De proeftijd is een periode waarin u kunt kennismaken met uw werkgever en het werk dat u gaat doen. Tijdens de proeftijd mogen u en uw werkgever op elk moment opzeggen. Een proeftijd moet schriftelijk worden afgesproken. Hij staat meestal in uw arbeidsovereenkomst, maar kan ook in de cao staan.
Nee, het is niet mogelijk om een werknemer gedurende een proefperiode werkzaamheden te laten verrichten, zonder dat daarvoor loon wordt betaald. Anders zou het kunnen zijn als sprake is van een stage.
Duur van de proeftijd
De proeftijd mag maximaal 1 maand duren bij: een tijdelijk arbeidscontract van meer dan 6 maanden maar korter dan 2 jaar; een tijdelijk arbeidscontract zonder einddatum.
Wanneer je tijdens de proeftijd ziek wordt mag je werkgever de proeftijd niet verlengen met de periode van ziekte. Je werkgever mag je tijdens je proeftijd ook ontslaan als je ziek bent, maar niet omdat je ziek bent.
Tijdens de proeftijd mogen u en uw werkgever de arbeidsovereenkomst per direct beëindigen. Ofwel: u kunt stoppen wanneer u wilt, maar ook de werkgever kan u van de ene op de andere dag ontslaan. Uw werkgever hoeft niet te zeggen waarom hij u ontslaat.
U kunt ontslag nemen tijdens uw proeftijd. U hoeft zich in dit geval niet te houden aan een opzegtermijn. Maar u heeft geen recht op een WW-uitkering als u zelf ontslag neemt. U kunt eventueel wel aanspraak maken op een bijstandsuitkering van uw gemeente.
Tijdens uw proeftijd mag uw werkgever u zonder reden ontslaan. Het maakt niet uit of u op het moment dat u ontslag krijgt, ziek bent of niet. De werkgever mag niet discrimineren of de ziekte als reden opgeven voor het ontslag.
Het afspreken van een proeftijd is niet verplicht. Tijdens de proeftijd mogen u en uw werknemer op elk moment opzeggen. Wilt u een proeftijd afspreken, dan moet u dat schriftelijk doen. Dat betekent dat de proeftijd in de arbeidsovereenkomst of in de cao moet staan.
Recht op transitievergoeding in proeftijd
Sinds 1 januari 2020 geldt de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB), die zegt dat je vanaf de eerste dag dat je werkzaam bent bij de werkgever recht hebt op een transitievergoeding. Dus ook als je tijdens je proeftijd wordt ontslagen, heb je recht op een transitievergoeding.
In het geval de werkgever op de voorlaatste dag van de proeftijd aan de werknemer mededeelt dat hij de arbeidsovereenkomst wil opzeggen met ingang van de week daarop, dan is niet in de proeftijd opgezegd en loopt de arbeidsovereenkomst gewoon door. Een proeftijdbeding is overigens niet verplicht.
Lengte proeftijd
In de wet staat hoe lang uw proeftijd mag zijn. Uw proeftijd is: maximaal 1 maand als uw contract tussen 6 maanden en 2 jaar is. maximaal 1 maand als u geen duidelijke einddatum afspreekt.
Wat is proeftijd? De rechter kan iemand tot een voorwaardelijke straf veroordelen. De straf wordt dan niet uitgevoerd, mits de verdachte zich gedurende een bepaalde periode, de proeftijd, aan een aantal afspraken houdt en niet opnieuw in de fout gaat. Deze voorwaarden zijn door de rechter in zijn vonnis opgelegd.
Bij een vast contract kan je proeftijd maximaal 2 maanden duren. Daarvan kan niet in de cao worden afgeweken.
Als je nog in de proeftijd van je contract zit
Je kunt een hypotheek aanvragen als jouw inkomen niet nodig is, bijvoorbeeld omdat je partner genoeg verdient. Je proeftijd loopt bijna af. Een hypotheekverstrekker kijkt dan naar het contract na je proeftijd.
Opzegtermijn met vast contract
Dit betekent dat u 1 maand van tevoren uw contract moet opzeggen. Het gaat om een kalendermaand. De opzegtermijn gaat in vanaf de 1e van de volgende maand. Stel: u wilt per 1 april uit dienst, dan moet u uw contract uiterlijk voor 1 maart schriftelijk opzeggen.
Vastleggen duur van de wettelijke proeftijd
De lengte van de proeftijd hangt namelijk af van je arbeidsovereenkomst: Arbeidsovereenkomst langer dan 6 maanden en korter dan 2 jaar: maximaal 1 maand. Tijdelijk arbeidscontract zonder specifieke einddatum: maximaal 1 maand.
Aan het einde van de proeftijd wordt op de dag, die al op de eerste werkdag is afgesproken, het gesprek gehouden, waarin wordt nagegaan of de verwachtingen van de onderneming en de nieuwe medewerker zijn uitgekomen.
Sinds jaar en dag hanteert de Hoge Raad de IJzeren proeftijd-doctrine. Die houdt in dat een proeftijd die in strijd met de wet is afgesproken, niet kan worden omgezet in een geldige proeftijd. Dat geldt in het bijzonder als een te lange proeftijd is afgesproken. De proeftijd mag nooit langer zijn dan 2 maanden.
Als u het initiatief neemt om uw werknemer te ontslaan of zijn contract niet te verlengen, dan heeft hij recht op een vergoeding. Deze vergoeding heet de transitievergoeding. Een werknemer kan de transitievergoeding bijvoorbeeld gebruiken om zich om te scholen of om een eigen bedrijf te beginnen.
In het geval van een contract voor onbepaalde tijd, mag de proeftijd maximaal 2 maanden bedragen. De proeftijd mag dus wat langer zijn dan bij een tijdelijk contract van maximaal 2 jaar. Dat heeft ermee te maken dat een werkgever je na de proeftijd nog maar moeilijk kan ontslaan met een contract voor onbepaalde tijd.
De belangrijkste straffen zijn een boete, een taakstraf en gevangenisstraf. De rechter kan ook maatregelen opleggen. Daaronder valt bijvoorbeeld ontneming van geld dat door het misdrijf is verkregen, het betalen van schadevergoeding of – de meest ingrijpende – tbs.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf. Het gaat dan bijvoorbeeld om moord of terrorisme. Levenslang was in Nederland decennia lang ook echt levenslang. Een veroordeelde kwam nooit meer vrij.
Een voorwaardelijke straf houdt in dat de hele straf of een deel van de straf niet wordt uitgevoerd. De veroordeelde moet zich dan wel voor een bepaalde tijd (meestal twee of drie jaar) houden aan de voorwaarden die de rechter heeft gesteld. Deze periode wordt de proeftijd genoemd.
De arbeidsovereenkomstenwet stelt dat de opzegvergoeding gelijk is aan het loon dat overeenstemt met de duur van de opzegtermijn, of met het resterende gedeelte van die termijn. De vergoeding omvat niet alleen het gewone loon, maar ook alle voordelen zoals vermeld in uw arbeidsovereenkomst.