Asielzoekers hebben recht op leefgeld om bijvoorbeeld boodschappen van te doen en kleding van te kopen. Asielzoekers hebben recht op gezondheidszorg, en zijn verzekerd tegen de meeste medische kosten evenals tegen de gevolgen van wettelijke aanspraakbaarheid. Kinderen en jongeren tot 18 jaar hebben recht op educatie.
Een vluchteling met een verblijfsvergunning (statushouder) mag werken en heeft dezelfde rechten en plichten als een Nederlander op de arbeidsmarkt. Werk kan zijn in loondienst, als zelfstandig ondernemer, bij een werkervaringsplek, een stage of vrijwilligerswerk.
Dat kan maximaal 25 uur per week. Hiervoor is geen tewerkstellingsvergunning nodig. De asielzoeker ontvangt hiervoor een kleine vergoeding: € 0,56 tot € 1,10 per uur met een maximum van € 14 per week.
Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week. De bedragen zijn gebaseerd op normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
Alleenstaande: 1.093,80 euro per maand. Samenwonende: 729,20 euro per maand. Samenwonende met gezinslast: 1.478,22 euro per maand.
Volwassenen ontvangen € 215 per maand extra en kinderen € 55 per maand. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
Wat is het verschil tussen een vluchteling en een asielzoeker? Niet iedere asielzoeker is een vluchteling. Een asielzoeker vraagt bescherming aan in een ander land, maar er is nog niet bepaald of hij of zij inderdaad internationale bescherming nodig heeft.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Een vreemdeling die in Nederland asiel aanvraagt, moet zich melden bij het aanmeldcentrum (AC) van de IND in Ter Apel. Daar zit de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM). De AVIM registreert de persoonlijke gegevens, zoals naam, geboortedatum en nationaliteit.
De IND onderzoekt met land- en taaldeskundigen het verhaal van de asielzoeker en beslist of deze mag blijven. Een asielzoeker mag hier in Nederland blijven als hij een gegronde vrees voor vervolging heeft, of een onmenselijke behandeling vreest.
Personen die tijdens de asielprocedure kunnen aantonen dat ze in hun thuisland het risico lopen persoonlijk vervolgd te worden vanwege hun huidskleur, religie, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep, of vanwege hun politieke overtuiging, krijgen het statuut van 'erkende vluchteling'.
Om een betaalrekening te openen, moet een Oekraïense vluchteling meerderjarig zijn, over een erkend en geldig identiteitsbewijs beschikken en in veel gevallen een Burgerservicenummer van een Nederlandse gemeente hebben ontvangen.
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen visumvrij reizen binnen de Europese Unie en hoeven dus geen asiel aan te vragen om in Nederland te mogen zijn. Daarnaast gelden voor hen speciale regels op grond van de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn.
Voor wie is het leefgeld bedoeld? Vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland verblijven hebben (tijdelijk) recht op leefgeld. Iedere volwassen vluchteling, van 18 jaar en ouder, kan het leefgeld aanvragen. Vluchtelingen die inkomsten uit werk hebben, hebben geen recht op leefgeld.
Open een Nederlandse bankrekening
Dan maken wij het leefgeld naar deze rekening over. Geef het bankrekeningnummer door bij uw aanvraag. Of doe dit zo snel mogelijk na uw aanvraag via utrecht.nl/leefgeldoekraineverandering. Kijk voor informatie over een Nederlandse bankrekening openen op de website van RefugeeHelp.
Krijgen we een vergoeding als we vluchtelingen opvangen? Gasthuishoudens ontvangen geen vergoeding voor het opvangen van vluchtelingen. Oekraïense vluchtelingen krijgen leefgeld voor voedsel, kleding en persoonlijke uitgaven via de gemeente.
Voor de aanvraag leefgeld zijn de volgende documenten nodig: BRP registratie van de alleenstaande minderjarige vluchteling (BSN) Geldige legitimatie van de alleenstaande minderjarige vluchteling en het gastgezin. Mail met positief besluit van stichting Nidos (in het geval bij verblijf bij een gastgezin)
Het maandelijks leefloon bedraagt vanaf 1 maart 2022: voor een samenwonende: 729,20 euro. voor een alleenstaande: 1.093,80 euro. voor een persoon met gezin ten laste: 1.478,22 euro.
Gaan vluchtelingen 'op vakantie' naar hun land van herkomst? Vluchtelingen met een verblijfsvergunning kunnen met hun vluchtelingenpaspoort wel reizen, maar niet naar hun land van herkomst. Als zij, na jaren in Nederland te hebben gewoond, de Nederlandse nationaliteit overnemen, dan is dit op papier wel mogelijk.
Zorgverzekering asielzoekers
Het COA heeft voor de medische zorg een contract afgesloten met een zorgverzekeraar voor de vergoeding van de kosten voor asielzoekers. Asielzoekers betalen geen eigen bijdrage of eigen risico. De zorg voor asielzoekers staat los van de gewone zorgverzekering.