Gallisch is een uitgestorven P-Keltische taal die men in Gallië (een groot deel van West-Europa, vaak synoniem voor het gebied van het huidige Frankrijk) sprak voor de Romeinen en later de Franken de regio binnenvielen.
Schots-Gaelisch of, in de taal zelf: Gàidhlig, is een Goidelische taal die wordt gesproken door de Gaels, een Keltische stam in de Schotse Hooglanden en die in 2011 nog slechts door zo'n 58.000 mensen werd beheerst.
Gallia (Grieks: Γαλλία) is nog altijd de Griekse naam voor Frankrijk, en bijv. in het Spaans wordt galo vaak gebruikt als synoniem voor Frans. Galliërs, ook bekend als Kelten, waren de bewoners van Gallië en een groot deel van overig Europa.
Keltisch taal- en cultuurgebied
Aan het begin van de eenentwintigste eeuw worden er nog vier Keltische talen gesproken: Bretoens in Bretagne, Iers in Ierland, Welsh in Wales en Schots-Gaelisch in Schotland.
Onder Keltische talen verstaan we het Schots Gaelisch, het Iers, het Manx, het Wels, het Cornisch, en het Bretons.
Vikingen waren geen volk
Maar dat klopt niet. In wat nu Scandinavië is, woonden toen al veel verschillende volkeren die werden bestuurd door verschillende leiders. Zij zouden zichzelf ook verschillend van elkaar hebben gezien. Hedendaagse schrijvers gebruiken de term 'Viking' daarom niet om over een groep te spreken.
Hoewel het Nederlands grotendeels op het Germaans is terug te voeren zijn er nog wat Keltische woorden in aan te treffen, bijvoorbeeld ambt, ambacht, kar en gijzel-. Ook de namen van metalen zoals ijzer en lood zijn waarschijnlijk op de Kelten – die als smeden beroemd waren – terug te voeren.
Schots-Gaelisch is een Keltische taal die wordt gesproken door zo'n 60.000 mensen in de Schotse Hooglanden. Het Schots is een taal die verwant is aan het Engels, maar met een andere uitspraak en woordenschat.
Het Schots-Gaelisch is eeuwenoud, de oudste nog steeds gesproken taal in Schotland, overgebracht door Keltische stammen vanuit Ierland. De taal veroverde het land als de volkstaal van het middeleeuwse koninkrijk Alba, dat zich van de Schotse Grensregio tot Aberdeenshire, de Hooglanden en de Hebriden uitstrekte.
In sommige gebieden langs de westkust wordt alleen Iers gesproken, als je daar Engels spreekt kijkt men je raar aan. Omdat de overheid de Ierse identiteit wil beschermen krijgen deze gebieden een speciale subsidie maar ze nemen in omvang af. Het Iers heeft haar wortels in het Gaelic, de taal van de Kelten.
Gallia Belgica
De bewoners, de Belgae of Belgen, worden door Caesar omschreven in Commentarii de bello Gallico: “Gallië is verdeeld in drie delen, waarvan er één bewoond wordt door de Belgen, een ander door de Aquitaniërs, een derde door hen die zichzelf in hun taal Kelten noemen, maar die wij Galliërs noemen.
In de tijd van de Romeinen woonden in West- en Noord-Europa Keltische en Germaanse stammen. Visigoten, Ostrogoten, Vandalen en Franken rekenen we tot de Germaanse stammen met een eigen taal, godsdienst en cultuur. De Keltische stammen werden door de Romeinen Galliërs genoemd.
De Germanen is een verzamelnaam voor de volken en stammen uit de oudheid die een Germaanse taal spraken, zoals de Bataven, de Gothen, de Saksen en de Friezen. Ze ontwikkelden een eigen alfabet in runen. Lange tijd leefden ze in Europa naast de Romeinen en Kelten, van wie ze ook grote gebieden innamen.
(engels: Scottish) Verwijst naar de cultuur van het hedendaagse Schotland, of in zijn algemeenheid naar beschavingen die in het noordelijk deel van het eiland Groot- Brittannië hebben bestaan.
De triquetra is een Keltische knoop. Bij de Kelten staat de triquetra voor leven, dood en de wedergeboorte, alsook de drie natuurkrachten: land, lucht en zee.
Verwijst naar de stijl en periode die wordt geassocieerd met de Kelten, een vroeg Indo-Europees volk dat zich over Europa verspreidde van de Britse eilanden en het noorden van Spanje tot het oosten van Transsylvanië, de kusten van de Zwarte Zee en Galatia in Anatolië, van het 2de millennium tot de 1ste eeuw v.
De meeste mannen droegen, net als de vrouwen, hun haar in een staart of vlecht. Bijna alle mannen hadden een snor. De armere Kelten droegen ook een baard terwijl de rijkere de wangen scheerden. De Kelten droegen meestal kleding gemaakt van wol of linnen.
Op hun hoogtepunt in de 4de eeuw v. Chr. bewoonden zij de Britse eilanden, het Iberisch schiereiland (Basken, Galiciërs), Centraal-Turkije en een stuk land dat van Frankrijk tot Roemenië liep. Keltische talen worden nu alleen nog gesproken in Ierland, Schotland, Man, Wales, Cornwall en Bretagne.
Halò (Schotse Gaelic nu in Google Translate)
Slàinte is een veelgehoorde term in de verschillende vormen van het Gaelic dat in onder andere Schotland en Ierland wordt gesproken. De uitdrukking slàinte laat zich letterlijk vertalen naar 'gezondheid' in het Nederlands. Doorgaans gebruiken mensen uit deze streken slàinte als een toast.
wee in Schots-Gaelisch
In Schots-Gaelisch betekent wee: pian (we hebben 1-vertalingen gevonden).
De Frisii en de Friezen
Naar huidige inzichten stammen de tegenwoordige Friezen niet af van de Frisii van Tacitus, maar van landverhuizers uit de 5e en 6e eeuw die de kust van Nederland en Duitsland koloniseerden. Er is geen aantoonbaar bewijs voor continuïteit in de bewoningsgeschiedenis van het noorden van Nederland.
Het Fries is een West-Germaanse taal (vgl. hierbij de karakterisering van de Germaanse taalfamilie) die door ongeveer 400 000 mensen in de provincie Friesland wordt gesproken. Het is nauw verwant met het Nederlands maar vertoont ook een aantal frappante overeenstemmingen met het Engels, vooral op lexicaal niveau.
Verschillen met de Romeinen (2)
De Romeinen waren één volk. De Germanen bestonden uit stammen. De Romeinen hadden veel steden en dreven handel. De Germanen leefden veel in dorpen en leefden van landbouw.