In het strafproces beoordeelt de officier van justitie of de rechter of de verdachte schuldig is aan een strafbaar feit. In elke fase van het strafproces heb je bepaalde rechten.
Opleggen straf door Openbaar Ministerie
Het OM mag voor een aantal veel voorkomende strafbare feiten zelf een straf opleggen. De rechter doet dan geen uitspraak.
De officier van justitie beoordeelt of alle feiten duidelijk zijn. Ook beoordeelt hij hoe sterk het bewijs is. Hij neemt uiteindelijk de beslissing of de verdachte voor de rechter komt.
Overtreding. Een overtreding is meestal een licht strafbaar feit dat door de kantonrechter wordt behandeld. Denk aan een verkeersovertreding, wildplassen of op verboden terrein lopen.
De officier van justitie heeft de leiding van het opsporingsonderzoek in strafzaken. Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek zal hij besluiten de zaak voor de rechter te brengen (te dagvaarden), een schikking aan te bieden of de zaak te seponeren (bijvoorbeeld bij gebrek aan bewijs).
Als de officier van justitie van het Openbaar Ministerie u als verdachte van een strafbaar feit vervolgt, oordeelt de rechter of u iets heeft gedaan wat volgens de wet strafbaar is. Zo ja, dan kan de rechter u een straf of maatregel opleggen.
De vraag ''hoe lang een strafzaak duurt'' is moeilijk in zijn algemeenheid te beantwoorden, maar in zijn algemeenheid zit er tussen de aangifte en de behandeling bij de rechtbank zeker een jaar, en komt er voor een hoger beroep nog eens een jaar bij. Soms gaat het sneller, soms duurt het ook nog langer.
Terrorisme, mensenhandel, seksuele uitbuiting van kinderen en vrouwen, illegale drugshandel, illegale wapenhandel, het witwassen van geld, corruptie, de vervalsing van betaalmiddelen, cybercriminaliteit en de georganiseerde criminaliteit worden expliciet in artikel 83, lid 1, tweede alinea, EU-Werkingsverdrag genoemd ...
Vier voorwaarden voor strafbaarheid
menselijke gedraging; 2.delictsomschrijving; 3.wederrechtelijkheid; 4.schuld.
Na ongeveer 7 maanden krijgt u een brief van Parket CVOM. De officier van justitie heeft uw beroep dan bekeken en laat u weten dat: u alsnog in het gelijk wordt gesteld òf. dat uw zaak wordt voorgelegd aan de kantonrechter en daarom wordt doorgestuurd naar de rechtbank.
De rechter
Ze beslissen of iemand de wet heeft overtreden of schuldig is aan een misdrijf. In hun vonnis leggen ze een passende maatregel of straf op. Het oordeel van de rechter is bindend.
De belangrijkste straffen die een rechter aan een volwassene kan opleggen, zijn een boete, een taakstraf, hechtenis en/of gevangenisstraf.
In Nederland komen bepaalde strafbare feiten vaker voor dan andere strafbare feiten, ongeacht of het gaat om een overtreding of een misdrijf. In Nederland hebben we het meest te maken met openlijke geweldpleging, mishandeling, verkrachting, meineed en diefstal.
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
In de dagvaarding staat van welk strafbaar feit de officier van justitie u verdenkt. Ook staat er waar en wanneer de behandeling van uw zaak plaatsvindt. Op de achterkant van de dagvaarding vindt u informatie over uw rechten. Bijvoorbeeld het recht op een tolk en het recht op rechtsbijstand.
Na uw aangifte gaan we onderzoek doen. We laten u weten hoe het gaat met het onderzoek. Soms doen we dat persoonlijk. In andere gevallen sturen wij u een brief of kunt u het zelf opzoeken op uw persoonlijke pagina op politie.nl.
Het voorbereidend onderzoek — dat wil zeggen het onderzoek dat vooraf gaat aan het onderzoek ter terechtzitting (art. 132 Sv) — bestaat uit het opsporingsonderzoek, het gerechtelijke vooronderzoek en het strafrechtelijk financieel onderzoek. Laatstgenoemd onderzoek komt verderop bij de voordeelontneming aan de orde.
Voorbeelden van uitspraken zijn een vonnis, beschikking en arrest.
Het OM vormt samen met de Rechtspraak de rechterlijke macht. Het OM houdt zich bezig met het strafrecht. Het OM kan als enige instantie in Nederland bepalen of iemand voor de strafrechter moet verschijnen, en zo ja, voor welk strafbaar feit.
Als u verliest, betaalt u de kosten van de andere partij. De vergoeding is voor de proceskosten en buitengerechtelijke kosten, zoals kosten voor bewijs. De vergoeding kan lager zijn dan de kosten die echt zijn gemaakt. Bijvoorbeeld als u de advocaat per uur heeft betaald of omdat de rechter niet alle kosten nodig vond.
Vaak begint een strafrechtelijke procedure met een aangifte of een ontdekking van de politie. Dan start er een vooronderzoek, waarin de politie en het Openbaar Ministerie onderzoek doen naar het strafbare feit en de verdachte zelf. Soms is er een rechter-commissaris betrokken bij dit onderzoek.
De officier van justitie geeft informatie over spreekrecht en de mogelijkheden om een schadevergoeding te eisen van de verdachte. Je kunt ook zelf vragen stellen aan de officier van justitie. Bijvoorbeeld over het onderzoek van de politie en het dossier van je strafzaak.
Wanneer een verdachte in voorlopige hechtenis zit, moet een strafzaak in beginsel binnen 16 maanden is afgerond. Wanneer een verdachte niet in voorlopige hechtenis zit, moet de strafzaak in beginsel binnen 24 maanden zijn afgerond. Er zijn uitzonderingen op die 16 maanden en 24 maanden.