrecht. Mocht een zaak bij de rechter komen, moet de vertrouwenspersoon openheid van zaken geven.
De advocatuur behoort van oudsher tot de beperkte groep beroepsbeoefenaren die een beroep kan doen op het verschoningsrecht. Het verschoningsrecht beoogt de relatie tussen advocaat en cliënt te beschermen. Het verschoningsrecht dient echter niet alleen het belang van het individu.
Als de rechter u oproept om te getuigen tijdens een vooronderzoek of zitting, moet u dit doen. Als u zonder geldige reden wegblijft, kan de politie u op komen halen.Als u weigert te antwoorden op vragen kunt u eventueel in hechtenis worden genomen. Dit geldt als uw verklaring dringend nodig is voor het onderzoek.
Het beroepsgeheim geldt momenteel in de meeste westerse landen. Over het algemeen geldt het beroepsgeheim voor de zogenoemde beschermde beroepen, waarvoor men een vergunning of beëdiging nodig heeft om ze uit te oefenen. De beroepen waarvoor het geldt zijn onder meer: medici, artsen, zie artseneed.
Ambtenaren van de IGJ hebben ook te maken met een (afgeleid) verschoningsrecht omdat zij bij het uitoefenen van toezicht over veel gegevens komen te beschikken die vallen onder het medisch beroepsgeheim.
Een geheimhoudingsverklaring kan onuitvoerbaar zijn als deze te algemeen is, niet voor een bepaalde periode geldt, informatie bestrijkt die niet vertrouwelijk is of vraagt om illegaal gedrag .
Getuigen met een familieband kunnen van de verplichting om te getuigen ontheven worden. Deze personen moeten wel ter zitting verschijnen, maar hoeven dan als getuige geen verklaring af te leggen. Dit wordt het 'verschoningsrecht' genoemd.
De belastingadviseur die lid is van de NOB heeft zowel in fiscaal-, civiel- als strafrechtelijke zaken een geheimhoudingsplicht.
Het intern verschoningsrecht is een juridisch concept dat verwijst naar het recht van vertrouwenspersonen om bepaalde informatie vertrouwelijk te houden binnen de organisatie.
Een geheimhoudingsverklaring heet ook wel: geheimhoudingsovereenkomst, geheimhoudingsbeding of non-disclosure agreement (NDA). Het is een contract waarin de andere partij akkoord gaat om bepaalde informatie van u niet door te vertellen of openbaar te maken. De ander is dus verplicht om die informatie geheim te houden.
Het beroepsgeheim wordt gewoonlijk omschreven als de geheimhoudingsplicht die van toepassing is op allen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun werden toevertrouwd. Artikel 458 van het Strafwetboek vormt de basis van het beroepsgeheim.