Mensen met een colostoma, kunnen last krijgen van gasvorming, windjes en obstipatie.
Doordat er een koolstoffilter in het stomazakje zit, kunnen u en anderen het niet ruiken. U zal uw stoma niet ruiken: de zakjes voor darmstoma's hebben filters die de geur tegenhouden. Maar bij de verzorging merkt u wel dat bepaalde voedingsmiddelen geur afgeven. Denk aan ui, knoflook, koolsoorten en peulvruchten.
Er bestaan verschillende types stoma's. De drie meest voorkomende zijn colostomie, ileostomie en urostomie. Elke stomaprocedure wordt om verschillende redenen uitgevoerd.
Een urinestoma of Brickerstoma is een stoma die wordt gemaakt van een stukje dunne darm. Het stukje darm wordt aan 1 zijde met de 2 urineleiders verbonden. Het andere uiteinde wordt in de buikwand gehecht en met een omgevouwen randje in de huid vastgehecht.
Uw blaas is verwijderd en er is een urineomleiding aangelegd (Bricker). Dit is via een kijkoperatie gegaan, een robot geassisteerde laparoscopische radicale cystectomie (RARC). Veel patiënten herstellen goed na hun operatie.
Wat is het? Het woord pouch betekent letterlijk buidel, reservoir of (opvang)zakje. Een pouch kan gemaakt worden van een deel van de dunne darm, wanneer de dikke darm is verwijderd. De pouch is dan een soort opvangzakje, waarin ontlasting tijdelijk opgeslagen kan worden.
Een darmstoma wordt zowel op de dunne als dikke darm aangelegd. Krijg je een darmstoma op de dikke darm, dan noemen we dat een colostoma. Ligt de stoma op de dunne darm, dan spreken we over een ileostoma. De darmstoma kan ook nog op verschillende manieren worden aangelegd, namelijk dubbelloops of enkelloops.
Stoma met ééndelig opvangsysteem
Bij een ééndelig systeem zijn deze dus niet van elkaar te scheiden.Je verwijdert dus zowel de huidplaat als het zakje bij het verwisselen. Een voordeel van dit systeem, is dat het flexibeler en platter is dan het tweedelige systeem, hierdoor is het minder zichtbaar onder kleding.
Huidplakken kunt u 2 tot 5 dagen laten zitten. Hoelang verschilt per persoon. Overleg met uw stomaverpleegkundige hoeveel dagen u de huidplak kunt laten zitten. Op de huidplak maakt u het opvangzakje vast.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Tot wel bijna 50 procent van de mensen die een stoma hebben, ervaart achteruitgang in kwaliteit van leven. Bij mensen die al langer dan 11 jaar een stoma hebben, is het aantal mensen dat hierdoor een mindere kwaliteit van leven ervaart gedaald tot 20 procent.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
Naast bevuilde kleding of beddengoed, kan de stomaproductie op de huid huidirritatie veroorzaken. Er is al sprake van lekkage als er ontlasting of urine tussen de huidplaat en de huid komt. Dit kan een jeukend tot branderig gevoel geven.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden.
Leeg het stomazakje als deze ongeveer voor de helft vol zit. Een te vol zakje kan problemen opleveren, zoals het losraken van de huidplaat. Het legen kan zowel zittend op het toilet of staand voor het toilet gebeuren. Droog zo nodig na het legen het kraantje af met een stukje toiletpapier.
Voor stomadragers die hun huidplak op maat moeten knippen kan een stomamal een uitkomst zijn. Gebruik de stomamal om te controleren of de opening in de huidplak overeenkomt met de grootte van uw stoma.
Het gemiddelde aantal ligt tussen de 6 en 10 keer per 24 uur. Vooral bij een ileostoma is het handig om tijdens het legen van het stomazakje toiletpapier in het toilet te leggen, om opspatten van de inhoud te voorkomen.
Dikkedarmstoma: colostoma
Deze kunnen daardoor op elk moment naar buiten komen. Meestal produceert de stoma volgens een herkenbaar patroon een aantal keren per dag vaste ontlasting. Een colostoma kan op verschillende delen van de dikke darm worden aangelegd: hoger of lager.
Een ileostoma is een stoma op de dunne darm. Dit stoma produceert ongeveer 500 tot 750 milliliter ontlasting per 24 uur. De ontlasting is eerst dun, maar wordt na verloop van tijd brijig. Dit komt omdat de dunne darm een deel van de functie van de dikke darm overneemt.
Je krijgt een ileostoma wanneer de dikke darm is weggehaald of ontzien moet worden en er geen nieuwe verbinding met de anus gemaakt kan worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld na darm- of endeldarmkanker, na een chronische darmontsteking of vanwege een niet-functionerende darm.
Bij mensen met een pouch gaat de ontlasting dus via de normale weg (de anus) naar buiten. Wel moeten ze vaker dan gebruikelijk naar de wc.
Soorten stoma bij Crohn en colitis
De twee meest voorkomende stoma's bij Crohn en colitis zijn: Stoma op de dikke darm (colostoma): De dikke darm- of colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm (het colon). Deze zit meestal aan de linkerkant van de buik.
U kunt een stomabreuk herkennen aan een bolling naast uw stoma. U ziet de bolling vooral goed als u zit of staat. Als u ligt, verdwijnt de bolling. Dit komt doordat er dan geen druk op de buikwand staat.