De helderste 'ster' aan onze huidige avondhemel is eigenlijk geen ster, het is de planeet Venus, die kort na zonsondergang in het zuidwesten staat. Wat meer naar het zuiden, en vrij laag aan de hemel, staat Sirius, en dat is de helderste ster die je met het blote oog kan zien.
Je kan de Poolster spotten door De Grote Beer te zoeken en een lijntje van de twee buitenste sterren van de pan naar boven te trekken. De eerste heldere ster die je tegenkomt? Dat is de poolster!
De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond. Sirius is vooral in de wintermaanden goed zichtbaar. Hij staat linksonder het opvallende wintersterrenbeeld Orion.
Het beste moment om ze wel te kunnen zien, is in de nacht van zaterdag op zondag, rond 3.45 uur. Er zijn dan bij ons ieder uur ongeveer 40 a 50 meteoren van deze zwerm zichtbaar. Samen met meteoren van andere zwermen, zijn er bij een donkere, heldere hemel zo'n beetje 50 tot 65 'vallende sterren' per uur te zien.
6 september 2023
Op flinke afstand schuin linksonder de maan staat de ster Aldebaran in de Stier. Bekijk de wijde samenstand 's morgens vroeg, tussen 05.00 en 05.30 uur, zeer hoog aan de zuidoostelijke hemel. Jupiter bevindt zich op nog veel grotere afstand rechts van de maan.
De ster Polaris is ook bekend als de Poolster, maar daar gaat verandering in komen. De naam Poolster hangt namelijk niet aan één bepaalde ster, maar aan de ster die zich het dichtst bij de hemelnoordpool bevindt. Momenteel bevindt Polaris – de huidige Poolster – zich op circa 1 graad van de hemelnoordpool.
De Poolster staat vrijwel exact in het verlengde van de draaiingsas van de aarde. Daardoor bevindt hij zich op een vaste plaats aan de hemel, altijd exact in het noorden. Overigens is het niet de helderste ster aan de hemel, zoals vaak wordt gedacht; dat is de ster Sirius in het sterrenbeeld Grote Hond.
Als je een Android telefoon hebt, kun je gebruik maken van de Google Sky Map. Op deze kaart worden sterren, sterrenbeelden, sterrenstelsels, planeten en de maan weergeven. Net als bij Star Walk 2 kun je de app naar de hemel richten en kun je vervolgens alle namen van sterren en planten opzoeken.
Venus is helderder dan Jupiter, dus het zal er oogverblindend helder uitzien als je het ziet.Jupiter zal iets zwakker zijn, ongeveer een zesde van de helderheid van Venus." Er zijn acht planeten in ons zonnestelsel bekend: Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus.
U kijkt het best naar het zuidwesten, laag aan de horizon. Jupiter en Venus zullen tussen zonsondergang en ongeveer 20.30 uur de meest heldere lichtpuntjes aan de hemel zijn.
Licht heeft ongeveer 4,2 jaar nodig om de afstand naar de dichtstbijzijnde ster buiten ons zonnestelsel te overbruggen, daarom zeggen sterrenkundigen dat Proxima Centauri 4,2 lichtjaren van ons is verwijderd.
Licht reist met een zeer hoge snelheid van ca. 300.000 kilometer per seconde, maar zelfs de dichtstbijzijnde ster staat al zo ver weg dat het licht er ruim vier jaar over doet om ons te bereiken. We zien die ster dus zoals hij er ruim vier jaar geleden uitzag.
Sterren bewegen natuurlijk niet alleen naar ons toe of van ons af, maar ook zijwaarts. Die beweging is dus te 'zien' aan de hemel (door iedere paar jaar nauwkeurige positiemetingen te doen met telescopen) en deze beweging wordt de eigenbeweging van de sterren genoemd.
Onder Andromeda zie je de Driehoek en de Ram – twee kleine maar opvallende sterrenbeeldjes. In het zuiden Saturnus is het helderste object aan de zuidelijke hemel. De planeet staat op geruime hoogte boven de zuidzuidoostelijke horizon, in het Dierenriemsterrenbeeld Waterman. Rechtsonder Saturnus is de Steenbok te zien.
Sirius. De helderste ster aan de hemel is dan weer niet noodzakelijk de ster die van zichzelf het felst straalt. Sirius is voor een groot deel zo helder doordat hij tot de meest nabije sterren behoort. De op een na helderste ster Canopus oogt iets zwakker dan Sirius, maar staat wel ruim 35 keer zo ver weg.
Als een lichtstraal door die trillende lucht gaat, wordt het licht ietwat gebroken. Het resultaat is een fonkelende ster. Het licht van een ster die laag boven de horizon staat, moet een langere weg door de dampkring afleggen. Daarom zullen die sterren meer flikkeren.
Gezien vanuit Nederland bevindt de Poolster zich niet recht boven ons hoofd, zoals op de noordpool het geval is. In plaats daarvan staat hij op circa 52º hoogte boven de noordelijke horizon. Maar de Poolster vormt nog steeds het schijnbare draaipunt van de hemelbol; zijn positie aan de hemel verandert niet.
Dat komt door twee dingen: de Zon en de lucht om ons heen. De Zon is een ster net als alle andere, alleen staat de zon veel dichterbij. Daardoor lijkt de Zon wel 10 miljard maal helderder dan de helderste sterren aan de hemel. De lucht om ons heen verstrooit veel van het zonlicht.
Mercurius is maar zelden te zien, en dan ook nog alleen tijdens de ochtend- of de avondschemering. Venus is verreweg de opvallendste planeet; tijdens een gunstige verschijning (altijd aan de avond- of aan de ochtendhemel) is hij het helderste object aan de sterrenhemel, afgezien van de zon en de maan.
Wat waren de twee heldere lichtpuntjes aan de hemel? De planeten Venus en Jupiter zijn naast de zon en de maan de twee helderste objecten aan de hemel. Op dit moment zijn de twee planeten op weg naar een conjunctie of dichte samenstand, die vindt plaats op 1 en 2 maart. “Venus is de helderste van de twee.
De vijfpuntige ster herinnert de moslims namelijk aan de vijf pijlers van de islam: de geloofsbelijdenis, het gebed, de armenbelasting, het vasten en de pelgrimstocht naar Mekka. En de maan is belangrijk, omdat hij de islamitische kalender bepaalt. Aangezien elke nieuwe maan het begin van een nieuwe maand markeert.
De twee helderste sterren aan onze zomerhemel zullen (naast Jupiter) Arcturus en Wega zijn. Arcturus zit 's avonds nu al in het oosten, Wega komt later op.
Onbekende einde van lichte sterren
Heeft een ster een massa tussen 0,08 en 0,8 keer de massa van onze zon? Dan gaat het om een lichte ster — een 'rode dwerg' — die we met ons blote oog niet kunnen zien. De kernreactie van waterstof naar helium gebeurt er erg traag, waardoor ze lang kunnen blijven stralen.