ODD en CD vallen onder de zogenaamde agressieve gedragsstoornissen. Kinderen met ODD (opstandig gedrag) zijn met regelmaat ongehoorzaam, driftig, zoeken ruzie en zijn snel gefrustreerd. Kinderen met CD (normoverschrijdend gedrag), pesten, bedreigen en intimideren en hebben een gebrek aan respect voor anderen.
Kinderen met de leerstoornis NLD hebben moeite met het verwerken van non-verbale informatie. Ze komen verbaal vaardig over, kunnen goed spreken en leren snel lezen. Maar ze hebben moeite om zintuiglijke prikkels te verwerken. Ze hebben daarnaast problemen met visueel-ruimtelijke vaardigheden en met executieve functies.
Comorbiditeit. De comorbide stoornissen die besproken worden, komen veel vaker tegelijk voor bij ADHD dan op grond van toeval te verwachten is. Het gaat hier om autismespectrumstoornissen, gedragsstoornissen, hoogbegaafdheid, motorische stoornissen, genetische stoornissen, tics, leerstoornissen en verslaving.
Wat is DCD? Developmental Coordination Disorder of DCD is een coördinatie-ontwikkelingstoornis. Kinderen met DCD hebben een achterstand in de ontwikkeling van motorische vaardigheden en moeite met het coördineren van bewegingen.
Soms heeft een kind een probleem in het taalsysteem. Dit kan dysfasie zijn. Dysfasie is een neurologische stoornis in de spraak-taalontwikkeling: het kind begrijpt meestal veel meer van wat anderen zeggen dan het zelf kan zeggen. Dysfasie komt best vaak voor, ook de ernstige vormen.
Voluit geschreven staat McDD voor Multiple complex Developmental Disorder. In het Nederlands is het vertaald als meervoudige complexe ontwikkelingsstoornis. McDD komt op jonge leeftijd al tot uiting. Het kind vindt het heel lastig om met de eigen emoties en gedachten om te gaan.
PDD-NOS kenmerken zijn:
een aantoonbare achterstand of beperkingen in de sociale omgang, sociale contacten en – interactie met andere mensen. de communicatievaardigheden, zowel in woord als gebaar, schieten duidelijk te kort. het zich in een ander kunnen verplaatsen is niet goed ontwikkeld.
Kinderen in de leeftijd van zo'n 2 jaar krijgen een eigen willetje, zijn vaak ongehoorzaam (willen niet luisteren) en kunnen dwars doen. Ze zijn grenzen aan het verkennen. Ze willen vaak ook alles zelf doen. Het probleem is dat het kind feitelijk nog niet zoveel kan, en dat is ook nog eens frustrerend voor het kind.
ADD is een afgeleide vorm van ADHD. Groot verschil is dat kinderen met ADHD erg druk zijn, terwijl kinderen met ADD juist geen last van hyperactiviteit hebben. Net als mensen met ADHD, hebben ook mensen met ADD allerlei problemen in het dagelijks leven.
Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen kenmerken zich door gebrekkige zelfbeheersing: ernstige problemen in de regulatie van emoties en/of gedrag die vaak leiden tot conflicten met de directe omgeving.
Deze stoornissen behoren tot de meest prevalente psychiatrische stoornissen bij kinderen en jongeren, met voor odd een prevalentie van 3 % en voor cd 2%. De leeftijd van aanvang is vroeger voor odd dan voor cd.
Bij kinderen en jongeren met ODD en CD nemen de symptomen over het algemeen in de loop der tijd af, ook zonder behandeling. Sommige kinderen en jongeren blijven symptomen vertonen, bij anderen nemen de symptomen af en verdwijnt de diagnose (Bunte e.a., 2014; Lahey e.a., 1995).
Er zijn twee verschillende soorten: Oppositioneel opstandig gedrag (ODD) en Antisociaal gedrag (CD). Deze afkortingen komen voort uit de Engelse benamingen Oppositional Defiant Disorder (ODD) en Conduct Disorder (CD).
In het Nederlands is dat Meervoudige complexe ontwikkelingsstoornis. MCDD wordt beschouwd als een variant van autisme. Het heeft ook kenmerken van een angststoornis. Bij een kind met MCDD zijn namelijk niet de sociale contacten het grootste probleem, maar vooral het reguleren van gedachten en emoties.
Symptomen van McDD:
Een beetje boos zijn lukt niet, het mondt vaak uit in enorme woede, angst wordt paniek. Het kind is niet in staat de eigen gedachten en emoties te reguleren. Weliswaar heeft iemand met McDD bepaalde sociale vaardigheden, maar er is wel sprake van sociale desinteresse.
Kinderen met een multi complexe ontwikkelingsstoornis (MCDD) hebben vaak weinig zelfvertrouwen. Het is belangrijk om deze kinderen met regelmatig complimentjes te geven voor iets wat ze heel goed gedaan hebben, ook al is dat iets kleins. Het krijgen van complimentjes is goed voor het zelfvertrouwen.
Een verbale ontwikkelingsdyspraxie (VOD), ook wel spraak- ontwikkelingsdyspraxie (SOD) genoemd, is een (uit)spraakstoornis. Je kind ondervindt: moeite met het plannen, programmeren, coördineren en controleren van de spraakbewegingen (tong, lippen en kaken).
De wijze van diagnose van een spraakstoornis hangt af van het type spraakstoornis (stotteren, dysarthrie, verbale ontwikkelingsdyspraxie, verbale apraxie, stemstoornissen ...). In de meeste gevallen zal een logopedist en/of arts betrokken zijn bij de diagnosestelling.
Een kind met dyspraxie lijkt vooral onhandig, het lopen gaat moeizaam en ze vallen veel. Een bal gooien of vangen, fietsen, zwemmen en skaten, het lijkt allemaal klungelig en heel moeilijk. Het ruimtelijk inzicht is beperkt. Kinderen vinden het niet prettig in het midden van een ruimte, aan de zijkanten is prima.
Kan dyspraxie voorkomen worden? De precieze oorzaak van DCD is niet bekend, maar de stoornis wordt in verband gebracht met te vroeg geboren kinderen of kinderen met een laag geboortegewicht. Soms kunnen veranderingen in de hersenen worden waargenomen op een door een arts aangevraagde hersenscan.