Als het om een stichting gaat, is er (meestal) geen ander orgaan dat een bestuurder kan benoemen. In dat geval kan iedere belanghebbende de rechter vragen om iemand tot bestuurder te benoemen om daarmee in de vacature te voorzien. Ook het openbaar ministerie is hiertoe bevoegd.
1 Benoeming en ontslag van bestuurders De eerste bestuurders van een stichting worden veelal aangewezen in de oprichtingsakte. De wet laat oprichters vrij in de wijze van benoeming van opvolgende bestuurders, mits de benoemingsregeling in de statuten is opgenomen (art. 2:286 lid 4 onder c BW).
Een bestuurder is pas bestuurder na benoeming. De benoeming van een bestuurder wordt meestal door de algemene vergadering van aandeelhouders gedaan. Inschrijving in het handelsregister als bestuurder is géén noodzakelijke en ook geen voldoende voorwaarde om bestuurder te zijn.
Bevoegdheden. In tegenstelling tot een vereniging heeft een stichting geen leden. Dat betekent dus dat er geen ledenvergadering is en dat het bestuur zelfstandig besluiten kan nemen. Daarbij moet het zich wel houden aan de statuten.
De benoeming van uitvoerende bestuurders en niet uitvoerende bestuurders geschiedt door de algemene vergadering van aandeelhouders, tenzij op de vennootschap het volledige structuurregime van toepassing is.
De voorzitter van de raad van bestuur wordt benoemd uit één van de onafhankelijke bestuurders. Deze onafhankelijke bestuurders dienen op zijn minst te voldoen aan de criteria zoals bepaald in artikel 7:87 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.
Doorgaans bestaat een bestuur minimaal uit een voorzitter (en vicevoorzitter), een secretaris en een penningmeester. De leden van het bestuur die geen specifieke functie of taak hebben, worden wel 'algemeen lid' genoemd.
Een stichting heeft altijd een bestuur maar geen leden. Het bestuur van stichting bestaat mininimaal uit één persoon. Soms is er een Raad van Toezicht (RvT) of een Raad van Commissarissen (RvC), maar dat is niet verplicht.
Een stichting kan niet zonder bestuur. Bij de oprichting worden één of meerdere personen benoemd. Te zijner tijd zullen er bestuurders vervangen worden. De statuten van de stichting moeten bepalen hoe deze nieuwe of andere bestuurders worden benoemd.
Een bestuur van een ANBI-stichting moet dan ook altijd uit minimaal drie personen bestaan. Er mag ook geen familiaire band zijn tussen een meerderheid van het bestuur. Het bestuur mag dus niet bestaan uit twee broers en een derde persoon. De meerderheid van het bestuur heeft in dit geval een familieband.
In het ondernemingsrecht is soms terugwerkende kracht mogelijk. Bij het benoemen en bij het aftreden van statutair bestuurders is dat echter niet mogelijk. Dat komt omdat er een formele handeling voor nodig is. Bij het benoemen van een bestuurder komt die formele handeling van het bevoegde orgaan van de rechtspersoon.
Het bestuur als geheel is bevoegd om te ondertekenen. De bestuurders kunnen zelfstandig of gezamenlijk tekenbevoegd zijn. De gezamenlijk bevoegde bestuurder moet met 1 of meerdere andere bestuursleden ondertekenen.
Wanneer? Telkens wanneer er beslissingen genomen moeten worden die niet tot de bevoegdheid van het dagelijks bestuur of van de algemene vergadering behoren, moet de raad van bestuur samenkomen.
Hoeveel bestuursleden moet de stichting hebben? Volgens de Governance Code Cultuur moet de stichting minimaal drie bestuursleden hebben. Ook als de stichting een ANBI-status wil aanvragen, moeten er minimaal drie bestuursleden zijn. Je mag zelf bepalen of het bestuur uit een even of oneven aantal leden bestaat.
Vervolgens wordt de stichting door de notaris ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Vaak heeft een stichting meerdere bestuurders dit is echter niet verplicht. Een stichting kan door één (rechts)persoon worden opgericht.
In de statuten kan van die bepaling worden afgeweken. Dat betekent dat, een penningmeester van een kleine vereniging tegelijkertijd ook voorzitter kan zijn, mits deze mogelijkheid in de statuten is opgenomen. De meest voorkomende combinatie van functies is overigens penningmeester en secretaris.
Het bestuur vertegenwoordigt de stichting, voor zover uit de wet niet anders voortvloeit. De statuten kunnen de bevoegdheid tot vertegenwoordiging bovendien toekennen aan een of meer bestuurders. Zij kunnen bepalen dat een bestuurder de stichting slechts met medewerking van een of meer anderen mag vertegenwoordigen.
In principe onbeperkt, er is namelijk geen wettelijke bepaling over een maximale bestuurstermijn. In de praktijk zie je dat bij veel verenigingen een statutaire beperking is opgenomen, waarbij bestuurders voor een periode van vier jaar benoemd worden en daarna één of twee keer herkozen kunnen worden.
Bestuursleden van stichtingen en verenigingen die zijn opgericht zonder een notariële akte zijn elk hoofdelijk aansprakelijk. Elk bestuurslid kan dus aansprakelijk gesteld worden voor het volledige bedrag aan schulden.
De voorzitter is het gezicht van de vereniging of stichting, naar binnen en buiten. Zijn of haar taken zijn: Leiden van de algemene vergadering en de vergaderingen van het bestuur en leden. Leiden van het bestuur: initiatieven nemen, coördineren en het uitvoeren van bestuurswerkzaamheden.
Het doel van een stichting
Denk daarbij aan natuurbehoud, hulp aan andere mensen of het promoten van kunst en cultuur. Een stichting kan ook worden opgericht voor andere doelen. Iedereen kan een stichting oprichten: alleen of samen met anderen.
De gemeenteraad bepaalt waar het bestuur zich op hoofdlijnen mee bezighoudt. En controleert het college van burgemeester en wethouders (college van B&W). De raad bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers. Het college van B&W bestuurt de gemeente; de burgemeester is voorzitter van het college.
Hoe lang mag je voorzitter zijn? Wettelijk gezien kun je onbeperkt voorzitter zijn.
Een bestuur moet volgens de wet bestaan uit minstens een voorzitter, secretaris en een penningmeester, of in de statuten moet anders bepaald zijn. Het hebben van een niet voltallig bestuur hoeft in principe geen probleem te zijn, het heeft geen gevolgen voor de bevoegdheid van het bestuur.