DEN HELDER - Marinestad Den Helder heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog enorm geleden, het is zelfs de meest gebombardeerde stad van Nederland.
Zesmaal was er sprake van een 'onbedoeld gevolg', waarbij men wel het opgegeven doel trachtte te raken, maar dit (vrijwel) volledig miste (Amsterdam in juli 1943, Maastricht in augustus 1944, Wageningen in september 1944, Hengelo in oktober 1944, Rotterdam in november 1944, Den Haag in maart 1945).
De Meidagen 1940 betekende voor Nederland het begin van de Tweede Wereldoorlog met de Duitse inval op 10 mei. Er werd veel gevochten bij de Grebbeberg, de IJssel- en Maaslinie, de Peellinie, de Moerdijkbruggen en Den Haag.
Geallieerde bommen maakten méér slachtoffers in Rotterdam dan de Duitse bommen op 14 mei 1940. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de regio Rotterdam meer dan driehonderd keer gebombardeerd door de Britse en Amerikaanse luchtmachten.
De Asmogendheden en de geallieerden voeren tijdens de oorlog veel bombardementen uit. Steden zoals Rotterdam, Londen, Coventry, Berlijn, Dresden, Keulen en Hamburg krijgen het zwaar te verduren. Ook vergissingsbombardementen komen voor, zoals in Nederland op Nijmegen, Enschede en Den Haag.
Vandaag is het precies 75 jaar geleden dat Rotterdam werd gebombardeerd, waarbij de binnenstad volledig werd verwoest. Tussen de 800 en 900 mensen kwamen daarbij om het leven. Historici houden zich nog steeds bezig met de vraag of het bombardement ook anders had kunnen aflopen, of het niet voorkomen had kunnen worden.
Anders dan Rotterdam of Arnhem is Amsterdam de oorlog betrekkelijk ongeschonden doorgekomen. De stad werd slechts een paar keer gebombardeerd. Wel is er in die vijf jaren weinig gebouwd, en was er van de infrastructuur in mei 1945 echter nauwelijks iets over. Er was geen gas, geen licht, geen voedsel.
Het bombardement was de reactie van de Duitse invallers op het verzet van de Nederlandse troepen (vooral bij de Afsluitdijk, op de Grebbeberg en aan de Moerdijkbruggen), waardoor de Duitse opmars werd vertraagd.
In de stad van voor de oorlog was het altijd sneller om in plaats van paard en wagen van de ene wal naar de andere wal te sturen met een boot. Er kon ook veel meer. Passagiersschepen, stoomschepen, duwboten, loodsboten, zeilschepen en avontuurlijke pieremachochels. De haven van Rotterdam lag er vol mee.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Bij Otterlo vond 16/17 april de laatste grote slag in Nederland plaats waarbij 300 Duitsers en 50 Canadezen sneuvelden. In onder meer Apeldoorn, Arnhem, Nijkerk en Wageningen zijn er plaatsen waar deze bevrijding herdacht wordt. De nationale capitulatie vond in mei 1945 plaats in Hotel de Wereld in Wageningen.
De nacht van 9 op 10 mei
Op 10 mei 1940 omstreeks 01.40 vond op de Kapellerlaan te Roermond het eerste vuurgevecht van de Tweede Wereldoorlog op Nederlandse bodem plaats tussen het Nederlandse en Duitse leger.
Op 14 mei 1940 rond 13:30 uur bombardeerden Duitse bommenwerpers Rotterdam als onderdeel van de Duitse invasie in Nederland die 4 dagen eerder was begonnen. Door het bombardement met 97.000 kilo Duitse brisantbommen (brandbommen) werd bijna de hele historische binnenstad van Rotterdam verwoest.
Het bombardement op Eindhoven vond plaat tussen 19 en 20 september 1944 door de Luftwaffe, een dag na de bevrijding door de geallieerden. Er vielen 227 doden.
In Rotterdam woonden in 1940 (inclusief de in 1941 geannexeerde gebieden) 620.000 inwoners dus zo'n 2,1 % van de Rotterdamse bevolking was van Joodse afkomst.
De oorlogsjaren waren ook letterlijk een donkere tijd: de bezetter stelde al in mei 1940 verduistering verplicht. Goed verlichte steden en dorpen waren 's avonds of 's nachts immers handig oriëntatiepunten voor bommenwerpers op weg naar Duitsland.
Als gevolg van beschietingen gaat 17 mei 1940 het historische centrum van Middelburg grotendeels in vlammen op. In 2010 is dit vrijwel 'vergeten bombardement' uitvoerig herdacht. Op 10 mei 1940 raakt ons land betrokken bij de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) als Duitse troepen de Nederlandse grenzen overschrijden.
Keulen. Het bombardement op Keulen werd uitgevoerd onder de codenaam 'Operation Millennium' en vond plaats op 39 mei 1942. Dit was een van de eerste grootschalige bombardementen van de geallieerden.
280.000 Nederlandse soldaten opgeroepen
Tijdens de mobilisatie van 1939 en in de Meidagen van 1940 waren 280.000 beroeps- en dienstplichtige militairen onder de wapenen. 6.000 van hen raakten gewond. En meer dan 2.300 kwamen om op het slagveld tussen 10 en 17 mei 1940, of zij overleden later aan hun verwondingen.
Het kleine Nederlandse leger werd volkomen onder de voet gelopen door de Wehrmacht en het moest zich na vijf dagen vechten, op 14 mei, overgeven na het Bombardement op Rotterdam. Zeeland capituleerde pas op 18 mei, na het Bombardement op Middelburg.
Luchtaanvallen 10-14 mei
Tussen 10 en 14 mei vinden tenminste twintig luchtaanvallen op Rotterdam plaats, uitgevoerd door de Luftwaffe (10), de Militaire Luchtvaart (5) en Royal Air Force (5). Het totale aantal doden onder de burgerbevolking bedraagt naar schatting 850-950.
De geallieerde bombardementen op Amsterdam-Noord in juli 1943 waren gericht op de Fokker vliegtuigfabrieken aldaar. Het eerste bombardement op 17 juli kwam echter grotendeels in de woonwijken van de Bloemenbuurt terecht. Meer dan 200 mensen verloren bij de bombardementen het leven.
Tweede Wereldoorlog
Het was de bedoeling van de Duitsers om Nederland, België en Luxemburg snel te veroveren om zo Frankrijk aan te vallen. Het veroveren van Nederland ging alleen niet snel genoeg volgens de Duitsers. Hierop besloten ze om te dreigen met een bombardement van de stad Rotterdam.
De chaos in de, op dat moment, grootste havenstad van de wereld is compleet, in plaats van de haven te verwoesten kozen de Duitsers ervoor dichtbevolkte delen van de havenstad plat te gooien.