Het jaar 2022 was een jaar met torenhoge inflatie in de supermarkt. Mede door de oorlog in Oekraïne werden de boodschappen duurder. Veel basisproducten die iedereen koopt, zoals toiletpapier en pasta, stegen het snelst in prijs. Maar niet alles werd duurder: zo daalden babyvoeding, toiletzeep en appels juist in prijs.
Als gevolg van de oorlog in Oekraïne, worden er grote graantekorten op de wereldmarkt verwacht. Rusland en Oekraïne zijn namelijk grote exporteurs van graan. Daarnaast is de industriële landbouw sterk afhankelijk (aard)olie en van gas wat ook wordt gebruikt voor het maken van kunstmest.
Sinds de Russische inval zijn de Oekraïense havens gesloten. Dat levert grote problemen op, hoofdzakelijk omdat Oekraïne ook wel 'de graanschuur van de wereld' wordt genoemd. Op dit moment ligt er voor zo'n 8 miljard euro aan graan vast en dit leidt tot enorme hongersnood.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
De Russische economie bedroeg vorig jaar zo'n 1033 miljard euro. Dat is eigenlijk maar iets groter dan Nederland (850 miljard euro), maar kleiner dan bijvoorbeeld Spanje (1200 miljard) en meer dan drie keer kleiner dan Duitsland (3500 miljard).
Zeldzame metalen en andere bijzondere grondstoffen vormen een machtig wapen voor China. Wereldwijd zijn de stoffen onmisbaar voor de elektronica- en energie-industrie, en China heeft verreweg de meeste mijnen in handen. De wereldproductie van zeldzame aardelementen is voor het leeuwendeel in Chinese handen.
Zorgen over voedselvoorziening door oorlog in Oekraïne, tarwe en graan worden duurder. Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog.
1. Oekraïne is een grote Europese staat en een grote markt met 42 miljoen consumenten. Het land is rijk aan grondstoffen (vruchtbare gronden, steenkool en erts mijnbouw (mangaan, titanium, ijzer). Het Oekraïense BNP is bij huidige prijzen bijna 131 miljard USD.
Schaarste bij gas en olie
Rusland is verantwoordelijk voor de levering van bijna een kwart aan gas en olie dat ons land heeft, maar door de sancties is de handel stilgelegd. Dit betekent dat er schaarste is en dat de prijzen zullen stijgen.
Hieronder vallen koffie, olieproducten als soja, palm- en zonnebloemolie.Maar ook granen, en veevoer voor de zuivel- en vleesindustrie. Nederlandse boeren exporteren veel. Zoals suiker, paddenstoelen, maar ook pootaardappelen en een speciaal gekweekte aardappelknol om aardappels te laten groeien.
De prijsstijging van voedingsmiddelen komt vooral door producten waar mensen meer van kopen, zoals zuivel, brood en granen, vlees, en groenten. Hierbij stegen dierlijke producten meestal wat meer in prijs dan plantaardige. Zo stegen de prijzen van melk, kaas en eieren met 15,6 procent.
Het jaar 2022 was een jaar met torenhoge inflatie in de supermarkt. Mede door de oorlog in Oekraïne werden de boodschappen duurder. Veel basisproducten die iedereen koopt, zoals toiletpapier en pasta, stegen het snelst in prijs. Maar niet alles werd duurder: zo daalden babyvoeding, toiletzeep en appels juist in prijs.
Handelaren vrezen dat de export van graan uit Oekraïne in gevaar komt door de escalatie van de oorlog in het land. De graanprijzen zijn dit jaar al met bijna een vijfde gestegen.Ook de prijzen van maïs en sojabonen gingen mee omhoog.
Oekraïne levert zowat van alles aan de EU: het is een van de belangrijkste uitvoerders van granen waaronder tarwe, soja, maïs, plantaardige olie maar ook ertsen zoals ijzer, staalproducten en afgewerkte producten zoals machines.
Het gemiddelde brutoloon in de Oekraïne is 300 euro in de maand. Het Nederlands minimumloon is 1725 euro. Niet dat elke Oekraïner voor het minimumloon aan de slag wil, maar we moeten ook geen illusies hebben.
Rusland heeft momenteel met 6.490 kernkoppen de grootste voorraad nucleaire wapens ter wereld. Het aantal intercontinentale ballistische raketten (ICBM's) dat in actieve dienst is, is echter sterk gedaald na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
En bij een langdurige oorlog zullen ook de financiële markten een terugval beleven. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot lagere aandelenprijzen en toenemende onzekerheid bij consumenten en producenten. Ook kan de groei van de wereldhandel terugvallen. Voor een handelsland als Nederland heeft ook dat belangrijke gevolgen.
Iedere oorlog eindigt met onderhandelingen óf na een overwinning van één van de partijen. Voorzichtig, maar langzaam, herovert Oekraïne dorpen langs het front. Bevrijding van alle Oekraïense grond, inclusief de Krim en de Donbas-gebieden die al sinds 2014 onder Russische controle staan, lijkt echter nog ver weg.
Nederland exporteerde 6,6 miljard euro aan goederen aan Rusland in 2021. Daarvan was 4,1 miljard euro export van Nederlandse makelij en 2,5 miljard wederuitvoer van buitenlandse makelij.
De conclusie is dan dat de winbare voorraad antimoon al rond 2040 zal zijn uitgeput, goud rond 2055, zink en molybdeen rond 2100. In de volgende eeuw zullen rhenium en koper volgen en in de eeuw daarna chroom, bismut, borium, tin, zilver en lood.
Het meeste goud wordt gewonnen in China, gevolgd door Australië, Rusland en de Verenigde Staten.
Het percentage van de bevolking dat in armoede leeft is volgens de Wereldbank het hoogst in Madagaskar (82 procent), Burundi (78 procent) en de Democratische Republiek Congo (77 procent). Maar ook in veel andere Afrikaanse landen leven nog steeds veel mensen in armoede.