De volgorde van het wisselen van melktanden
Het wisselen van melktanden begint als eerste met de centrale en laterale snijtanden (dit zijn de voorste tanden) vanaf zes tot acht jaar; Hierna volgen de hoektanden vanaf ongeveer het negende levensjaar; Als laatste worden de eerste en tweede kiezen gewisseld.
De eerste wisselfase
Deze fase begint vaak met het wisselen van de centrale snijtand van de onderkaak en/of het doorkomen van de 1e grote blijvende kies in de onderkaak. Deze volwassen kiezen wisselen niet, maar groeien achter de achterste melkkies.
Een gebit is het samenstel van tanden en kiezen. Bij de mens zijn dat er 32 in het blijvende gebit en 20 in het melkgebit. De 32 gebitselementen in het blijvende gebit zijn inclusief de 4 verstandskiezen. Als deze niet worden meegeteld dan heeft een volwassen persoon 28 tanden en kiezen in totaal.
Na de eerste wisselfase, waarbij de eerste definitieve molaar achteraan in de mond en de bovenste en onderste snijtanden zijn gewisseld, is het even windstil. Dat verandert rond de leeftijd van 9 à 10 jaar. Vanaf dan wisselen de resterende twaalf melktanden in de mond van je kind.
Een goede leeftijd om te starten met een beugel is tussen de 10 en 12 jaar oud. De meeste kinderen hebben dan al hun tanden en kiezen gewisseld (je krijgt geen beugel voor een melkgebit). Heel soms wordt er eerder gestart, bijvoorbeeld als een kind een heel grote overbeet heeft of bij scheefgroei van de kaken.
Je baby begint normaal tandjes te krijgen tussen 3 en 12 maanden. In uitzonderlijke gevallen (1 op 2000), kan een baby bij de geboorte al een tandje hebben. De eerste tand van je kindje duikt normaal op tussen de 4 en 7 maanden, maar dit kan ook pas op een leeftijd van 12 tot 14 maanden gebeuren.
Het grootste probleem bij een uit- of losgeslagen tand is het niet weer vastgroeien van de tand in het kaakbot. In zo'n geval is de tand verloren. Bij een uitgeslagen tand sterft de pulpa af: er zal dus altijd een wortelkanaalbehandeling moeten gebeuren.
Zit een melktandje al flink los? En wil je die er als ouder zelf uithalen? Dan is het makkelijk om een droge zakdoek of een gaasje te pakken deze op/om het tandje te leggen en voorzichtig te draaien.
Melktanden hebben ook een wortel, de melkkiezen zelfs twee of drie, die meestal een heel stuk langer zijn dan de tandkroon die we zien in de mond.
Tandvlees ontsteking (parodontitis) met botverlies rondom de verstandskies. Voorkomen van (verdere) beschadiging van de kies ervoor, doordat de verstandskies er tegenaan duwt (resorptie), of door bijvoorbeeld de aanwezigheid van tandbederf en/of tandvleesontsteking.
Doet het pijn? Het trekken van een tand of kies kan vervelend aanvoelen, maar doet in principe geen pijn. De tandarts of kaakchirurg verdooft je lokaal zodat je niets merkt van het trekken van je tand.
Verstandskiezen of niet? Bij 25% van de mensen zijn 1 of meer verstandskiezen niet aangelegd. Dit betekent dat niet iedereen (alle) verstandskiezen krijgt. Als je ze hebt, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze geen problemen en/of pijn gaan veroorzaken.
Volgorde melktanden
Het doorkomen van een melkgebit gebeurt in een vaste volgorde. Wanneer je baby ongeveer één jaar oud is, zijn de vier bovenste en vier onderste snijtanden doorgekomen. Daarna volgen de kiezen en hoektanden.
Meestal gaat het tanden wisselen zonder problemen. Wel zwelt vaak het tandvlees op als de kiezen doorbreken. Dit kan pijn doen, maar is normaal en trekt weer weg.
Meestal groeit de losgeraakte tand weer goed vast en moet de spalk na ongeveer 4 weken worden verwijderd. Het lijkt dat alles dan weer in orde is en dat is meestal ook het geval. Soms echter blijkt na een paar maanden of langer, dat de wortel van de losgeraakte tand gaat oplossen.
Heel wat jaren geleden was dit misschien een klein muntje, maar dankzij de inflatie laat de tandenfee nu toch veel meer achter dan alleen een muntje. $ 3,70 was het gemiddelde geschenk van de tandenfee in 2019 volgens een onderzoek uitgevoerd door Delta Dental. Omgerekend is dit ongeveer gelijk aan € 3,10.
Een loszittende tand na een wortelkanaalbehandeling is een veel voorkomend verschijnsel. Dit komt omdat de tand niet meer zo goed in het kaakbot verankerd zit. Helaas lost het probleem zich zelden vanzelf op. De tandarts kan met behulp van een implantaat de tand in het bot vastzetten.
De eerste losse tanden verschijnen gemiddeld rond de leeftijd van zes jaar, maar dat kan heel erg van kind tot kind verschillen. Doorgaans verloopt het wisselen van de tanden in twee fases. De eerste wisselperiode eindigt als je kindje ongeveer acht is.
Vaak worden dan tandpasta's aanbevolen met chloorhexidine (doorgaans afgekort tot CHX). Dit is een stof die heel sterk bacteriedodend werkt, met als gevolg dat de opgebouwde tandplak wordt afgebroken en er weinig nieuwe meer bijkomt.
Loszittende tanden of kiezen kunnen een verschillende oorzaak hebben. Tanden of kiezen kunnen los gaan zitten omdat er botafbraak heeft plaatsgevonden ten gevolge van parodontitis. Wat is parodontitis? Verder kan een tand of kies los zitten door bijvoorbeeld een breuk in de wortel.
Vind de tand zo snel mogelijk. Raak de wortel te allen tijde niet aan. Reinig, indien nodig en mogelijk, de tand met fysiologisch zout of melk. Plaats de tand zelf terug in de kaak en ga daarna zo snel mogelijk naar de tandarts.
De voorste vier kiezen van baby's komen door als kindjes tussen de 13 en 19 maanden oud zijn. De achterste en laatste vier kiezen komen iets later door: als kindjes tussen 20 en 33 maanden oud zijn. Deze leeftijden zijn echter gemiddelden, dus het kan goed zijn dat jouw uk de kiezen iets eerder of later krijgt.
Snijtanden en hoektanden van het melkgebit zijn kleiner, dan snijtanden en hoektanden van het blijvende gebit. En de blijvende tanden hebben meestal kartelrandjes. Op de plaats van melkkiezen breken blijvende kiezen door die kleiner zijn dan melkkiezen.
De eerste tandjes wordt het melkgebit genoemd. Het melkgebit telt 20 tanden: 4 X 2 snijtanden, 4 X 1 hoektand en 4 X 2 kiezen. De 1ste tand verschijnt rond de leeftijd van 6 maanden , maar een eerste tandje op 12 maanden is niets om ongerust over te zijn. De doorbraak gebeurt meestal in paren .