Huwelijkse voorwaarden hebben niet het effect van een testament. In je huwelijkse voorwaarden bepaal je niet wie je erfgenamen zijn. Alleen de vermogensrechtelijke verhouding tussen de beide echtgenoten tijdens het huwelijk (vragen als wat is van wie, wie is voor welke schulden aansprakelijk) is geregeld.
Bij jouw overlijden zal dus eerst via de huwelijkse voorwaarden worden vastgesteld wat jouw vermogen is. Vervolgens zal voor de vraag wie jouw vermogen erft naar het testament worden gekeken. Ook bij de afwikkeling van een echtscheiding zal eerst worden gekeken naar jullie huwelijkse voorwaarden.
De langstlevende partner erft vandaag automatisch het vruchtgebruik op de woning, wanneer je gehuwd bent. Zo ben je zeker dat je een plek hebt om te wonen. Bij wettelijk samenwonende stellen is dat net hetzelfde, al hangt het er natuurlijk ook van af wat er precies in het testament werd opgenomen.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Wettelijk is vastgelegd wie jouw bezittingen en schulden erft. In de meeste gevallen zijn de erfgenamen de kinderen en de partner gezamenlijk. Bij de partner gaat het om de huwelijkspartner of een partner door een geregistreerd partnerschap. De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel.
De langstlevende echtgenoot uit een huwelijk krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Dit betekent dat hij onder meer het vruchtgebruik krijgt van de gezinswoning en de inboedel. Hij mag dus hoe dan ook in de gezinswoning blijven wonen, of het verhuren en het huurgeld innen.
Ja, bij testament kan geregeld worden dat, zoals in dit geval, de langstlevende partner het recht heeft om in de woning te kunnen blijven wonen. De langstlevende partner krijgt dan de rechten van gebruik en bewoning van de woning en eventueel ook de inboedel.
In Nederland bestaat er een nabestaandenuitkering uit de Algemene nabestaandenwet (Anw). Het is een financiële ondersteuning vanuit de overheid na het overlijden van de partner (dit geldt ook voor wezen). De uitkering komt vanuit de Sociale Verzekeringsbank. De nabestaandenuitkering is een soort basisinkomen.
Bij het overlijden van een van de partners gaat het eigendom van de woning in eerste instantie naar de erfgenamen. Zij zijn vervolgens verplicht de woning aan de langstlevende te verkopen, indien hij of zij van de aankoopoptie gebruik wil maken.
Waarom wel kiezen voor huwelijkse voorwaarden
Het opstellen van huwelijkse voorwaarden maakt je bewust van de toekomst. Je wordt dus beschermd in geval van overlijden of in geval van een scheiding. Uit onderzoek is gebleken dat het 'moderne' huwelijk minder sterk is dan vroeger. Ofwel: mensen scheiden sneller.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Dat leg je vast met huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden bij de notaris. Met voorwaarden bepaal je zelf welke bezittingen en schulden van jullie samen zijn en welke persoonlijk. Bezittingen die tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaan, kunnen zo toch van jou blijven.
Tijdens huwelijk kunt u uw huwelijksvoorwaarden wijzigen naar algehele gemeenschap van goederen. Een dergelijke akte behoeft de goedkeuring van de rechter, welke de notaris voor u zal aanvragen.
Langstlevende is half eigenaar en heeft vruchtgebruik
De langstlevende is in deze situatie niet volledig eigenaar van de woning en mag dus ook niet alleen besluiten tot verkoop over te gaan. Hiervoor is toestemming van de erfgenamen noodzakelijk.
In huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden maakt u afspraken over uw bezittingen en schulden. Dit doet u bij een notaris. U spreekt af wat van wie is tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap en als u ooit uit elkaar gaat.
De Algemene nabestaandenwet (Anw) geeft nabestaanden onder voorwaarden een basisuitkering. Iedere inwoner van Nederland is automatisch verzekerd voor de Anw.
Navraag doen bij banken
Soms is het na iemands overlijden niet duidelijk of en waar hij of zij een bankrekening had. Dan kan je via slapendetegoeden.nl in één keer navraag doen bij de grootste en bekendste Nederlandse banken. Alleen erfgenamen en executeurs kunnen die navraag doen.
De hoogte van de Anw-uitkering verschilt per soort uitkering en hangt soms ook af van uw inkomen. De uitkering is maximaal 70% van het nettominimumloon.
Gaat u een afbetaald huis erven? Dan kunt u de woning verkopen, verhuren of als woning voor een erfgenaam in gebruik nemen. Houd er rekening mee dat er ook in dit scenario kosten komen kijken bij een erfenis. Bijvoorbeeld overige vaste woonlasten of eventueel onderhoud.
Na overlijden loopt de hypotheek gewoon door. De erfgenamen erven de hoofdschuld met de daarbij behorende rente. Zij zijn dan ook verplicht om de maandelijkse hypotheeklasten te voldoen. Alleen als aan de hypotheek een overlijdensrisicoverzekering was gekoppeld, kan de hypotheek gedeeltelijk of geheel worden beëindigd.
Na overlijden erven je nabestaanden nog steeds de schuld in de aflossingsvrije hypotheek, maar ze krijgen ook een uitkering uit de overlijdensrisicoverzekering. Het kunnen afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering is niet de oplossing voor oudere huiseigenaren.
Langstlevende ouder maakt de erfenis op
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
Vóór 1 januari 2003 was het voor gehuwden eigenlijk bijna altijd nodig om een testament te maken, tenminste, als je alles goed wilde regelen voor de langstlevende. Nu geldt het nieuwe erfrecht en is het niet altijd nodig om nog iets voor de partner te regelen.
De “langst-leeft-al clausule” houdt in dat Erna alles krijgt, daar waar de kinderen niets zullen ont- vangen en dus ook niet zullen moeten betalen. Erna zal slechts successierechten betalen op de ene helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is namelijk reeds van haar.